3.31.2010

Tema Bulan April

MANGHAHOLONGI HATA NI DEBATA

“Na pinindan situtu do bagabagaMi, jadi holong do roha ni naposoM disi.”(Ps.119:140)

Nunga salpu muse sada bulan sian pardalanan ni ngolunta di taon 2010 on. So tarhilala, di ari on nunga sahat jala bongot hita tu bulan na paopathon. Dung tasalpuhon na tolu bulan i, ndang tagamon so parhatopoton ni rohanta na digohi Debata do di hita bagabaga pandonganionNa, ai hipas do hita sahat tu tingki on. Taalami do nian ngolu na lam tu maolna, ai lam tu argana do situhoron. Nang pe songon i, horas do hita sahat tu ari on. Di parngoluon ni bangsonta pe, taalami do gonjang-ganjing politik, lumobi na marhahonaan tu masalah bail out Bank Century. Mauliate ma, ai atik pe so haru tuntas dope masalah i, ndang anggo mamboan gora bolon i di parngoluon ni bangso dohot negara Indonesia na tahaholongi on. Di ombas on hembang ma di adopanta sia nari bulan sibolusonta. Disi pe, bagabaga pandonganion ni Debata na pinapatarNa di bagasan dohot marhitehite hataNa i do sihaposanta. Boi do pos rohanta disi, ai na pinindan situtu do hata dohot bagabagaNa i.

Mangihuthon Kamus Batak Toba – Indonesia na pinataripar ni P Leo Joosten OFMCap sian Toba Bataks-Nederlands Woordenboek na sinurat ni Pdt.Dr.J Warneck, na pinindan ro do i sian hata pindan, lapatanna genap, lengkap. Di hata heberna didok tsaruwpaah, lapatanna pita, polin, ias (pure, murni, teruji). Pita do hata ni Debata (pat.Ps.18:31). Laos songon i do angka bagabagaNa na pinapatarNa di bagasan dohot marhitehite hataNa i pita do sude, ndang adong gabus disi, ndang adong sipalensem na holan palengenlengen pinggol; molo didok, digohi, dipasaut (digenapi). Ala ni i, manang ise na marhaposan jala mangpanghirimon tusi ndang tagamon tarurak. Alai angka ise do na boi marhaposan jala marhahirimon disi? Na parjolo, i ma angka naung pinapita ni hata i. Hata ni Debata na pita i ndang pita holan di dirina, alai hapitaon na papitahon do i. Na songon api do i jala na songon nanggar na mangarosahi batu mamak (Jer.23:29). Songon nanggar, dirosak do angka roha na koras; jala songon api, dipaias jala dipapita do angka na ramun hian. Hombar tusi, martangiang do Tuhanta Jesus taringot tu siseanNa i, didok: “Parbadiai ma nasida di bagasan hasintongan, hataMi do hasintongan i” (Joh.17:17), jala di inganan na asing muse didok: “Nunga ias hamu binahen ni hata i na Huhatahon tu hamu” (Joh.15:3). Na paduahon, i ma angka na manghaholongi hata i. Angka naung pinapita jala pinaias ni hata i, holong do roha ni i di hata i. Dihaholongi ala pita, ala polin, jala badia. Umarga do angka i di rohana sian mas dohot sian sere palangki, jala tumonggi do i sian situak ni loba dohot tanggule (pat.Ps.19:10-11). Ala ni i didok Panurirang Jeremia do: “Dung jumpang ahu hataMu, gabe husohali do i, jala hataMu do lomo dohot las ni rohangku ala naung targoar ahu tu goarMu, ale Jahowa Debata Zebaot” (Jer.15:16).

I ma na ringkot parrohahononta di na mandalani bulan April dohot angka na mangihut tusi di taon 2010 on. Songon halak na malungun di hahorason dohot haluaon na sian Tuhan i, naeng rade hita dipaias jala dipapita hata ni Debata. Asa jumpang i, ingkon na ringgas jala ungkap do hita tumangihon dohot mangguruhon hata ni Tuhan i; ringgas tu parpunguan dohot tu parmingguan. Dung i, ingkon haholonganta do hata i; pos rohanta jala manghirim hita di bagabagaNa. Sopot di bona ni bulan on bongotanta do dua pesta na balga, i ma Jumat Agung dohot Paskah; dung i, ihut tusi tolu sian lima minggu di Tingki Haheheon, i ma Quasimodogeniti, Misericordias Domini, dohot Jubilate. Sai unang ma holan na mamolus sambing nian angka i sian hita, alai naeng parsaulihononta do parbue ni hamamate dohot haheheon ni Tuhanta Jesus Kristus i. Tu sangkap i, tatangihon jala tahangoluhon ma hata ni Debata na hinatindanghon ni pesta dohot angka minggu i, asa sahat hita tu hangongolu na imbaru (Quasimodogeniti), mian di asi ni roha (Misericordias Domini) dohot tu parolopolopon di adopan ni Debatanta (Jubilate) na pinarbuehon ni hamamate dohot haheheon ni Kristus i. Di bagasan dohot marhitehite na songon i ma hita boi manghirim bagabaga pandonganion ni Debata di hita di bulan on dohot di angka bulan na mangihut tusi. Amen.

jkt.01.04.2010/mvs

Read More..

3.28.2010

Paskah-2

SERMON JAMITA TU PESTA PASKAH-2, 5 APRIL 2010
Joh.20:24-29


Patujolo

Mangihuthon parpaboa ni si Johannes, dung hehe Jesus dipapatar do diriNa parjolo tu si Maria Magdalena (Joh.20:11 duu). Dung i, pintor dipaboa ibana do i tu angka sisean i (20:18). Alai ndang haru porsea nasida disi (pat.Luk.24:11). Di hasohaporseaonnasida i, tarmara do hasadaonnasida. Merasa terikat dope nian nasida sude tu Jesus dohot tu punguannasida, alai nunga mamungka adong na naeng sumurut. Si Tomas rupani, nunga naeng sumurut. Laos songon i do ra na dua sisean na laho tu Emmaus i (Luk.24:13 duu), na naeng sumurut do nasida. Ndang so mungkin na merasa bersalah do si Petrus ala ni pansoadahonna di Tuhan i jala gabe adong sian nasida na so las be rohana mardonganhon ibana. Angkup ni i, parpunguannasida i pe nunga agoan di citrana gabe parpunguan na so porsea, ai ndang porsea nasida di inti ni Barita na Uli i, i ma hamamate dohot haheheon ni Kristus i. Ala ni i gabe parpunguan na mabiar ma nasida huhut, jala na tertutup. Ala ni i ingkon ulahan ni Jesus Kristus naung hehe jala na mangolu i ma muse papunguhon jala pasadahon nasida, pahothon jala patoguhon roha dohot haporseaonnasida marhitehite na papatarhon diriNa mangolu songon na masa di turpuk on.

Hatorangan

Ia si Tomas na margoar do huhut Didimus, na mandok linduat (kembar). Disura roha ni na deba, siampudan do ibana. Secara psikologis, angka na songon i toropan do ninna na pesimis. Ibana do sian sisean i na parjolo manjalo na laho mate do Jesus i, ai didok ibana do tu angka donganna sisean: “Antong, borhat ma hita, asa rap mate hita dohot Ibana.” (Joh.11:16). Alai ndada sian haporseaonna i didok, sian biarna do. Dung saut songon na pinarhatutuna i, mate do tutu Jesus i, mansai tarhartuk do haporseaonna, gabe mandele. Ndang olo be ibana sauduran dohot sisean na asing. Dipaboa donganna pe tu ibana naung hehe Tuhan i jala nunga papatar diri tu nasida mangolu, ndang porsea ibana. Merasa diri lebih rasional sian angka donganna, didok ibana do: “Na so tupa porsea ahu molo so huida di tanganNa i bogas ni labang i, laos dijama jarijaringku bogas ni labang i, jala ia so dijama tanganhu andoraNa i.” Ra, singkop do dipaboa angka donganna i tu ibana pengalamannasida tu Jesus naung hehe jala mangolu i. Alai ninna rohana, haotoon do i; holan diida pintor dihaporseai. Boha ma molo tondi do na niidanasida i manang halilu? Ala ni i ma asa dipatujolo ibana syaratna, siangkup ni na marnida ingkon jolo dijama do Jesus na hehe jala mangolu i asa porsea.

Diboto Jesus naung hehe jala mangolu i do haporseaonna na tongon mengalami proses pematian i, diboto do huhut syarat na pinatujolona i. Alai ndang didapothon ibana tu hapunjunganna i. Ndang dihalomohon Tuhan i halak na padaohon diri sian huria ala ni pingkiranna na mandok na ibana do na ummalo, na ummaju, na lebih rasional, na lebih progresip manang na lebih moderen. Dipasombu do ibana songon i, dipaima sahat tu na mulak. Ndang binoto manang na ala ni aha, dung ualu borngin ro do muse si Tomas tu parpunguannasida. Na manghirim do ibana ulaning naeng marnida Jesus naung hehe jala mangolu i? Manang na sabalikna, na naeng mambuktihon haotoon ni angka donganna i? Molo ndang ro Jesus i antong, nda boi ma ibana mandok na tutu do lebih rasional ibana sian angka donganna i? Manang na dia pe alasanna, na torang, ro do Jesus naung hehe jala mangolu i mandapothon nasida. Bongot do Ibana di na sordak angka pintu. Nunga mardaging na imbaru Ibana na so tarihot tu tingki dohot inganan. Ala ni i, bolas do Ibana mamongoti inganannasida na sordak i sian bagasan. Ndang masalpuhu molo nidok, ro do Ibana khusus mangantoi si Tomas, ai dung ditabei nasida pintor ibana do dipanghulingi, didok: “Boan tu on jarijarimi jala ida ma tanganHu! Surdukhon ma tanganmi manjama andorangKu! Unang ganggu roham; sai porsea ma ho!” Ndang tarbahen so tarsonggot jala maila si Tomas hatiha i. Alai ndang na pailahon sangkap ni Tuhan i, na mangurupi ibana do jala asa malua sian hagangguonna jala sahat tu haporseaon. Alai boha do ibana umbege i? Ndang di ingananna molo tarajumi na hehe si Tomas mangulahon syarat na pinatujolona i. Ndang halak na maotohu ibana na so boi dope manghaporseai Tuhan na hehe i dung sanga diida Ibana patar mangolu. Hapapatar ni Jesus i nunga tuk manghusor pingkiranna sian na tarpusat tu fakta haheheon tu na manghaporseai Jesus na hehe jala mangolu, paunsathon sian na naeng mangantusi peristiwa tu na manghaporseai Oknum. Ala naung dialami na mangolu do Jesus i ndang gabe soal be di ibana manang na masuk akal haheheonNa i manang na so masuk akal, na logis manang na so logis, na rasional manang na so rasional. Alai na pasti, adong do haheheon (na irrasional) i, ai mangolu do Ibana naung hea mate i. Dung i, sahat ma ibana tu haporseaon na tardok mangalobii haporseaon ni angka donganna i, ai dihatindanghon ma: “Tuhanhu jala Debatangku.” Panindangion na balga do i na so dung dope tarbege sian angka donganna. Digoar sisean i do Jesus tutu Anak ni Debata, alai godangan dope i marhahonaan tu hamessiasonNa. Alai si Tomas dison, nunga sahat ibana tu na mananda hasintongan ni hata ni Kristus Jesus i na di Joh.14:9-10 na mandok: “Na marnida Ahu, marnida Ama i do. Ndang porsea ho, Ahu di bagasan Ama i jala Ama i di bagasan Ahu? Apala sian roharohangKu Huhatahon hata angka na Hudok tu hamu. Ama i na maringanan di bagasan Ahu, i do patulus angka ulaonNa i.” Di bagasan Jesus naung hehe jala mangolu i diida si Tomas do bohi ni Ama i. Ala ni i ma asa didok: “Tuhanhu jala Debatangku” (ndang ‘Tuhan’ jala ‘Debata’). Ibana do hapataran ni Debata. So di bagasan jala marhitehite Ibana, ndang tartanda agia ise Ama i.

Nang pe songon i tong do dipaingot Jesus ibana, didok: “Ala diida ho Ahu, umbahen na gabe porsea ho. Martua ma angka na porsea, atik pe so diida.” Dung manaek Jesus tu banua ginjang, ndang adong be kesempatan di manang na ise pe laho marnida Ibana di bagasan daging asa porsea. Manang ise na patujolohon na marnida, marjea ma i ai ndang na laho sahat be i tu haporseaon, alai na patujolohon haporseaon nang pe so diida, i do na martua. Dung pe patar Ibana sogot, asa idaonna rupaNa sandiri.

Rancangan Homiletis

Padua ari on ma hita na marpesta manghalashon Ari Parningotan di Haheheon ni Tuhanta Jesus Kristus manang Paskah. Di pesta parjolo nantoari, dipatubegehon do tu hita Barita Paskah i na mandok: “Nunga hehe Jesus Kristus i.” Barita na tutu do i. Molo gabe porsea sisean i disi, ndang haotoon i jala ndang na magopo, ai naung disungguhkan do i antara lain marhitehite hapataran ni Jesus Kristus na hehe jala mangolu i. Sada sian barita ni hapataranNa i ma na diturpukhon gabe jamita di pestanta Paskah Paduahon sadari on, Tuhanta Jesus Kristus na hehe jala mangolu i ro mandapothon siseanNa laho patoguhon roha dohot haporseaonnasida, laho pahothon hasadaon dohot parsaorannasida. Alai ndang holan sisean i, hita pe, dohot jala tongtong do didapothon Tuhanta Jesus naung hehe jala mangolu i. Laho marhua?

Na parjolo, manubuhon hita tu haporseaon jala pasadahon hita tu parpunguan ni angka na porsea. Dung mate Jesus tarmara do hasadaon ni sisean i. Dihilala be do nian na tarihot dope nasida tu Jesus dohot tu parpunguannasida, alai nunga adong na naeng sumurut. Si Tomas rupani, na marimbang goar Didimus, lapatanna linduat (kembar). Disura roha ni na deba, siampudan do ibana, jala ninna, secara psikologis angka na songon i toropan do i na pesimis. Ibana do sian sisean i na parjolo marhatutuhon na mate do Jesus i. Jala di na jumpang hamamasana, mate do Jesus i tutu, tarhartuk do haporseaonna. Gabe pesimis ma ibana, ndang adong be diida lapatan dohot masa depan ni pardomuanna tu Jesus dohot tu angka donganna. Na tuani do ro Jesus Kristus na hehe jala mangolu i mandapothon jala mangantoi ibana, paulakhon tu haporseaon dohot tu parsaoran ni na porsea i.

Songon i, marhite Barita na Uli na niulahon ni Tondi Porbadia, ro do Kristus na hehe jala mangolu i manopot hita. Tagan so i, di bagasan haholomon do bangsonta, pesimis, ndang adong haporseaon dohot panghirimon taringot tu masa depan dohot hangoluan sogot. Didok angka ompunta do rupani: “Langge, luluk; mate, busuk; sae.” Alai di bagasan Kristus Jesus, marhitehite haheheonNa, ditubuhon Debata do hita paduahalihon asa tu haporseaon dohot panghirimon na mangolu (pat.1 Ptr.1:3). Dipabongot hita tu huria i, gabe ruas ni parsaoran ni halak Kristen angka na badia. Taringot tusi, tatangihon ma sipaingot ni hata i na mandok: “Unang tatadinghon parpunguanta hian, songon na hinasomalhon ni na deba” (Heb.10:25). Sai adong do tutu na songon i. Ragam alana. Adong do i ala ni na lam sumurut haporseaon dohot panghirimanna gabe ndang adong be diida lapatan ni na marhuria, adong ala ni jut ni rohana tu angka donganna ruas manang parhalado angka na so dumenggan marpangalaho dohot marpambahenan, adong ala ni na tarhirim di na so adong na binahen ni huria i laho mangurupi angka na pogos dohot na hurangan, ala ni losok ni huria i mampartahanhon hatigoran dohot hasintongan, manang ala ni biarna manoarahon soara panurirangon di tongatonga ni masyarakat, bangso dohot negara, jala adong ala ni na mangarajumi diri ummalo, umpistar, ummaju, lebih rasional, lebih progresif manang lebih moderen, sementara angka na asing i tarmasuk parhalado dirajumi na kolot, sulit diajak maju, ndang hadonganan. Manang na ala ni aha pe i, ndang lomo roha ni Jesus di halak na sumurut (pat.Heb.10:38). Nang pe songon i, ringkot do antusanta, molo masa na songon i, utang ni hurianta do i. Ala ni i, ingkon na marusaho do huria i mangantoi jala margogoihon nasida, patoguhon roha dohot haporseaonna, manjou jala paulakhonsa tu parsaoran di bagasan huria i.

Na paduahon, pasahathon hita tu panandaon dohot panindangion di Debata na di bagasan Tuhan Jesus Kristus. Dung diida si Tomas Jesus i mangolu jala manghatai tu ibana, pintor mimbar do hadirionna jala humusor sian hagangguon tu haporseaon, sian pesimisme tu panghirimon. Ndang diparsoalhon ibana be manang na masuk akal haheheonNa i manang na so masuk akal, logis manang so logis, rasional manang so rasional, ai molo mangolu naung hea mate, tontu do, na adong do peristiwa hahehehon (nang pe na irrasional) di parholangan ni hamamate dohot hangongoluna i. Tanda ni naung muba ibana jala porsea di Jesus naung hehe jala mangolu i didok ibana ma: “Tuhanhu jala Debatangku.” Di diri ni Jesus i, diida ibana do Debata na mangolu jala na manglului pardomuan tu jolma.

Songon i, di bagasan dohot marhitehite Jesus Kristus na hehe jala mangolu i tartanda hita do ise jala boha do Debata. Tuhanta do Ibana jala Debatanta, na mangungkap pardomuan dohot parsaoran tu hita. Apala dison do pusupusu ni Barita na Uli i di na boi hita mandok Tuhan i Tuhanhu manang Tuhanta, Debata i Debatangku manang Debatanta. Tiruanna ma rupani, aha ma guna ni indahan di sasahalak molo so boi do dohononna i indahanna jala ala ni i ndang boi non i panganonna? Songon i, aha ma labana di hita nang sai tadok Tuhan, Tuhan; Debata, Debata, alai ndang adong pardomuan dohot hahonaan ni Tuhan jala Debata i tu hita, ndang boi dohononta Ibana Tuhanta jala Debatanta, ndang boi hita manghirim jala martangiang tu Ibana, jala ndang boi hita mempercayakan ngolu dohot haluaonta tu Ibana? Alai na martua do hita, ai di bagasan dohot marhite Jesus Kristus na hehe jala mangolu i naung gabe Tuhanta jala Debatanta do Debata, gabe Tuhanmu jala Debatam, gabe Tuhanhu jala Debatangku. Ala Tuhanta jala Debatanta Ibana, Tuhanmu jala Debatam, Tuhanhu jala Debatangku, boi do hita manghirim jala mangido tu Ibana, boi mempercayakan ngolu dohot haluaonta tu Ibana. Ibana nama nampuna hita, jala hita nampuna Ibana. Na gabe tanggungjawab ma i di hita, asa manghatindanghon Ibana tu sandok hajolmaon anggiat lam tu toropna halak porsea di Ibana, jala manjangkon Ibana gabe Tuhan jala Debatana.

jkt.04.03.2010/mvs

Read More..

Paskah-1

SERMON JAMITA TU PESTA PASKAH-1, 4 APRIL 2010
Joh.20:1-10


Patujolo

Dung mate Jesus dipangido si Josep na sian Arimatia do tu si Latus asa dipaloas ibana paijurhon dohot mananom bangke ni Tuhan i. Ro ma dohot si Nikodemus naung ro manopot Jesus bornginborngin uju i (Joh.3:1 duu) mamboan miak mir na marsaor aloe. Dung dipaijur bangke i, dibaluti ma dohot dagangan jala dimiahi, dung i ditanom tu sada tanoman na imbaru na jonok tu inganan pamajalan i. Laos ro do tusi nang angka sisean boruboru, isara si Maria Magdalena dohot si Maria na sada. Dibereng nasida do manang na tu dia jala boha Ibana dipeakhon, dung i muli ma nasida paulihon angka na hushus ro di miak mir, ai adong tahinasida laho mamiahi bangke ni Jesus i dung salpu Sabbat i.

Hatorangan

Ari parjolo dung salpu Sabbat i, tongon ma i ari Minggu, laho do si Maria Magdalena tu tanoman ni Jesus. Sian na tolu evangelium na asing torang, mardongan do ibana hatiha i, ai ditaringoti dope disi si Maria na sada (Mat.28:1), si Maria ni si Jakobus (si Maria na sada?) dohot si Salome (Mrk.16:1), si Johanna dohot angka na asing (Luk.24:10). Ra, rap borhat do nasida sian huta. Alai sian na dao ditatap nasida ma naung ungkap tanoman i. Pintor tubu ma tu rohanasida naung ditangko halak bangke ni Jesus i. Ala ni i mulak ma si Maria Magdalena paboahon na masa i tu si Petrus dohot tu si Johannes. Anggo angka na asing i, ditorushon nasida do laho tu tanoman i, gabe pajumpang ma nasida disi dohot surusuruan i na mandok tu nasida: “Nunga hehe Ibana.” Dung i mulak ma angka sisean parompuan i, jala di tongandalan pajumpang ma nasida dohot Jesus naung hehe i jala mangolu i (Mat.28:9 par). Ala holan sasada si Maria Magdalena do dongan ni si Johannes pajumpang, ndang dohot angka sisean parompuan na asing i, gabe holan sasada ibana ma ditaringoti di evangeliumna on.

Sahat di huta, didok si Maria Magdalena ma tu si Petrus dohot tu si Johannes: “Nunga dibuat na mambuat Tuhan i sian tanomanNa; ndang binoto manang tu dia ditaruhon.” Umbege i, marlojong ma sisean na dua i tu tanoman i. (Si Maria Magdalena pe, mangihut ma muse sian pudinasida, mardalan nangetnanget. Di pudina, sahat ma sisean parompuan na asing i tu huta. Ndang sanga be nasida paboahon na binege dohot na niidanasida tu si Petrus, tu si Johannes dohot tu si Maria Magdalena, ai nunga sanga laho na tolu i tu tanoman i). Marsihatopi do nasida na marjolong i, gabe parjolo ma si Johannes sahat tu tanoman i. Ndang pintor dibongoti ibana tanoman i, alai dipaunduk ma dirina mamereng saluhut. Diida do pangalilit (kain kafan) ni bangke ni Jesus i na denggan dibalun peak di tano, jala sekka panaputi ni uluNa pulik dibalun jala peak di ingananna.

Ihut tusi, sahat ma dohot si Petrus jala pintor bongot ma ibana tu tanoman i. Tar songon i do bangkona, hatophatop do ibana bertindak so pola jolo marpingkir manatmanat jala bagasbagas. Sarupa tu si Johannes diida do sude tanoman i, diida do hapeahan ni bangke ni Jesus i, diida dohot pangalilitNa na denggan binalun jala peak di ingananna be. Alai ndang adong kesan na patuduhon na adong na nidok ni i sude tu ibana. Disura roha tahe, nunga terpengaruh ibana binahen ni hata ni si Maria Magdalena i na mandok naung ditangko halak do bangke ni Jesus i jala ndang binoto manang tu dia ditaruhon. Ala ni i gabe so manghuling be sude na niidana i tu ibana.

Di pudina, bongot ma dohot si Johannes tu tanoman i. Lam tangkas ma di ibana sude na di tanoman i. Alai asing sian si Petrus, manghuling do i sude tu ibana. Sian pangalilit na denggan binalun jala peak di ingananna be dapot rohana do paboa na so tagamon ulaula ni panangko i, alai naung masa do disi sada na supra natural, i ma peristiwa haheheon. Ala ni i gabe porsea ma ibana. Alai holan peristiwa hahehehon i dope na dapot rohana. Manang na dia pardomuan ni i Surat i (Padan na Robi) ndang diantusi ibana dope. Sarupa taringot tu hamamate ni Kristus i, taringot tu haheheonNa pe naung dibagabagahon hian do i di Surat i (Padan na Robi). Tagan so hamamateNa, jotjot do i ditaringoti Jesus. Alai ndang haantusan nasida i. Di na jumpang tingkina, mate do Jesus i tutu, ndang dibereng nasida i songon hamatean na marlapatan na asing songon na nidok ni Surat i, alai songon hamatean na somal do. Dohot hata na asing, dijalo nasida do hamateanNa i songon sada fakta, alai ndang dapot rohanasida na adong do pardomuan ni i tu sangkap hatuaon ni Debata na taringot tu haluaon ni manisia. Laos songon i ma nang boaboaNa na taringot tu haheheonNa lobi so haantusan nasida dope i. Songon i ma si Johannes dison, sian na niidana di tanoman i ndang tarsoadahonsa naung masa do disi peristiwa haheheon. Alai olat ni fakta i dope na tarjalosa. Manang na aha pardomuan ni fakta i tu sangkap hatuaon ni Debata na taringot tu haluaon ni manisia songon naung pinaandarNa di Surat i, ndang haantusan ibana dope i. Ndang adong lapatan ni panghaporseaion sisongon i tu haluaon.

Dung i muli ma sisean na dua i. [Ndang torang dison manang na rap borhat do nasida sian tanoman i manang na marsijoloi, manang marsihatopi do pardalanna gabe sanga nasida ndang sadalan, manang paasingasing dalan. Alai manang na ala ni aha ma i, ra, sanga do nasida ndang sadalan jala disura roha disi ma dipapatar Jesus naung hehe jala mangolu i diriNa tu si Petrus (pat.Luk.24:34; 1 Kor.15:5). Di pudinasida, sahat ma muse si Maria Magdalena tu tanoman i, jala pajumpang dohot Jesus (Joh.20:11 duu)].

Rancangan Homiletis

Di ari on, tahalashon do sada sian pesta ni huria angka na umbalga, i ma Paskah manang Parningotan di Haheheon ni Tuhanta Jesus Kristus. Barita haheheonNa i mansai godang do i manubuhon insahsinsak dohot parengkelon sian na so porsea. Halak na jolo manang nuaeng, na kolot manang na maju, na kuno manang na moderen, na sian masyarakat na bersahaja manang na kompleks sude do manghilala hinamaol ni na manjalo haadongon ni haheheon i. Ndang siat i tu rohana, maol dicerna utuhutokna. Niantusan do i, ai so hea diida manang dialami toropan halak na songon i. Di hita pe, na maol jaloon do barita haheheon i, na maol siat tu roha jala maol cernaon ni utohutok. Alai tung apala i do na dipasahat tu hita di ari on, didok: “Nunga hehe Jesus Kristus i.”

“Nunga hehe Jesus Kristus i,” i do pamusatan ni Barita Paskah i. I do na binege ni angka sisean parompuan sian surusuruan i, i do na hinaporseaan jala na hinatindanghonnasida tu angka sisean baoa, gabe dohot angka i manghaporseai jala manghatindanghonsa, jala laos i ma nuaeng na dipasahat tu hita asa dohot hita manghaporseai jala manghatindanghonsa. Tutu, songon naung nidok di jolo i, na maol do i siat tu roha. Angka sisean i ma tiruanna. Andorang so tarsilang dope Jesus i, nunga jotjot ditaringoti na hehe do Ibana muse di ari patoluhon. Alai di na jumpang hamamasana, mansai maol do i dijalo nasida. Diida si Maria Magdalena do nian naung ungkap tanoman i, alai tu panangko do laho rohana; diida si Petrus do tanoman na rumar dohot pangalilit na binalun denggan, alai tung so laho rohana naung masa disi haheheon; porsea do nian si Johannes naung masa disi haheheon, alai ndang dianto rohana pardomuan ni i tu sangkap hatuaon ni Debata na taringot tu jolma songon naung binagabagahonNa di Surat i. Ringkot antusanta, Barita Paskah i ndang parjolo manjou hita mangantusi dohot manghaporseai peristiwa haheheon ni Kristus i. Molo naeng ujionta parjolo mangantusi peristiwa haheheon i, tung so laho sahat do hita tu haporseaon i. Ndang adong na boi patoranghon i tu hita, ai so adong na marnida na masa i. Tung sura pe adong tahe ndang gabe jaminan i di haporseaonta, ai boi do i na parnidaon. Jala tung sura pe boi dibuktihon i secara ilmiah, jala gabe porsea hita di haheheon i selaku fakta i ndang dohot sandirina marlapatan i tu ngolu dohot haluaonta nuaeng dohot muse. Ala ni i ingkon parjolo do hita manghaporseai Jesus Kristus naung hehe jala mangolu i. Hombar tu sangkap hatuaon ni Debata AmaNa, na ro do Ibana tu portibi on laho manobus jala paluahon hajolmaon. Tu sangkap i dihalomohon Debata do parsipalNa mangae sahit (pat.Jes.53:10) dohot pangalehonNa di hosaNa sian lomoNa. Songon naung marhuaso Ibana mangalehon, laos marhuaso do Ibana manjalosa muse (Joh.10:18). Na marlapatan ma i, marhuaso hehe dohot mangolu. Molo Ibana parjolo tahaporseai, i ma Ibana na di bagasan pardomuan dohot parsaoranNa tu Debata AmaNa i marhuaso hehe dohot mangolu muse, ndang pola gabe masalah be di hita peristiwa haheheonNa i. Manang na masuk akal i manang na so masuk akal, logis manang so logis, molo Ibana naung hea mate gabe mangolu, tontu na adong do peristiwa haheheon di holangholang ni na dua i. Torang do, nunga hea Jesus Kristus i mate. Taringot tusi torop do sitindangi. Sude do halak na di Golgota marnida i, i ma angka soldadu pelaksana ni eksekusi i, malim, panungganei, siboto surat, situan natorop, dohot angka sisesan ni Jesus i. Ditullanghon sahalak sian soldadu i do hujurna tu andoraNa, ndang nanggo humordit be. I ma tandana naung mate situtu Ibana. Torop do na paijur Ibana sian silang i dohot na mambandahonsa. Disi do si Josep na sian Arimatia, si Nikodemus, dohot angka sisean boruboru. Ndang angka na oto nasida tung tanomon nasida na so mate dope. Molo ternyata mangolu naung hea mate, ai pola dope sungkunon boha parngoluna? Songon i do sisean i, dung dialami nasida na mangolu do Kristus i ndang hea disungkun nasida be manang na boha do parheheNa.

Songon i ma hita, molo dung taalami na mangolu do Kristus i, mangolu di rohanta, di ngolunta, di hurianta, di masyarakat dohot sejarahta, ndang gabe parsoalan be di hita boha parheheNa. Asa Kristus i sandiri do bukti ni haheheonNa. Fakta tanoman na rumar i, dohot pangalilit na sorpi i holan samansam sipatudu do i. Kristus na hehe jala mangolu i do sihaporseaan jala sihirimonta, dung i martua ma hita jala malua, ai Jesus naung hea mate jala mangolu i do mandok tu si Tomas si ‘Pencari Fakta,’ si Didimus ‘orang modern tempo doeloe’ i: “Martua ma na porsea atik pe so diida” (Joh.20:29). Antong di na paujunghon jamita on, raphon donganta sahaporseaon na di bariba taendehon ma:

I serve arisen Savior, He’s in the world today;
I know that He was living, what ever men may say.
I see His hand of mercy, I hear His voice cheer;
And just the time I need Him, He’s always near.
He lives, He lives, Christ Jesus lives today;
He walks with me and talks with me along life’s narrow way.
He lives, He lives, salvation to impart!
You ask me how I know He lives?
HE LIVES WITHIN MY HEART.


jkt.01.03.2010/mvs

Read More..

Jumat Agung

SERMON JAMITA TU PESTA PARNINGOTAN
HAMAMATE NI TUHAN JESUS, 2 APRIL 2010
Luk.23:26-32


Patujolo

Dung tartangkup Jesus di Getsemane, parjolo sahali diboan do Ibana bagas ni sintua ni malim (22:54a). Disi ma Ibana saborngin i, rap dohot baoa angka na maniop Ibana, na pauruuru jala mangalasahi Ibana (22:63). Marsogotna i, disi torang ari dipatupa ma Rapot Godang (Sanhedrin), ditogu nasida ma Jesus tusi asa uhumanna (22:66). Mangihuthon panimbangion ni rapot i, patut marutang hosa do Jesus i (pat.Mat.26:66). Alai ala bangso jajahan nasida, ndang dohot sandirina i boi ulahonon nasida, ingkon marhite paruhuman Rom do. Gabe diboan nasida ma Ibana tu jolo ni Panguhum Latus (23:1). Ala so jumpang si Latus salaNa, disuru ma Ibana tu jolo ni si Herodes Antipas, Tetrarch (Raja Saparopat) di Galilea. Alai si Herodes pe ndang adong dapotsa salaNa, gabe disuru Ibana mulak tu si Latus. Tunduk tu tekanan ni Jahudi, didabuhon si Latus ma tu Ibana uhuman mate di hau pinarsilang (23:24-25). Ihut tusi ma masa turpuk on.

Hatorangan

Mangihuthon uhum, holan tu warga jajahan na mangalaosi uhum Rom do boi dabuhonon uhum silang. Hombar tusi, dipangke halak Rom do parsilangon i mambiarbiari halak asa unang barani mangalaosi uhum, isara ni na manamun, na manggunturi, tarlumobi na memberontak. Tu sangkap i, dipaebanghon do jolo na hona uhum silang i mamungka sian inganan paruhuman humaliang kota torus tu inganan pamajalan. Opat halak do soldadu na manjaga, sada sian i mardalan di jolo maniop papan panuratan ni hasalaaanna. Sahalak centurio (uluan ni saratus soldadu) do na manguluhon, jala nasida ma na gabe pelaksana ni eksekusi i. Marhite i hira na naeng dohononna do tu nasa na marnida: “Bereng, ingkon songon on do masa tu na mangalaosi uhum Rom.” Somalna, laos halak na hona uhum i do mangusung hau pinarsilangna sian paruhuman tu inganaan pamajalan. Sada paksa do i tu na hona uhum i laho mangokui hasalaan dohot manjalo uhum na tu ibana. Jesus sandiri nunga mansai loja, ai saborngin i ndang modom Ibana jala ndang maradian dipauruuru dohot dilasahi. Ndang tartuhuksa be silang i, gabe disoro angka soldadu i ma si Simon sian Kirene; tu ibana ma dipaporsanhon silang i, paihutihut Jesus. Ndang holong manang roha na marpanarihon na mangonjar nasida disi, sabalikna do tahe, kekejaman do, ai na mabiar do nasida so tung mate Ibana di tongandalan i, so sanga sombu dope tagasnasida mambalbali dohot mamajalhon. Taringot tu si Simon i, ndang sadia na tarboto, ai holan di barita on do tarjaha goarna di sandok Barita na Uli i. Ra, sahalak Jahudi do ibana na tubu di huta Kirene, na di Afrika Utara. I do ra alana asa gabe margoar ibana Simon Kirene. Alai ra, mulak ibana muse tu Palestina jala marladang di balian ni Jerusalem. Mulak sian ladangna i ma ibana disoro angka soldadu i laho manggonti Jesus manuhuk silang i. Di Mrk.15:21 dipaboa do dohot goar ni anakna, si Aleksander dohot si Rupus. Disura roha ni na deba, i do si Rupus na martaringot di Rom 16:13, sahalak ruas ni huria Rom.

Ala na hombar tu roha ni Jahudi do parsilangon ni Jesus i, asing sian na sinangkapan ni halak Rom (mambiarbiari!), ndang gabe tahutan jala mamolngit halak marnidasa. Tolu halak nian siparsilanghonon na pinaebanghon i (ida ay.32), alai parsilangon ni Jesus i do rumingkot di nasida. Dihuphupi hosomnasida tu Jesus i do simpatinasida tu na dua nari dongan sabangso na naeng rap parsilanghononhon raphon Ibana. Laos songon i ma dohot biarna. Hombar tusi gabe hehe ma rohanasida mangihuthon, naeng dohot nasida marnida ujungna, pasombu tagasna. Alai mangihut do nang parompuan, angka na mananangisi jala mangandungi Ibana. Lebih perasa do nasida sian angka baoa, ummura tersentuh gabe tumatangis jala mangandungi paidaida sitaonon ni Jesus i. Holan Jesus do ditatangisi jala diandungi, ndang dohot na dua nari. Boasa? Tagamon ulaning ala na adong dihilala nasida na sala di paruhuman dohot parsilangon na tu Jesus i? Umbege i, humusor ma Jesus mandok: “Hamu angka boru Jerusalem, unang ma Ahu tatangisi hamu, dirimuna dohot anakhonmuna ma!” Taringot tu sitaononNa i, ndang ringkot Ibana asian ni agia ise pe. SitaononNa i, manang na boha pe bernitna, udut ni pangoloionNa di tahi na AmaNa do i di hatutuatNa tu hasiangan on, bagian ni ulaon haluaon dohot panobusionNa. Na rumingkot di nasida, i ma na mananangisi dirina sandiri dohot ianakhonna be. Ndang tagamon marsombusombu Debata taringot tu dosa ni bangso i, taringot tu panulahonna dohot panilanghonna di Kristus i. Molo so muba rohanasida, sai na uhumanNa do nasida. Taringot tusi, nunga ditatap Jesus. Ndang lomo nian rohaNa disi, baliksa martangiang do Ibana di silang i mandok: “Ale Amang! Marpamuati ma rohaM mida nasida, ai ndang diboto nasida na binahennasida i” (Luk.23:34). Nang pe songon i ingkon suriranghonon jala pasingothononNa do tu nasida uhum na naeng ro, gabe didok: “Ai na ro ma angka ari sogot, dohononna ma disi: Martua ma angka na hol, angka ina na so dung tubuan jala na so dung panarusan.” Mansai jorbut do na masa i, ai pola do gabe diparhatua halak ina na so marianakhon. Diparhatua, ai lobi sian dirina ndang adong sisarihononna, siholsohonon manang siondinganna; hape angka na marianakhon, asing ni dirina ingkon sarihononna dope ianakhonna, ingkon holsohononna jala ondinganna. Ala ni jorbutna tahe, pola do gabe dohonon ni halak hatiha i tu angka dolok: “Tinggangi hami,” dohot tu angka tor: “Huphupi hami,” lapatanna, lomoan nama rohana mate sian mangolu. Ndang adong agia aha na boi mangondingi halak hatiha i. Taringot tusi didok Jesus do: “Ai molo songon on pambahennasida tu hau na rata, aha ma tagamon masa tu hau naung masak?” Jesus do na tinudoshon ni hau na rata i, jala halak Jahudi do hau naung masak i. Manang na boha pe sai na ummaol do hau na rata mosokhonon ni api sian hau naung masak. Alai molo Jesus ‘hau na rata’ jala na so marsala i mansai mura disalahon di jolo ni paruhuman manang di benteng terakhir ni angka silului hatigoran dohot hasintongan, mansai mura divonis mate marhite haputusan na maralo tu hasintongan dohot panggora ni roha ni sitiop huaso dohot hasitongan di portibi dohot di bangso ni Debata, mansai mura tarbunu so haondingan uhum ni portibi dohot uhum ni bangso ni Debata, lam boha ma halak Jahudi ‘hau naung masak’ jala sigodang sala dohot pangalaosion i, aha tagamon na boi mangondingi nasida di hamamasa ni uhum i?

Raphon Jesus i, ditogihon dope dua halak nari parjahat sipamateon dohot Ibana. Mansai torang didok, parjahat do nasida, jala sada sian nasida, i ma na diparsilanghon di siamun ni Jesus i tangkas do i diparhatopot (pat.23:41). Disura roha, halak Zelotes do nasida, i ma sada horong paraloan tu halak Rom. Siangkup ni na mamparjuanghon cita-cita politik Jahudi, adong do sian nasida na madabu tu ragam ni ulaon hajahaton isara na manamun, mamangus dohot na asing. Unang be halak Rom, halak Jahudi pe ndang dihalomohon i. (Ra, i ma deba alana umbahen so dohot na dua halak i ditatangisi jala diandungi angka parompuan i). Alai mardomu tu parsilangon ni Jesus i, digohi do dison sada hasintongan, i ma na taringot tu na gabe tarrajum Ibana tu angka parjahat (pat.Jes.53:9). Diperlakukan do Jesus i songon songon parjahat jala siuhuman asa unang pola gabe perlakuhonon jala uhuman ni Debata hita songon angka parjahat.

Rancangan Homiletis

Di ari on, taingot do hamamate ni Tuhanta Jesus Kristus. Na patupa parningotan di halak naung jumolo monding somal do i di hajolmaon. Paasingasing do suasana na mewarnai parningotan i sadasada. Na sada rupani digohi arsak do, angka na dohot disi marhohondo manang tumatangis marningot halak naung monding i, ai ganup do nasida manghilala na adong na moru manang na mago sian nasida. Songon i pe i, ai hamatean ni halak i do na manggomgomi parningotan i, na manghuasoi jala mandondoni roha ni na pungu i. Na asing ndang apala songon i, ai ngolu ni halak naung monding i do na manggomgomi parningotan i. Pambahenanna rupani, ulaonna, podana, dohot lapatanna tu na asing uju di ngoluna dohot di pudina, angka i do na gumodang diingot jala ditaringoti, gabe rumia ma rohanasida na marningot i jala mauliate. Boha do ia hita, songon dia do hita na marningot hamamate ni Tuhanta Jesus Kristus?

Dung didabuhon Panguhum Latus uhuman mate tu Jesus, diboan angka soldadu ma Ibana tu inganan pamajalan. Torop do halak paihutihut Ibana naeng marnida ujungna. Mangihut ma dohot parompuan angka na mananangisi jala mangandungi Ibana. Umbege i, humusor ma Jesus jala didok ma tu nasida: “Hamu angka boru Jerusalem, unang ma Ahu tatangisi hamu, dirimuna dohot anakhonmuna ma!” Suman tusi, adong do halak na mangarajumi parningotan di hamamate ni Tuhanta Jesus songon ari parsiluluton manang perkabungan. Ro tu gareja marabit na birong jala marulos batak. (Nian warna resmi do na birong, alai toropan do na mangantusi i songon warna perkabungan, jala i do na mangonjar nasida mamangke i di parningotan i). Lumobi molo pistar parjamita mendramatisasikan barita parsilangon i (jala ndang hurang antong angka na berkemampuan jala sangajo mambahen songon i), gabe lam mamolngit ma panghilalaan ni na pungu i, mamungka ma adong na mongkihongkik, na asing muse tumatangis. Aha na tinangisanna? Jesus i do, sitaononNa i, dangolNa i. Jesus mandok: “Unang ma Ahu tatangisi hamu!” SitaononNa i, manang na boha pe bernitna, udut ni pangoloionNa di tahi na AmaNa do i; ndang siasian ni agia ise Ibana disi, ai marhite i do Ibana patupahon panobusion dohot haluaon ni hajolmaon. Silang na patut tuhuhonta hian dipatuhukhon Debata tu Ibana asa unang pola be uhumon ni Debata hita ala ni angka dosanta, hamatean na hona toru na patut tu angka parjahat dihonahon Debata tu Ibana asa unang pola suruhonta be banua toru, gabe sahat hita tahe tu hangoluan na saleleng ni lelengna. Ala ni i, na gabe targoar pesta do ari parningotan di hamamate ni Jesus Kristus i di hita; ari las ni roha do i, ari parolopolopon dohot pariaiaon partondion.

Alai tutu, singkat ni na mananangisi Jesus, patut do hita anggo na mananangisi dirinta ala ni angka dosa dohot pangalaosionta. Sitaonon dohot hamamateNa i ndang paloashon hita mangolu torus di bagasan dosa, alai ingkon solsolanta do saluhutna i jala tadinghononta. Sandok ingkon muba do hita. Molo so i, sai na songgop do tu hita dohot tu ianakhonta uhum ni pangalaosi. Jesus sian lapang habernitonNa i manjouhon: “Ai molo songon on pambahennasida tu hau na rata, aha ma tagamon masa tu hau naung masak?” Na nidokNa disi, molo Ibana sandiri songon halak na tigor jala na so marsala mansai mura disalahon di jolo ni paruhuman, mansai mura divonis mate marhite sada haputusan na maralo tu hasintongan dohot panggora ni roha, jala mansai mura tarbunu so haondingan uhum ni portibi dohot uhum ni bangso ni Debata, lam boha ma angka pardosa jala pangalaosi na so olo paubahon rohana, aha tagamon na boi mangondingi nasida di hamamasa ni uhum i? Di tingki na parpudi on tar godang do dihatai halak carut marutnya hukum di Indonesia on. Mamereng fakta ni sadasada persidangan rupani, unang be siboto uhum, jolma na somal pe nunga boi marnida tu dia do sasintongna ujung ni sadasada parkaro, alai barani do jaksa menuntut lain, hakim pe barani do mamutushon asing. Didok sahalak praktisi hukum: “Saat ini hukum di Indonesia menjadi subordinat dari kepentingan tertentu. Hukum itu buta. Tetapi hakim-hakim tidak buta. Dia melihat perkara sebagai pesanan. Kepentingan ditentukan lebih dahulu, baru dicari pasal-pasalnya.” Suman tusi, mardomu tu kebebasan beribadah, mansai tangkas do i diatur di undang-undang. Alai di praktekna, godangan do i hombar tu roharoha ni na gogo dohot sitiop huaso, sementara sitiop uhum ndang mambahen manang aha. Molo songon i do, aha be sipangasahononhon lobi sian Tuhanta i? Alai molo hita sandiri torus mangolu di bagasan dosa jala marsihohot di angka pangalaosion, boha ma boi hirimon jala pangasahononta Tuhanta i? Ala ni i ingkon muba do hita jala ingkon lam parsaorhononta do Ibana sian nasa roha. Apala i ma sada na naeng dungdungonta di parningotan hamamate ni Jesus i marhite parsidohotonta di ulaon na badia. Sai hiras ma rohanta mandohoti jala manghangoluhonsa di hangoluanta ariari.

jkt.26.02.2010/mvs

Read More..

3.21.2010

Palmarum

SERMON JAMITA TU MINGGU PALMARUM, 28 MARET 2010
Mrk.14:3-9

Patujolo

Tarjaha do tong jamita on di Evangelium na asing (Mat.26:6 duu; Joh.12:1 duu; pat.Luk. 7:36 duu). Molo pinatudos, siangkup ni hadosanna, adong do tong parasinganna. Nang pe songon i, angka parasingan i ndang pola gabe manubuhon pangantusion na masialoan; sabalikna do tahe, na masipasingkopan do na sada tu na sada nari. Taringot tu inganan ni na masa i, sude do panurat i mandok di Betania, di jabu ni si Simon na huliton na jolo.

Hatorangan

Dua ari (14:1a) tagan so Paskah i (si Johannes mandok onom ari), dipauli sisean i do panganon ujuan di Jesus (Joh.12:1-2) di jabu ni si Simon. Ise do i? Asing ni hatorangan ‘na huliton na jolo’ ndang adong be na binoto taringot tu ibana. (Di sandok Evangelium i holan di jamita on do ibana martaringot). Sian pandohan i torang, nunga malum ibana. Alai sadihari jala boha parmalumna ndang binoto. Nang pe songon i ndang so mungkin na Jesus do pamalum ibana. Somalna, molo ro Jesus tu Betania, tu jabu ni si Marta-Maria-Lasarus do Ibana sorang (pat.Luk.10:38-42). Hape sahali on tu bagas ni si Simon. Tole muse, ndada holan na sorang boti, na manjalo panganon ujuan do. Tontu adong do bonsir ni i na marhahonaan tu dirina. Ra, ibana do na patupahon panganon ujuan i songon hataridaan ni las dohot mauliate ni rohana tu Jesus i. Dung i, ro ma tusi si Maria iboto ni si Lasarus (Joh.11:2) mantat sabotol miak narwastu na polin. Miak sisongon i na dipature halak Hindu do i sian urat ni samansam duhutduhut na margoar narwastu manang nardus (nardostachys jatamansi) na godang jala denggan tubu di Himalaya (di ketinggian 11.000 sahat tu 17.000 kaki dpl). Dikemas di botol alabaster (pat.Luk.7:37) sian batu pualam. Dipangke do i songon ubat dohot parfum. Manjaga unang use, laho menghemat huhut, mansai metmet do rungkung ni botol i dibahen. Huroha, nunga tung diparsinta si Maria miak na sabotol i tu Tuhan i. Ala ni i ndang maralangalang be ibana, diponggolhon do rungkung ni alabaster i jala diusehon sude miak i tu ulu ni Jesus.

Marnida i adong do sian na pungu i na marmungutmungut. Si Johannes mandok, si Judas Iskariot do i. Si Mateus mandok sude sisean i do. Ra sintong do, si Judas Iskariot do mamungka, dung i mangihut ma na asing. Ndang holan na marmungutmungut, dimuruhi tahe si Maria i. Boasa? Ai dibereng nasida do pambahenna i sian panatapan hajolmaon. Sian sudut pandang ekonomi, pemborosan do i, ai songon produk impor na berkualitas sangat tinggi, mansai arga do miak i. Mangihuthon si Judas, arga ni na sabotol i lobi do tolu ratus hupang/dinar. Hepeng na sai godang ndang na tanggung be i di sada keluarga na sederhana, nunga sae i balanjonasida sataon. Di rohanasida, masalpuhu do pambahen ni si Maria i. Molo holan na mamiahi do nian, isara ni na mamiahi tamue (pat.Ps.23:5; Luk.7:46), nda sae do sada manang duantetek? Somalna antong, sasantetek do i dipangke. Ala ni i do asa metmet rungkung ni alabaster i dibahen. Na santetek i pe, ndang hurang be hushus ni i. Asa, mangusehon miak na sai godang (sabotol) sahali mamangke, mubazir do i. Ala ni i ma asa didok: “Magopona i miak i dibahen.” Didok roha ni angka sisean i, dengganan do miak i digadis jala tuhorna i dibasabasahon tu angka na pogos. Pinadomu tu panindangion ni si Johannes (ida 12:6b), huroha, siangkup ni na manjalo silehonlehon tu na ringkot di nasida sandiri (pat.Luk.8:3), dipapungu angka sisean i do asiasi ni halak jala disagihon tu angka na pogos. Si Judas do maniop i. (Ala ni i do ra asa pintor boi ditaksir ibana arga ni miak i. Bendahara ibana antong, na somal mangetongi hepeng). Tolu ratus hupang lobi, nunga tung balga i tu kas diakoni ni sisean i. Hape ambolong ma i songon i sanghidop mata. Ala ni i muruk nasida. Ndang holan tu si Maria i, secara tidak langsung dohot do tu Tuhan i.

Jesus do na umboto lapatan ni na pambahenanna i. Sidodo roha do Ibana, na manangkasi jala menilai pambahenan ni ganup jolma. Ndang holan rumangna, dohot do motivasina. Sintong do panimbangionNa, ndang dung sala. Taringot tu pamiahion i didok: “Na uli do na binahenna i tu Ahu.” Di dia hinaulina? Di roha dohot di haporseaonna do, ai na manjoloani do ibana mamiahi pamatang ni Jesus songon di na mananom. Di jolo ni on, nunga manang na piga hali dipaboa Jesus sitaononNa, hamateanNa, dohot haheheonNa (pat.8:31 duu; 10:32 duu). Ndang so mungkin na tarbege do i tu si Maria. Alai molo so i pe, sian paraloan ni Jesus tu angka partogi ni bangso i naung lam tu sobuna, nunga ditatap rohana na laho marujung do i di pamunuon tu Tuhan i. Alai nunga ditatap roha dohot haporseaonna na hehe do Ibana muse. Haporseaonna i ndang tarhatahonsa dope i tu na asing. Boasa? Ai na pungu i angka halak na so olo porsea do di hamamate ni Tuhan i. Alai ia so tarhatahonsa pe i, saotihotikna papatarhon nunga diulahon i di pambahenanna i. Ala ni holong dohot hormatna tu Jesus, hombar tu adat pananomon ni Jahudi, lomo do rohana mamiahi Ibana di hamamateNa. Alai di bagasan haporseaonna i nunga laos ditatap na so sanga i ulahononna, ai keburu do Jesus i hehe. Tutu, tarlambat do angka donganna tu sangkap i (pat.16:1 duu par). Ibana sandiri ndang tarlambat, ai nunga dipatupa i dao jumolo. Ra, i do alana asa so dohot ibana di panaonon, parsilangon, dohot na mandulo tanoman ni Tuhan i di manogot ni ari parjolo dung Sabbat i. Hatorangan ni Tuhan i na gabe pinsangpinsang do i tu sisean na asing i. Ndang patut nasida mangarsahi halak naung parjolo sahat tu haporseaon. Kesempatan mambahen na songon i ndang sai adong, ai Jesus di bagasan rumang hajolmaonNa ndang hot di tongatonganasida. So pola piga ari nari marujung ma masa inkarnasiNa, ai mate ma Ibana, hehe jala manaek tu surgo, tu hasangapon hadebataonNa. Disi, ndang boi jala ndang porlu be agia ise patupa pambahenan holong na langsung tu Ibana. Anggo na manarihon na pogos, asal ma adong haoloon sai na boi do i ulahononhon. Boi, ai manang di dia jala sadihari pe, di sistem masyarakat dohot perekonomian na songon dia pe tongtong do adong na pogos. Dirajumi Jesus do pamiahion ni si Maria i songon pambahenan na bernilai khusus. Kekhususanna i ma di haporseaonna di Kristus na mate jala hehe tagan so hamamasana dope. Ala ni i dipaboa hian do na ingkon masuk barita ni na binahenna i tu Barita na Uli i. Na gabe sada teladan ma i di haporseaon na marpangulaon jala na marhatauon manatap dao tu jolo.

Rancangan Homiletis

Di ari on sahat hita tu Palmarum, minggu passion na parpudi andorang Pesta Parningotan di Hamamate ni Tuhanta Jesus sipatupaonta di ari Jumat na ro. Di ari on, nunga hira boi hita mambayanghon na jongjong hita manatap Ibana na tarsilang i, jala tabege soaraNa na mandok: “On do hutaon humophop ho, aha do diaton ho humpohop Ahu; songon on do holong ni rohangKu di ho, songon dia do ia holong ni roham di Ahu?” Boha ma hita mangalusi i? Aha ma tutu sibahenonta laho papatarhon holong ni rohanta tu Ibana? Tauji ma pamanathon i marsiajar sian turpuk jamita di hita ari on.

Na parjolo, tapadiri ma di Ibana ngolunta na marhamauliateon. Sian boaboa ni Tuhanta Jesus sandiri manang sian panimbangion haporseaonna di angka na masa, porsea do si Maria di hamamate ni Jesus. Alai diantusi jala dihaporseai do huhut paboa hamatean ni Jesus i ndada hamatean na somal, hamatean na paluahon do. Hombar tusi laos porsea do ibana na hehe do Ibana muse. Ala ni i, di na mangadopi i ndada marsak ibana manang tumatangis, alai dipatupa do pambahenan hamauliateon do dohot hahormaton, i ma na mamiahi Tuhan i. Naeng songon i ma hita di na mangadopi Pesta Parningotan di Hamamate ni Tuhanta Jesus Kristus, naeng di bagasan haporseaon di hamamate dohot di haheheon ni Kristus na paluahon i. Taringot tusi, sasintongna nunga boi tumangkas i di hita, ai asing sian si Maria na mangadopi na ‘naeng masa’, na marningot ‘naung masa’ nama anggo hita. Nunga gumodang di hita hatorangan taringot tusi. Na umarga tahe, nunga ro Tondi Porbadia patoranghon i tu hita. Hombar tusi nunga ummura hita porsea di Jesus naung mate jala hehe bahen haluaonta. Haporseaon sisongon i do na umporlu di hita. Na patupa parningotan na uli do i. Alai unang ma holan parningotan na mangonjar hita tu keharuan dohot iluilu marningot panaonon ni Tuhan i. Boi do masa na songon i, ala tar malo parjamita i mendramatisasikan barita passion i gabe terpancing ma emosi ni na deba gabe tumatangis. Dosana ndang disolsoli, rohana pe ndang porsea. Aha ma guna ni parningotan sisongon i? Ia porsea hita naeng ma pataridahononta i di pambahenan na holong jala na mauliate tu Ibana. Asa tulus i naeng do jolo sapandapot hita dohot Jesus i taringot tu aha do na denggan i. Di jamita on, diungutunguti sisean i do na hinalomohon ni Tuhan i, ai dietong nasida do i pemborosan. Na boi masa do na songon i nang di tingki on. Angka na mangantusi sude hal sian segi materi sambing rupani, ndang tagamon sapandapot i dohot Jesus taringot tu aha do ulaon na denggan i. Ninna roha ni angka na materialistis, haotoon do na mangalehon hepeng tu huria i ai so na laho dapotan imbalan material ibana sian i. Alai di angka na mangantusi i raphon Jesus, ndang dibereng i harugian ai na umarga sian i nunga dijalo ibana sian Tuhan i. Tuhanta Jesus Kristus nunga mangalehon ngoluNa bahen haluaon dohot hangoluanta, hita pe, tanda ni rohanta naung porsea, na holong jala na mauliate, tapelehon ma ngolu dohot sinadonganta tu Ibana.

Na paduahon, di bagasan sandok haoloon ma hita mangurupi na pogos. Nunga niarbis di jolo, diungutunguti sisean i do si Maria ala pamiahion i. Angkup ni alasan pemborosan, muruk nasida ala didok rohana dengganan do digadis miak i arga tolu ratus hupang lobi, dung i dibasabasahon ma i tu na pogos. Na sai laon antong, mangolu do di sisean i ulaon diakoni. Dijalo nasida do asiasi ni halak jala disagihon tu na pogos. Tolu ratus hupang ndang na hurang be na nidok ni i tu kas diakoni ni sisean i. Alai Jesus ndang panolopi di pingkirannasida i. Ndang na mandok na so dihalomohon ulaon asi ni roha, dihalomohon do. Lobi tahe, diulahon do i. Sisean i pe ndang hea dibebashon sian ulaon i. Didok dison: “Tongtong do adong na pogos di tongatongamuna.” Ndang holan boaboaNa i tu nasida, parentaNa do huhut asa tongtong manarihon jala mangurupi na pogos. Songon i do hita dijou jala disuru manarihon dohot mangurupi angka na pogos. Manang songon dia pe antong sistem dohot penataan ni perekonomian ni portibi on, manang na boha pe kemakmuran dohot hamajuon, anggo na pogos tongtong do adong. Di bagasan ni i, diigil do haoloon ni na porsea i manarihon nasida. Ndang holan tugas kemanusiaan i na nionjar ni perikeadilan ni portibi on, alai tugas haporseaon do. Mangurupi na pogos i do sada sian dalanta mambahen na denggan tu Tuhanta Jesus i. Ibana sandiri mandok: “Nasa na binahenmu tu sada sian anggingKu angka na metmet on, na tu Ahu do i dibahen hamu” (Mat.25:40). Dohot hata na asing, pambahenan holong tu Tuhanta Jesus i sipapataron jala siulahononta do i tu sesamanta (pat.1 Joh.4:20 du). I ma siingoton jala siulahononta di na mangadopi Pesta Parningotan di Hamamate dohot Haheheon ni Tuhanta Jesus Kristus. Ndang tarsirang na dua i. Na rap ditatap si Maria do i duansa asa gabe marlapatan situtu pambahenanna i. Songon i, di na mangadopi Jumat Agung, laos tatatap ma tu Paskah, tingkinta papungu Bakti Paskah na gabe ojahan ni parbalajoon ni angka donganta na di Elim dohot Hepata. Tanda na holong jala mauliate rohanta di Tuhanta Jesus i, sai las ma rohanta mangulahon dohot mangalehon i.

jkt.28.02.2010/mvs

Read More..

3.16.2010

Sidabu Tulpang

SIDABU TULPANG

Didok turiturian, masa do sahali ari logo siranggapuri di sada luat. Ndang dung ro udan, gabe mahiang matamual dohot angka sunge; sega ma hauma, rahar angka suansuanan, jala masa ma haleon di luat i. Mansai potir do haleon i, nunga torop na so mangan jala adong do manang na piga halak naung mate.

Adong ma di huta i sada ama na mabalu raphon sada anakna na sapsapmardum. Nunga tibu monding inanta i. Ndang ala ni haleon i, na binoan ni sahitna do. Dohot do nasida hurangan jala mangae. Sian ari tu ari, lam suda ma sipanganonnasida. Gabe mansai susa ma roha ni amanta i jala maoto, ndang diboto be sipatupaonna, holan hamatean nama dipatagamtagam rohana.

Di na sadari, ndang gok be satangkar nari borasnasida. Di ponjot ni rohana, dilompahon ma na saotik i. Huhut mangalompa, marpingkir ma ibana mandok: “Molo duansa hami manganhon on, ndang sae. Dung i, nda tung na gabe manggolu be hami bahenon ni on. Rap pe hami mangallang tong nama na laho mate; holan sahalakhu pe mangallang, tong do mate. Marsijoloi tutu, alai tong do rap mate.” Dung i manatmanat huhut martabunitabuni, didabuhon ma tulpangna sian lumbanglubang tu torumbara, jala didok ma tu anakna i na tongon hundul di lambungna mansusudu: “Bah, madabu tulpanghu; ida jolo Amang, siu!”

Tuat ma anakna i jala disuruk ma tu torumbara. Godang do rompakrompak disi. Ala so tangkas di ibana hadabuan ni tulpang i, gabe sude ma i dipabalikbalik mandiori jala tar leleng do antong asa jumpangsa. Di tingki i, diallanghon amanta i ma sude indahan i.

Songon i, adong do halak na so bolas mamereng manang aha di balik ni parungkilon dohot sitaonon so lobi sian hamatean. Nang pe songon i ndang rela ibana mate, alai sai naeng ondinganna dope hangoluanna. Di pangalaho na songon i, mansai mura ma jolma i madabu tu na manarihon dirina sandiri; tu na manghangoluhon prinsip: “Hulislis halas, hulislis pahu; mate pe taho halak, asal unang ahu.” Anggo angka na porsea tarbahensa do mamereng na asing di balik ni parungkilon dohot sitaonon, i ma hangoluan na ojak di huaso dohot pambahenan ni Tuhan i. Apala i do na tarida di si Elia. Tu na mabalu na di huta Sarpat na so mamereng manang aha be di balik ni ari logo i so lobi sian hamateanna raphon anakna na sasada i, alai na marusaho dope manulakhon hamatean i marhite na marsobansoban mangalompahon na sampohul nari itak di bagasan hudon, barani do ibana mandok: “Unang ho mabiar, laho ma ho, bahen ma songon na nidokmu, alai pauli di ahu jumolo sian i sada sagusagu na metmet, jala boan tu ruar di ahu, dung i pe asa pauli di ho dohot di anakmu.” (1 Rj.17:13)

Read More..

3.14.2010

Judika

SERMON JAMITA TU MINGGU JUDIKA, 21 MARET 2010
1 Mus.22:9-14


Patujolo

Di mulana, sada aitiologi (ceritera sebab) do turpuk on. Disi dipatorang do parbonsiran (sebab-musabab/asal-usul) ni inganan na badia Moria, na gabe Jerusalem. Angkup ni i laos sada pengesahan do di pelean birubiru manang pinahan umumna. Di bangso angka na humaliang Israel masa do na mamelehon jolma (lumobi anak/tubu sandiri) tu angka na pinardebatana. Alai Jahowa, Debata ni Israel ndang manghalomohon i. Sopot di bona ni pembentukan ni Israel gabe bangso ni Debata, marhite caraNa na mengesankan, dipahot do ‘panggontion’ ni pelean anak (jolma) gabe pelean pinahan.

Hatorangan

Sahat di dolok na pinatuduhon ni Debata, dipajok si Abraham ma sada langgatan; disusun soban i tusi, dung i ditali anakna i laos diampehon tu ginjangna. Andorang so sahat tu punsu ni dolok i sungkunsungkun do si Isak mandok: “Di dia do birubiru bahen pelean situtungon i?” (ay.7) Alus ni si Abraham: “Sai pilliton ni Debata di Ibana sada birubiru bahen pelean situtungon, ale Anaha” (ay.8). Alai dison, mamoto ma ibana na ibana do hape pelean na pinillit ni Debata. Boha tagamon rohana umboto i? Ndang adong tarjaha disi manang na boha reaksi ni si Isak i. Pintor mangoloi do manang jolo mangalo? Adong tagamon jolo perdebatan antara ibana dohot amana i? Manang jolo dipangido tangamon hatorangan na rasional boasa ingkon ibana pilliton ni Debata bahen pelean di situtungon? Nunga balga ibana hatiha i, mangihuthon Sejarahwan Flavius Josephus nunga marumur dua pulu lima taon. Deba sian rabbi Jahudi tahe mandok tolu pulu lima taon. Tung sura mangalo ibana, ra, nunga tung mansai maol di si Abraham naung matua i manangkup dohot manali ibana. Alai sahali nari, taringot tusi hohom do Buku na Badia i. Ndang diuji mendramatisasi tingki dohot peristiwa na sangat menegangkan i asa lam menegangkan, alai bulus do parpaboana mandok: “Ditali dohot si Isak anakna i, jala diampehon ibana tu ginjang ni langgatan i, tu atas soban i. Dung i dipatoltol si Abraham ma tanganna mambuat raut i laho maneat anakna i.” Ndang mardua rohana, sandok tomos do; ndang humitir dohot tanganna, sandok toltol do, ai biar dohot holong ni roha nang pangoloionna tu Jahowa ingkon do dipatujolo.

Rohana na bulus dohot sikapna na tegas i nunga sae i pataridahon biar dohot holong ni roha nang pangoloionna tu Debata. Ndang pola ingkon torushononna be mamelehon si Isak i. Nunga doshon naung saut i tahe, jala nunga monang ibana di pangunjunan manang pangujian i. Hombar tusi, dijou suruan ni Jahowa ma ibana sian banua ginjang. Suruan ni Jahowa (Hb. ma’lak Yahweh/the angel of the LORD/malaikat TUHAN), mandok Debata sandiri na papatarhon diri marrumanghon surusuruan. Marasing do i sian na papatarhon diri marhite surusuruan. Molo di na parjolo i manghatai do ‘suruan’ i atas goarNa sandiri (pat. 1 Mus.16:7-13), alai molo di na paduahon i atas goar ni Debata na marsuru ibana do (pat.1 Mus.21:17). Songon i ma dison, manghatai do ‘suruan ni Jahowa’ i atas goarNa sandiri, didok: “Unang laho tanganmu tu dakdanak i, jala unang bahen manang aha tu ibana, ai nunga Huboto dihabiari ho do Debata jala ndang diolani ho anakmu na sasada i maradophon Ahu.” Debata do na umpasupasuhon si Isak i; asiasiNa do i, palumeanNa. Ndang gabe guru di si Abraham huaso taringot tu pasupasu i, alai hot do i di Debata. Di bagasan kebebasanNa marhuaso do Debata mangido, marhuaso dohot marbasabasahonsa muse. Taringot tusi, nunga ditatap haporseaonna hian i di na nidokna tu na dua naposona i: “Dison ma hamu mangulon raphon halode i, alai anggo ahu dohot dakdanak i laho ma hami tu sadui, jala ia dung martangiang hami mulak hami tu hamu on” (ay.5). Di bagasan haporseaonna nunga ditatap paboa, dung dipelehon pangoluon ni Debata do muse si Isak i demi hasasaut ni bagabaga i (pat.Heb.11:17-19). Mengalami penganugerahan kembali ni si Isak i, ndang tagamon so mansai las roha ni si Abraham. Las ni rohana i dipapatar do di bagasan na pahot ibadah (pelean) tu Debata. Ibadah i na dimungkinkan do i tong di bagasan pasupasu dohot habasaron ni Tuhan i, ai di na sangombas i diida si Abraham do disi birubiru tunggal, rais tandukna di dangka dupang ni hau metmet. Ndang na kebetulan i disi, manang na mampar, ndang! Debata sandiri do paradehon i hombar tu panurirangon naung puas sian pamangan ni si Abraham di pardalanan tu dolok i (ida ay.8a). I ma dibuat jala dipelehon singkat ni si Isak i. Songon i ma balga ni asi ni roha ni Tuhan i, diparade do singkat ni pelean na pinangidoNa, dijalo do i jala dipahot gabe ibadah ni bangso na pinillitNa. Dibahen si Abraham ma goar ni inganan i Jahowa Jireh (Hb. Yahweh-yir’eh). Secara populer dilapathon do i Jahowa manatap. (Arti aslina: Jahowa tongon marnida/TUHAN sedang melihat, manang Jahowa pataridahon diriNa asa tarida di hajolmaon). Debata na mangolu do Ibana, na marnida jala marpanatap tu na porsea asa boi (jolma i) marnida jalan keluar na pinaradeNa sandiri. Pinadomu tu ay.8a na mamangke hata na dos (Hb. ‘Elohiym-yir’eh) na diartihon disi pilliton ni Debata/Allah akan menyediakan (God will provide) na tarlapathon dope Jahowa Jireh i dohot Jahowa paradehon (pat.Terj.Indo.: “TUHAN menyediakan,” Inggris RSV/TNKJV: “The LORD will provide.” Marhite goar i diabadihon do pengalamanna raphon Tuhan na marpanatap i di sejarah ni pomparanna. Songon i ma bonsir ni inganan i gabe inganan na badia (tempat suci), inganan pamelean/peribadahan ni angka na manghirim di panatap dohot haluaon na pinarade ni Debata.

Ngolu dohot pengalaman ni si Abraham dohot si Isak na martudutudu tu Kristus do i. Molo dijalo ibana ma bagabaga na mandok: “Dapotan pasupasu marhitehite ho saluhut bangso ni tano on” (12:4), ndada na marujung i di diri dohot di tingkina, alai na manorusi do i tu pinomparna jala mandapot panggohion na sasingkopna di bagasan Kristus Jesus. Alai songon dia do hasasaut ni pasupasu i? Dison dibayanghon do, na masa do i di bagasan dohot marhite sitaonon dohot hamamate ni Kristus Jesus i. Songon si Abraham na mamboan si Isak tu pamelean, songon i do Debata manogu Kristus AnakNa i tu silang i; songon si Isak i na mamboan soban ‘panutungna’ sandiri, songon i do Kristus i mamorsan hau pinarsilangNa sandiri tu Golgota, jala songon birubiru i na pinillit manang na tinontuhon ni Debata gabe singkat ni si Isak, songon i do Yesus Kristus Birubiru i dipillit jala ditontuhon Debata gabe singkat ni saluhut pardosa. Di bagasan Ibana, ditatap Debata do manisia sudena jala diparade haluaonna. Asa, tudutudu tu na masa di Golgata do na masa di Moria i.

Rancangan Homiletis

Minggunta ari on margoar Judika. Secara lurus lapatanna ujian manang pengadilan (pat. judicium). Di bagasan artian joujou manang seruan, Judika mandok uji, adili, luluhon, parbadahon badangku manang pintori. Di bagasan pangantusion sisongon i ma dipangke Judika i gabe goar ni minggunta ari on.

Na diunjuni Debata do si Abraham di jamita on. Diunjuni, mandok diuji laho patogu jala papita haporseaonna, patamba gogo dohot hatauon, biar dohot holong ni rohana tu Ibana. Mansai maol do pangujian i, ai didok di jolo ni turpuk on: “Buat ma anakmu na sasada i, haholongan ni roham si Isak i, jala togihon ibana tu tano Moria, jala pelehon disi bahen pelean situtungon tu sada dolok sipaboaonHu tu ho.” Sambolus piningkiran songon na so tarulahon do i. Alai di bagasan haporseaon dihamonanghon si Abraham do i, ai sahat tu dolok i sada do rohana pajokhon langgatan dohot manusun soban tusi, ditali anakna i jala diampehon tu ginjangna; dung i di bagasan sandok roha na tomos ma ibana mambuat raut laho maneat.

Songon i di bagasan dohot margogohon haporseaon tarbahen hita do manghamonanghon angka pangunjunan dohot pangujian na masa tu hita. Ragam do dalan ni Debata manguji hita. Sipata, jotjot tahe bertumpang tindih do i dohot pangunjunan manang parungkilon na ro sian alo dohot na manghasogohon hita. Alai manang songon dia pe rumang ni i, manang na borat i manang na neang, naeng do i hamonanghononta. Unang so taboto, di ganup pangujian ingkon adong do sitaonon, adong na moru sian hita, adong na ingkon korbanhonon. Ia so hasonanganta ma i, tingkinta manang artanta. Molo sian roha dohot pingkiran hajolmaonta do haborhatanta, ndang tarhamonanghon hita i. Mardomu tu pelean ma rupani, boha do bahenonta mangoloi Debata molo dung hasompitan hita? Molo holan Rp.100.000,00 nari nama hepengta, i tu dapur, i tu ongkos, dohot tu na asing; dung i tabege ma tingting di gareja na manosoi hita manggarar pelean bulanan manang pembangunan, ra tumangon nama hita manjua i sian na mangoloi. Ndang sai tolap hita manghaporseai panarihon ni Debata di hita tu marsogot dohot haduan. Gari so ala ni na hasompitan tahe, adong do na so las rohana mangalehon asa unang moru hasonanganna. Na rumoa sian i, adong tahe na lupa di Tuhan i, na lobi mangargahon pasupasuNa sian Ibana na mamasumasuhon i. Manang na boha pe nda tung dohonon na monang di pangujian halak na songon i. Anggo na porsea tongtong do i barani mangoloi Debata. Manang na sadihari pe, di na hansit manang di na sonang, di na pogos manang di na berkecukupan ndang dung ditadinghon i pangoloion tu Debata. Sai na margogo do i jala monang di pangujian. Margogo, ai haporseaonna i mangihothon ibana tu Debata gabe margogo di hagogoonNa. Pos rohana di bagabaga ni Debata nang pe so adong tanda na boi idaon jala tiopon taringot tu hasintonganna.

Mulak tu turpuk jamita ari on, roha ni si Abraham na bulus dohot tanganna na toltol laho maneat anakna i nunga sae i patuduhon biar dohot holong ni roha ro di pangoloionna tu Debata. Ala ni i ndang pola be i torushononna. Nunga monang ibana di pangujian i, lulus. Debata Jahowa sandiri na papatarhon diri marrumanghon surusuruan do na manontuhon jala manghatindanghon i. Tontu, diantusi si Abraham do paboa naung dipasupasuhon Debata muse tu ibana si Isak i. Mengalami penganugerahan kembali ni anakna i mansai las do roha ni si Abraham. Halalas ni rohana i ndang dipusathon di diri manang di anakna i, di Debata do, ai dipapatar do i di na pahot sada ibadah (pelean) tu Jahowa. Ibadah i na dimungkinkan do i tong di bagasan habasaron dohot pasupasu ni Debata sambing, ai naung diparade do disi sada birbiru tunggal. I ma dibuat jala dipelehon singkat ni anakna i. Dung i, dibahen ma goar ni inganan i Jahowa Jireh, mandok Jahowa manatap manang paradehon, ai ditatap Debata ibana raphon anakna i disi, jala diparade haluaonna. Marhite i dipahot pamelean i gabe sada inganan na badia. Di pudian ni ari dipajok si David disi sada langgatan pamelean tu Jahowa, jala laos disi do muse diajongjong si Salomo bagas joro bahen pamelean ni bangso na marhahirimon di panatap ni Debata.

Panatap ni Debata di si Abraham dohot di si Isak i ndang na jongjong sandiri i, alai na marlapatan jala na manontuhon do i di prospek masa depan ni sejarah keselamatan. Dohot hata na asing, di dolok pamelean i ditatap Debata do haluaon ni sandok hajolmaon, tarmasuk hita angka na mangolu di tingki on dohot di inganan on. Hombar tu sangkap hatuaonNa songon naung binagabagahonNa, sian pinompar ni si Isak na sundat mate i paheheonNa do Messias na pinillit jala na tinontuhonNa gabe singkat ni saluhut pardosa. Di bagasan dohot marhite Ibana ditatap Debata do hita jala diparade haluaonta. Apala i ma na taingot di angka tingki passion on. Jesus Kristus i dipillit jala ditontuhon Debata gabe singkatta manaon uhum dohot hamatean ala ni dosa dohot pangalaosionta. Porsea jala marhaposan tu Ibana boi jala barani ma hita mangido pamintorion sian Debata, mandok songon na jinouhon ni goar ni minggunta ari on: “Luluhon ma ahu ale Debata, jala parbadahon badangku dompak bangso na so daulat roha, sai palua ma ahu sian baoa siulahon sipaotooto dohot hajengkelon. Ai Ho do Debata haroroan ni hagogoonhu. Tongos ma hatiuronMu dohot hatigoranMu angka na manogu ahu, pataru ahu tu dolok habadiaonMu dohot tu ingananMu.”

jkt.20.02.2010/mvs

Read More..

3.07.2010

Letare

SERMON JAMITA TU MINGGU LETARE, 14 MARET 2010
Jes.54:7-10


Patujolo

Tarmasuk tu Deutro Jesaya (Jesaya Paduahon) do turpuk on (Jes.40-55). Deutro Jesaya, i ma sada panurirang na so binoto goar na mangula do habuangan Babel. Naeng marujung ma uhum na tu bangso i, jala sian asi ni roha ni Debata naeng mulak ma nasida tu tanona, tu Juda dohot tu Jerusalem. Di jolo (1-5) ditaringoti, naung songon sada parompuan na siniranghon do Israel jala na so mardakdanak. Gombaran on na marpardomuan do tu parsaripeon na jotjot dipangke songon tudosan ni parsaoran ni Debata tu bangsoNa, Israel. Debata songon Ama (Suami), Israel songon ina (isteri). Alai ala ni jungkatna, disiranghon Debata do nasida. Gabe songon pardihuta na binolonghon ma nasida, na so mardakdanak. Alai jangkonon ni Debata ma nasida muse gabe tuanboruNa (menjadi isteri). Tumubuhon anak dohot boru ma nasida, gabe sitorop pomparan (menjadi ibu). Marhaborhatan sian gombaran i ma dipasahat bagabaga na di turpuk on.

Hatorangan

“Satangkirisap lelengna hutadinghon ho.” Mangihuthon Kamus Batak Toba Indonesia terjemahan ni P Leo Joosten OMFCap sian Toba Batak-Nederlands Woordenbook na sinurathon Pdt.Dr.J Warneck, tangkir lapatanna rokok, sigaret; satangkirisap, mandok sepengisap sebatang rokok, jadi satongkin (for a small moment). Ala ni pangalaosionna, di taon 587 SM diuhumi Debata do bangsoNa Israel, ditadinghon nasida jala dibuanghon tu tano Babel na maneraknerakhon nasida tu angka luat ni parbegu. Alai holan satongkin do i, ai dung lima pulu taon, tangkasna di taon 538 SM didapothon do nasida tu angka luat haambolongannasida i, dipapungupungu jala diboan mulak tu tanona, tu Juda dohot Jerusalem (Tumangkas ida Sermon Jamita tu Minggu Remiscere, ari 28 Pebruari 2010). Mangihuthon suhatsuhat ni hajolmaon nian, laos songon i di Israel, lima pulu taon ndang satongkin be i, alai nunga leleng, malelenghu nama tahe. Alai molo dipatudos tu padan na saleleng ni lelengna na mangihut tusi, holan satongkin do i tutu. Asi ni roha ni Debata do patupahon i, denggan ni basaNa sambing.

Di ay.8, mamangke gombaran na marasing, dipatorang dope muse hasatongkinon dohot rumang ni uhum na tu bangso i, didok: “Tagan di parpiar ni murukHu, Hutabunihon bohingKu satongkin maradophon ho.” Tagan di parpiar ni muruk, mandok saat murka meluap (in overflowing wrath) manang meledak. Ndang tarbahen agia ise torus manorus di bagasan parpiar ni muruk, di bagasan rimas na meluap manang meledak, alai marpiar sangombas, dung i lam moru, sahat tu na lambok muse. Songon i ma Debata, ndang tarbahensa muruk torus (pat.Ps.103:9; Jess.57:16). Ndang boi, ai maralo do i tu asi dohot holong ni rohaNa. Rimas dohot murukNa halilu ni asi dohot holong ni rohaNa do i tahe. Ia diulahon pe i, ndada na laho mangango, alai na manogihon jolma i do tu hamubaon asa asianNa musengani. Ala ni i holan satongkin do i. Taringot tu hapataran ni murukNa i didok: “Hutabunihon bohingKu satongkin maradophon ho.” Na dipaian jala dipajongjong Debata do bangsoNa Israel di bagasan posisi na paadopadop dohot Ibana. Saleleng burju jala marsihohot nasida, dihalomohon Debata do nasida jala dompak bohiNa mamasumasu nasida (pat.4 Mus.6:24-26). Alai molo mangalaosi nasida, ndang tarhalomohon Debata be nasida, tamondinghononNa tahe bohiNa jala ndang pasupasuonNa nasida (pat.Job 13:24; 34:29; Ps.30:8; 44:25; Jes.8:17). Alai sahali nari, holan satongkin do i. Ia dung jumpang tingkina, sai na patujoloonNa do muse asi ni roha dohot denggan ni basaNa, ai ndang tarsoadahonsa diriNa paboa na Sipalua Israel do Ibana.

Taringot tu padan hadameon sipatupaon ni Tuhan i dipatudos do tu padan na tu si Noak. Na dipahot Debata do padanNa tu si Noak uju i pola maruari mandok na so jadi be ro aek na sumar tu hasiangan on (1 Mus.8:21-22). Ditiop do uariNa i jala hot do padanNa i, ai mamungka sian i ndang hea be tutu dilantaphon aek na sumar tano on. Songon i ma dison, maruari do Debata mandok na so tupa be rimasan jala asupanNa Israel, bangsoNa i. Hombar tusi, ditutup ma turpuk marhite pandohan: “Ai munsat pe angka dolok, jala humuntal angka robean, alai anggo asiasingKu na so tupa munsat sian ho, jala padan ni hadameonHu na so tupa humordit, ninna Jahowa siasii ho.” Ndang hea munsat dolok, jala sahalisahali do humuntal robean (bukit), isara di hamamasa ni lalo. Alai tung sura pe munsat angka dolok jala humuntal angka robean, anggo asiasi ni Jahowa na so tupa munsat sian bangso na niasianNa, jala padan ni hadameonNa na so tupa humordit. Asiasi, mandok pangaramotion ni Debata na manongtong, na torus manorus, na sai dipaimbaru ganup sogot (pat.And.3:22-23). Padan hadameon, i ma janji ni Debata na marbagahon hadameon dohot hasonangan tu jolma. Debata sandiri do na pahothon padan i, holan na manjalo do jolma. Hot do asiasi dohot padanNa i, ai Ibana na mangasiasihon jala na marbagahon i pe hot do sian saleleng ni lelengna sahat ro di saleleng ni lelengna. Alai ia hot pe i, ndang gabe boi i alasan ni jolma laho marmeammeamhon padanNa i marhite na sai hot manghaholongi dosa. Ala na satia do Debata na marpadan i, jolma pe ingkon satia do manjalo jala mangaradoti padanNa i.

Sadihari do hagogok ni bagabaga on? Songon naung tinaringotan di jolo i, di Panurirang Deutro Jesaya dohot halak Israel satingkina na marhahonaan do i tu haluaon dohot hamulahan sian habuangan Babel. Sahat tu drajat na tontu, sintong do i, ai haluaon dohot hamulahan sian Babel i na songon parmulaan do i di panggohionna na sasintongna na naeng masa di tingki na dao dope, i ma di ari ni Kristus Jesus. Mamungka hamulahan sian habuangan Babel i sahat ro di hatutubu ni Jesus Kristus relatif mardame do Israel. Tutu, ndang be marharajaon sandiri songon na di angka tingki na parjolo i, alai na pasti ndang hea nasida tarbuang, torus do tinggal manginganhon tanona. Dung tubu Kristus i sian tongatonga ni Israel hombar tu bagabaga i, nunga gok be sangkap panjouon na tu nasida. Di bagasan Kristus i, dipungka Debata ma padan hadameon tu Israel na imbaru, i ma huria pinaojakNa di portibi on, na jinou jala na pinapunguNa sian saluhut bangso, tarmasuk sian Israel na parjolo i. Padan hadameon i sipaujungon jala sipasingkoponNa dope i di ari sogot salelenglelengna.

Rancangan Homiletis

Letare do goar ni minggunta ari on, na mandok: “Marlas ni roha ma hamu!” Minggu na paopathon ma on di hita di ariari parningotan di panaonon manang passion ni Tuhanta Jesus Kristus. Mansai na uli jala na tabo do na marlas ni roha. Nang pe songon i, ndang na mura i ulahononhon, ai ingkon adong do dua faktor na manghorhon i, i ma parbagasan dohot parduru. Faktor parbagasan na marhahonaan ma i tu suasana psyko-somatis, i ma roha dohot tondi na sonang dohot pamatang na hipas; jala faktor parduru marpardomuan tu angka na tau sihalashononhon, isara sipanganon, parabiton, keluarga na berbahagia, situasi dohot kondisi na tenang, dohot angka na asing. Nang adong sipanganon, molo so sonang do roha jala manombo tungkol ndang tarbahen marlas ni roha; sabalikna, sonang pe roha, hipas dohot pamatang molo so adong do sipanganon, maol do na marlas ni roha. Marhite goar ni Minggu dohot jamita ari on disosoi do hita marlas ni roha. Tontu do, ndang na asal na disosohon i, alai Tuhanta na manosohon i marhuaso do padirihon roha, tondi dohot pamatangta tu halalas ni roha i, marhuaso huhut paradehon angka na tau siahalashononta. Ala ni i -- sahali nari -- dijouhon ma tu hita:

Na parjolo, marlas ni roha ma hita ai nunga salpu ni muruk dohot rimas ni Debata. Ala ni hajungkatonna, di taon 587 SM diuhumi Debata do bangso Juda, dibuanghon tu Babel na maneraknerakhon nasida marluatluat. Hansit do panghilalaan ni bangso i di habuangan i, tumatangis do nasida ganup ari paingotingot Jerusalem (pat.Ps.137:1-9). Alai lima pulu taon sian i, tangkasna di taon 538 SM ditopot Debata ma nasida muse tu tano habuangan i, dipapungupungu nasida jala diboan mulak tu Jerusalem dohot tu Juda. Nunga marujung parungkilonnasida, ai nunga salese dosanasida, jala nunga dijalo sian tangan ni Jahowa silompit dua singkat ni saluhut dosana (Jes.40:2). Taringot tu saluhutna i didok Tuhan i marhite Panurirang Jesaya di jamita on: “Satangkirisap lelengna Hutadinghon ho alai papungupunguonHu do ho muse marhitehite angka asi ni roha godang. Tagan di parpiar ni murukHu Hutabunihon bohingKu satongkin maradophon ho, alai marhitehite denggan basa salelenglelengna asianHu ho, ninna Jahowa sipalua ho.” Manghilala haluaon sian habuangan i mansai las roha ni bangso i, jala marolopolop tondinasida (pat.Ps.126:1-6).

Uhum dohot haluaon ni Israel na gabe gombaran patujolo do i di uhum dohot haluaon na sian Debata na tu sandok hajolmaon, tarmasuk hita angka na mangolu di tingki on dohot di inganan on. "Ndang adong na tigor nanggo sada. Ndang adong na marroha na usouso di Debata. Saluhut nasida nunga manimbil, tung sange do nasida marroha mago; ndang adong sibahen na denggan nanggo sada" (Rom 3:10-12). Di toru ni rimas dohot uhum ni Debata do saluhut jolma. Ndang tarhalomohon Debata jolma na mardosa i jala ndang taruli di pasupasuNa, holang jolma i jala dao sian Ibana, tarbuang sian adopanNa jala ingkon mago tu hamatean na saleleng ni lelengna. Alai dison ma Barita na Uli i, uhum na ingkon mangonai tu jolma pardosa i hian dihonahon Debata tu Jesus Kristus, AnakNa na sasada i. Apala i ma na taingot jala tahalashon di Passion on, di tingki parningotan di panaonon ni Tuhanta Jesus Kristus. Nunga ro Kristus tu portibi on laho paluahon hita pardosa. Ibana dipillit jala ditontuhon Debata gabe singkatta laho manaon rimas dohot uhumNa. Rimas dohot uhum na ingkon mangonai tu hita hian, diusehon jala dihonahon Debata tu Ibana. Molo porsea hita di Ibana, ndang siuhumon be hita; nunga taripar hita tahe sian hamatean tu hangoluan (pat.Joh.5:24). Tung so las ma rohanta ala ni i?

Na paduahon, marlas ni roha ma hita ala ni hahohot ni asiasi dohot padan hadameon ni Debata. Molo dipaombun Debata rimasNa jala dipalua bangso i sian uhumNa, asi ni roha dohot denggan basaNa sambing do i. Ndang adong jasa ni bangso i disi, isara haburjuon manang hadengganonnasida. Tutu, sahat di habuangan i diparhatopot nasida do paboa na jungkat do nasida, jala tigor do uhum ni Debata na tu nasida. Ala ni i marusaho do nasida maniop uhum ni Debata. Ndang boi be nasida mameleheon pelean pardengganan bahen hasesaan ni dosa, ai so adong be bagas joro. Singkat ni i, gabe diharingkothon nasida ma parpuasaon, jala laho mangaradoti parsaoran dohot na mangajarhon hata dohot patik ni Debata, dikembangkan nasida do parpunguan Sinagoge. Alai ndada i na gabe alasan ni haluaonnasida, asi ni roha ni Debata sambing do.

Ia dipatupa Debata pe i na martujuan do i tu hajojongjong padan hadameon, i ma janji ni Debata na marbagahon hadameon dohot hasonangan tu sandok hajolmaon. Di bagasan Kristus do i masa, na tubu sian Israel, sian tongatonga ni pomparannasida na mulak sian habuangan i. Di bagasan Kristus Jesus i, dijangkon Debata do tu parpadananNa angka na porsea sian saluhut bangso na adong di tano on. Dijou do nasida jala dipapungu gabe sada bangso, i ma Israel na imbaru manang huria na pinaojakNa di portibi on, sipaujungon jala sipasingkoponNa di ari sogot, na saleleng ni lelengna. Hot do asi ni roha dohot padanNa i, ai Ibana na na mangasiasihon jala na marbagahon i pe hot do sian saleleng ni lelengna sahat ro di saleleng ni lelengna. Ala ni haporseaon di Kristus Jesus i naung di bagasan parpadanan i do hita nuaeng. Tung so las ma rohanta ala ni i? Olo, marlas ni roha ma hita ala taboto ndang di hita, alai di Debata na hot i do ojahan ni haluaonta. Alai unang sala, ndang boi non i gabe alasanta laho marmeammeamhon padanNa i marhite na sai hot hita manghaholongi dosa, ndang boi. Molo satia Debata tu padanNa, hita pe ingkon satia do manjalo padanNa i dohot mangaradotisa. Dipargogoi Debata ma hita disi, dung i gok ma las ni rohanta manghirim hasisingkop ni haluaonta. Amen.

jkt.19.02.2010/mvs

Read More..