3.22.2011

Okuli

SERMON JAMITA TU MINGGU OKULI, 27 MARET 2011
Mrk.12:41-44


Patujolo

Di jolo ni on dipaboa na dibongoti Jesus do huta Jerusalem. Diudurhon jala dijangkon natorop do Ibana songon sahalak raja (11:11 duu). Disi nunga diida Ibana sude harohaon, parugamoon dohot sintasinta ni bangso i. Ndang sintong nasida. Maradophon i dipapatar do sikapNa di bagasan tindakanNa na paiashon joro i (11:15 duu). Di tonga ni bangso na mementingkan parugamoon parduru sisongon i, adong dope na tutu manghangoluhon hadaulaton na sintong, songon parompuan na martaringot di turpuk on.

Hatorangan

Hundul Jesus tondonghon ni poti parasian (peti persembahan) na di lambung ni bilut parpeopan arta (kamar perbendaharaan) di emper ni boruboru (pelataran wanita) ni joro i. Adong do disi sampulu tolu poti parasian. Rumangna, suman tu sarune (terompet) na tarbalik. Ala ni i, laos digoar do poti i sarune. Ganup sarune i diparade do tu sangkap na paasingasing. Na sada on rupani tu hamauliateon, na sada an tu asiasi, na sada nari tu haporluan ni bagasa joro, na sada nari muse tu bagabaga (nazar) dohot angka na asing. Tu dia pe halak mandabuhon silehonlehonna, jala aha pe taho goar ni i didok, sada do anggo goar pangibulan dohot tujuanna, pelean do i tu Debata. Ndang na hundul boti Jesus disi, isara ni na maradian, alai na pamanathon halak angka na mandabuhon peleanna do tu poti i. Ndang tabu hepeng di Ibana, ndang na so ringkot, alai ringkot do jala na patut parrohahononNa. Diida do torop na mora na mandabuhon hepengna tu poti i, jala hombar tu hamoraonna be, godanggodang do didabuhon.

Alai diida ma sada boruboru na mabalu, na pogos; didabuhon ma dua rimis, i ma sasen. Toru do hajongjongan ni boruboru na mabalu di halak Israel. Hira so adong do uhum na mangondingi, gabe so tarbahensa mampartahanhon hakna. Jotjot do nasida gabe korban ni penindasan, gabe toropan do nasida na pogos, na so tarbahen mangalehon na godang. Songon i ma na mabalu na martaringot dison, sian pogosna didabuhon do dua rimis, i ma sasen. (Terjemahan on, dipahombar do tu hepeng na tinanda ni Batak tingki ni Bolanda. Rimis do hepeng na ummetmet, argana ½ sen). Di hata Gorik didok, lepton (sing.), lepta (plr.), i ma hepeng na ummetmet di Israel. Marrumang coin, na dipature sian tombaga. Na dua rimis i dos dohot sada kodrantees (quadrans), i ma hepeng Rom na ummetmet. Salepton, argana 1/16 quadrans. Nunga maol patudoshon nilai ni quadrans i tu hepeng nuaeng. Alai di King James Version, diterjemahkan do i dohot farthing; jala di Today’s English Version, penni. Jadi bolas ma dohonon, salepton hira dos tu 1/16 penni [tar hira ½ benggol/gobang (sabenggol = 2,5 sen)]. Nunga marlapatan situtu na dua lepta i nian di parompuan i. [Dua lepta (+ sabenggol) nunga hira sae i panganon ni sahalak na pogos sadari]. Alai barani do ibana mangalehon i. Manang na aha sangkapna ndang binoto. Alai ra, adong bagabagana (nazarnya) tu Debata na ingkon gararonna.

Nunga nidok, ndang na hundul boti Jesus disi, alai diparrohahon do sude na mandabuhon dohot silehonlehon na nidabuhonna be tu poti i. Dung diida, ditimbangi do sasude. Sian saluhut na mangalehon dohot silehonlehon i, dipasurung Jesus do parompuan na mabalu i dohot silehonlehonna i, ai dijou ma angka siseanNa jala didok ma tu nasida, “Situtu do hatangKon tu hamu, gumodang do na nidabuhon ni na mabalu, na pogos an tu bagasan poti parasian i, asa saluhut angka na mandabuhon i.” Ndang basa-basi i (isara na pabalga roha ni parompuan i tung sura dibege), alai sian sintongna do. Paboa sintong i, pola do hira na manolon Ibana, didok, “Ameen, legoo humin” (Verily I say unto you). Amen, hata tolon do i di Israel. Ndang gumodang sian na nilehon ni sahalak na mora, alai gumodang sian sude. Manang piga pe na mora na mangalehon silehonlehonna di ari i, jala sadia pe punguan ni na nidabuhonnasida sasude, gumodang sian i ma. Tontu, ndang gumodang secara numerical manang nilai nominal. Manang na boha pe, mangihuthon paretongan tung so boi do gumodang sasen sian na nilehon ni sahalak na mora, lumobi sian sasude. Jadi, hagodangonna i dibereng Jesus do i sian panatapan na asing.

Taringot tusi dipatorang Ibana do i di ayat na parpudi, didok, “Ai sian lobilobinasida do didabuhon be; alai ia parompuan an, sian pogosna do didabuhon saluhutna na di ibana, tung sandok hangoluanna i.” Ndang na mandok ebaeba (alai ra, boi do dohot i), na di ruar ni haporluanna be laho mangudut hangoluanna ariari do. Sandok tuk do di nasida, nang dilehon na sai godang, ndang pola ganggu dope nasida laho mulak tu hutana, adong dope sitilihonna. Anggo parompuan i nunga didabuhon sude na aturan hangoluanna sadarina i. Mulak sian i, ingkon jolo mangula manang mansari nama ibana asa mangan. Ala ‘sadari on’ do jolma mangolu (ndang nantoari jala ndang marsogot), niantusan do molo didok Jesus naung didabuhon ibana sandok hangoluanna. Tontu di bagasan haporseaon dohot panghirimon do ibana mandabuhon i. Pos do rohana nang pe dilehon i ndang gabe mate so mangan ibana, alai patuhon ni Debata do nasa na ringkot di ibana asa mangolu ibana. Ala ni i ma asa dirajumi Jesus na gumodang na nilehonna i. Angkup ni i, na laos kritik ni Jesus do on tu parugamoon ni halak Jahudi tingki i. Nunga diida na marugamo di jolo ni jolma do nasida, diulahon do hatigoranna bahen sitotonduran ni na asing asa dipuji nasida (pat.Mat.6:1 duu). Rupani, jonok tu poti i, tar songon na manjalo angka na ro i, jongjong do malim. Somal do angka na mora i paboahon manang na sadia na nilehonna i. Huhut didabuhon tu poti i, digorahon do talhis sadia godang na nilehonna i. Ndang holan malim i umbege i, dohot do angka na asing na tongon di inganan i. Memang, tung apala i do sangkapna, maningtinghon tu sasude angka na tardungdung soarana, asa dipuji nasida.

Rancangan Homiletis

Na manjalo dohot na mangalehon, pangalaho na so tarsirang do i sian ngolu ni halak Kristen. Na manjalo do jolma i sian Debata. Holan ala ni i do umbahen na mangolu ibana. Di bagasan ni i, diigil Debata do asa barani jolma i mangalehon tu Ibana. Aha do lapatan ni na mangalehon dohot silehonlehon i, jala boha do rumang ni pangalehonna? Apala i ma na naeng pamanatonta sian turpuk jamita on. Taringot tusi, adong ma dua na naeng dohonon.

Na parjolo, pelean do i tu Debata. Di turpuk na tabege nangkin dipaboa do, di tonga ni ariariNa angka na parpudi, disangahon Tuhanta Jesus do hundul donok tu poti parasian na di bagas joro ni Debata na di huta Jerusalem. Ndang na pasudasuda tingki Ibana disi, alai na pamanathon halak angka na mangalehon silehonlehonna tu bagas joro i do. Manang na ise pe na ro i, na mora manang na pogos, saluhutna do dipamanat. Dipamanat do nang silehonlehonna be, na godang manang na otik, ndang adong na so dialathon. Di harajaon ni Debata naung songgop di bagasan Ibana, hepeng ndang mammon na geduk, alai arta partondion do; jala bilut parpeopan ni arta i ndang inganan na haram alai na halal do laho bongotanNa. Ala ni i di turpuk on, di na naeng paujunghon ulaon hamalimon dohot hamesiasonNa Ibana di hasiangan on, dipamanat do silehonlehon ni angka na ro i. Ndang songon hepeng sambing, alai songon pelean do; i ma sada sian ruhut ni parugamoon ni Israel angka na niaturhon ni Debata.

Di hurianta, jumpang do tong ruhut pelean dohot pameleon i. Ragam do goarna, isara pelean minggu, pelean bulanan, pelean pembangunan, hamauliateon, tumpak, janji iman, dohot na angka asing. Aha pe goarna, sada do anggo pangibulanna: Pelean. Ndang na mangalehon tu jolma hita disi, tu Debata do. Alai boasa mamele hita tu Debata? Alusna, ala naung manjalo do hita sian Ibana. Tajalo do sian Ibana hangoluan partondion, isara ni Barita na Uli, hasesaan ni dosa dohot haluaon sian hamagoan; tajalo do nang hangoluan pardagingon, isara ni sipanganon, parabiton, perumahan dohot angka na asing. Taringot tu na parpudi on, ndang dos na jinalo ni hita ganup, marsisurungi do. Adong na manjalo godang, i ma angka na mora; adong na manjalo otik, i ma angka na pogos. Alai manang na boha pe i, naung manjalo do hita luhut, jala ala ni i ingkon pasahatonta do peleanta tu Ibana. Ndang ala na hurangan Ibana, ai Ibana do nampuna saluhut. Aha pe na tapelehon, na sian Ibana do i.

Ala pelean do i, ndang siunsaton. Mardomu tusi, ringkot do antusanta, tolu mansam do pelean parjolo jala na utama di Israel, i ma pelean situtungon, pelean hamauliateon dohot pelean pardengganan. Tolunsa i pelean na marmudar do, na tardiri sian lombu, hambing, birubiru, anduhur manang darapati. Manang na dia pe sian i na dipelehon, ingkon diseat do i jala ditutung. Molo pelean situtungon, ditutung sude; alai anggo pelean hamauliateon dohot pardengganan ditutung sabagian, dipangan na sabagian nari. Ala ni i, molo dung dipelehon ndang boi be unsaton, ai so tarpangolu be naung diseat jala ditutung manang dipangan i asa boi milikan muse jala pangkeon tu na asing. Sian i torang, na mamelehon pelean marlapatan do i pasahathon hak pemilikan tu Debata. Pangantusion i do na naeng tadungdung marhite hata ni Ende No.204:2 na sai taendehon ganup pasahathon pelean na mandok, “Hupasahat i tu Ho, na so unsatonhu do.”

Nuaeng, tapamanat ma boha do tondi pameleonta? Ra, ndang masalpuhu ia nidok, nunga lam moru di toropan hita tondi na girgir mangalehon. HKBP do na umbalga di Indonesia on, alai di parhepengon tardok gale do. Angka ulaon di huria ndang sai tabereng i songon tanggungjawab bersama na mangigil haoloonta pasahathon peleanta tu Debata. Mamereng do hita jotjot tu na mora, tahirim asa gumodang nasida mangalehon, anggo hita ndang pola. Molo macet ulaon huria, isara pembangunan, tasalahon do angka na mora na hurang mangalehon, anggo hita ndang pola sisolsolan. Tanggungjawab pardosdosan, isara pelean bulanan manang pembangunan tarmasuk na ummaol do i hirimon ro di hurianta. Gari na mangalehon sian hamoraonna nunga lam rangkak, lam na sian hapogosonna ma. Boasa? Ndang adong na tardok lobi sian naung lam surut tondi pameleon i disosak dosa hurang mauliate. Taboto ma, diida jala dipamanat Tuhanta do tondi pameleonta. Sai unang ma gabe tarhirim Ibana tabahen taringot tusi.

Na paduahon, sipasahaton do i sian sandok ngolu. Ndang holan diida, alai ditimbangi Tuhanta do ganup na mangalehon i, laos songon i dohot na nilehonna i. PanimbangionNa i ndang ojakhon i tu godang manang tu otikna; ndang olat ni sikap lahiriahna, alai sahat do tu latar belakang ni harohaonna. Mamelehon pelean tu Debata ndang soal menghitung dan menjumlahkan angka-angka, alai soal roha manang ngolu do. Mangalehon di jolo ni jolma asa diida, asa dibege jala asa dipuji ndang sintong. Mangalehon sian na lobi so nionjar ni roha na mauliate, i pe ndang dihalomohon. Holan na mangalehon sian sandok roha dohot hangoluanna do na dipasurung. Hombar tusi diargai Tuhan Jesus do na sasen na nilehon ni na mabalu i lobi sian na nilehon ni sude na mora angka na godang i.

Nuaeng tapamanat ma, boha do hita mangalehon? Adong be do talehon, ai sude do hita hea manang tongtong marminggu manang mandohoti partangiangan. Disi, talehon be do peleanta. Asing ni i, talehon dope hamauliateon, sumbangan, gugu, pelean bulanan, dohot na asing. Naeng do tangkas antusanta, ndang sintong dope hita holan ala ni naung mangalehon. Anggo di huria i, ra, nunga dirajumi be hita sigohi tanggungjawab; alai di adopan ni Debata ndang sada kepastian dope i, ai sitimbangan dope harohaonta. Ndang tarsoadahon, jotjot do huria madabu tu na mangarimpu na soal angka manang nomor do pelean i. Ala ni i diparsoalhon halak do jotjot, sadia godang do silehonon? Nunga sae songon na tinontuhon ni huria? Manang ingkon parpuluan (tithe=1/10) do? Molo i do, 1/10 sian dia; sian arta manang sian pangomoan do, sian devisa pasif manang devisa aktif? Tuhanta dison ndang mamparsoalhon angka manang nilai nominal. Hepeng sasen selaku hepeng sambing, ndang arga di Ibana; alai hepeng sajuta pe selaku matauang sambing, tong do ndang marlapatan. Ukuran rohani do diparsuhathon, jala roha dohot ngolu do panuluhanna. Ala ni i, molo mangalehon hita naeng ma na sian nasa roha manang na sian sandok hangoluanta.

Nang pe songon i, ringkot do ondolhonon, adong do pardomuan ni na mangalehon pelean tu haadongon ni ganup halak. Ndang dipangido Debata asa dos sian na mora dohot sian na pogos. Marsisurungi do di na manjalo, laos hombar tusi marsisurungi ma nang di na mangalehon. Mangalehon sian sandok roha dohot ngolu, na boi lapathonon do i huhut: Mangalehon sian sinadonganna be. Manang na boha pe tung na so sintong do i molo sai marguru hita tu partoru manang tu na umotik. Angkup ni i ringkot do ingotonta, ndang disoadahon Tuhanta Jesus dison pelean ni na mora; ndang didok na so marguna na pinelehonnasida i, ndang. On do tahe, gumodang do na nilehon ni ina na mabalu na pogos i. Molo angka na mora mangalehon godang sian hamoraonna, sian na di ruar ni anggaran na diharingkothon laho mangudut hangoluanna ariari, denggan do i asal sian nasa rohana. Na mangalehon songon i naeng porsea jala mangauhon situtu paboa nasida ndang lobi sian na mangulahon jala mangalehon na patut hirimon dohot pangidoon sian nasida. Na mangalehon tanpa rasa dan tanpa emosi ndang marguna. Suang songon i na mangalehon holan laho manggohi aturan ni na marhuria dohot adat ni na marminggu manang na mangalehon sian lobilobi na so marguna be (ai nang dipangke so ro di dia, dilehon pe so gabe mahua) marisuang do. Sude do hita boi madabu tu dosa na songon i. Ringkot do ingotonta, so tung mamurahu hita curiga tu pelean ni na mora, sedang pelean ni na pogos taargai berlebihan. Manang na boha pe dipatuk pelean ni na mora do angka na godang i do sidabuan ni huria.

Sahali nari, boha do hita mangalehon? Tuhanta mandok, ingkon sian nasa ngolu. Ndang dipangido Ibana sian hita na so hea nilehonNa, jala ndang disuru hita mangalehon asa gabe rapar hita jala hurangan. Ala ni i, di na mangalehon i naeng porsea situtu hita paboa: “Marhuaso do Debata mangusehon saluhut asiasi tu hamu, asa sandok tuk situtu di hamu jala marlobilobi hamu, laho patupahon saluhut ulaon na denggan.” (2 Kor.9:8) Disi ma gok na jinouhon ni goar ni minggunta ari on, Okuli na mandok, “Sai dompakhon ma ahu, jala asi rohaM di ahu, ai punjung jala na dangol do ahu. Ho do ale Jahowa dihalungunhon rohangku. Ale Debatangku, marhaposan tu Ho do ahu, unang tung paila ahu.”

jkt.22/03.2011/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar