3.07.2010

Letare

SERMON JAMITA TU MINGGU LETARE, 14 MARET 2010
Jes.54:7-10


Patujolo

Tarmasuk tu Deutro Jesaya (Jesaya Paduahon) do turpuk on (Jes.40-55). Deutro Jesaya, i ma sada panurirang na so binoto goar na mangula do habuangan Babel. Naeng marujung ma uhum na tu bangso i, jala sian asi ni roha ni Debata naeng mulak ma nasida tu tanona, tu Juda dohot tu Jerusalem. Di jolo (1-5) ditaringoti, naung songon sada parompuan na siniranghon do Israel jala na so mardakdanak. Gombaran on na marpardomuan do tu parsaripeon na jotjot dipangke songon tudosan ni parsaoran ni Debata tu bangsoNa, Israel. Debata songon Ama (Suami), Israel songon ina (isteri). Alai ala ni jungkatna, disiranghon Debata do nasida. Gabe songon pardihuta na binolonghon ma nasida, na so mardakdanak. Alai jangkonon ni Debata ma nasida muse gabe tuanboruNa (menjadi isteri). Tumubuhon anak dohot boru ma nasida, gabe sitorop pomparan (menjadi ibu). Marhaborhatan sian gombaran i ma dipasahat bagabaga na di turpuk on.

Hatorangan

“Satangkirisap lelengna hutadinghon ho.” Mangihuthon Kamus Batak Toba Indonesia terjemahan ni P Leo Joosten OMFCap sian Toba Batak-Nederlands Woordenbook na sinurathon Pdt.Dr.J Warneck, tangkir lapatanna rokok, sigaret; satangkirisap, mandok sepengisap sebatang rokok, jadi satongkin (for a small moment). Ala ni pangalaosionna, di taon 587 SM diuhumi Debata do bangsoNa Israel, ditadinghon nasida jala dibuanghon tu tano Babel na maneraknerakhon nasida tu angka luat ni parbegu. Alai holan satongkin do i, ai dung lima pulu taon, tangkasna di taon 538 SM didapothon do nasida tu angka luat haambolongannasida i, dipapungupungu jala diboan mulak tu tanona, tu Juda dohot Jerusalem (Tumangkas ida Sermon Jamita tu Minggu Remiscere, ari 28 Pebruari 2010). Mangihuthon suhatsuhat ni hajolmaon nian, laos songon i di Israel, lima pulu taon ndang satongkin be i, alai nunga leleng, malelenghu nama tahe. Alai molo dipatudos tu padan na saleleng ni lelengna na mangihut tusi, holan satongkin do i tutu. Asi ni roha ni Debata do patupahon i, denggan ni basaNa sambing.

Di ay.8, mamangke gombaran na marasing, dipatorang dope muse hasatongkinon dohot rumang ni uhum na tu bangso i, didok: “Tagan di parpiar ni murukHu, Hutabunihon bohingKu satongkin maradophon ho.” Tagan di parpiar ni muruk, mandok saat murka meluap (in overflowing wrath) manang meledak. Ndang tarbahen agia ise torus manorus di bagasan parpiar ni muruk, di bagasan rimas na meluap manang meledak, alai marpiar sangombas, dung i lam moru, sahat tu na lambok muse. Songon i ma Debata, ndang tarbahensa muruk torus (pat.Ps.103:9; Jess.57:16). Ndang boi, ai maralo do i tu asi dohot holong ni rohaNa. Rimas dohot murukNa halilu ni asi dohot holong ni rohaNa do i tahe. Ia diulahon pe i, ndada na laho mangango, alai na manogihon jolma i do tu hamubaon asa asianNa musengani. Ala ni i holan satongkin do i. Taringot tu hapataran ni murukNa i didok: “Hutabunihon bohingKu satongkin maradophon ho.” Na dipaian jala dipajongjong Debata do bangsoNa Israel di bagasan posisi na paadopadop dohot Ibana. Saleleng burju jala marsihohot nasida, dihalomohon Debata do nasida jala dompak bohiNa mamasumasu nasida (pat.4 Mus.6:24-26). Alai molo mangalaosi nasida, ndang tarhalomohon Debata be nasida, tamondinghononNa tahe bohiNa jala ndang pasupasuonNa nasida (pat.Job 13:24; 34:29; Ps.30:8; 44:25; Jes.8:17). Alai sahali nari, holan satongkin do i. Ia dung jumpang tingkina, sai na patujoloonNa do muse asi ni roha dohot denggan ni basaNa, ai ndang tarsoadahonsa diriNa paboa na Sipalua Israel do Ibana.

Taringot tu padan hadameon sipatupaon ni Tuhan i dipatudos do tu padan na tu si Noak. Na dipahot Debata do padanNa tu si Noak uju i pola maruari mandok na so jadi be ro aek na sumar tu hasiangan on (1 Mus.8:21-22). Ditiop do uariNa i jala hot do padanNa i, ai mamungka sian i ndang hea be tutu dilantaphon aek na sumar tano on. Songon i ma dison, maruari do Debata mandok na so tupa be rimasan jala asupanNa Israel, bangsoNa i. Hombar tusi, ditutup ma turpuk marhite pandohan: “Ai munsat pe angka dolok, jala humuntal angka robean, alai anggo asiasingKu na so tupa munsat sian ho, jala padan ni hadameonHu na so tupa humordit, ninna Jahowa siasii ho.” Ndang hea munsat dolok, jala sahalisahali do humuntal robean (bukit), isara di hamamasa ni lalo. Alai tung sura pe munsat angka dolok jala humuntal angka robean, anggo asiasi ni Jahowa na so tupa munsat sian bangso na niasianNa, jala padan ni hadameonNa na so tupa humordit. Asiasi, mandok pangaramotion ni Debata na manongtong, na torus manorus, na sai dipaimbaru ganup sogot (pat.And.3:22-23). Padan hadameon, i ma janji ni Debata na marbagahon hadameon dohot hasonangan tu jolma. Debata sandiri do na pahothon padan i, holan na manjalo do jolma. Hot do asiasi dohot padanNa i, ai Ibana na mangasiasihon jala na marbagahon i pe hot do sian saleleng ni lelengna sahat ro di saleleng ni lelengna. Alai ia hot pe i, ndang gabe boi i alasan ni jolma laho marmeammeamhon padanNa i marhite na sai hot manghaholongi dosa. Ala na satia do Debata na marpadan i, jolma pe ingkon satia do manjalo jala mangaradoti padanNa i.

Sadihari do hagogok ni bagabaga on? Songon naung tinaringotan di jolo i, di Panurirang Deutro Jesaya dohot halak Israel satingkina na marhahonaan do i tu haluaon dohot hamulahan sian habuangan Babel. Sahat tu drajat na tontu, sintong do i, ai haluaon dohot hamulahan sian Babel i na songon parmulaan do i di panggohionna na sasintongna na naeng masa di tingki na dao dope, i ma di ari ni Kristus Jesus. Mamungka hamulahan sian habuangan Babel i sahat ro di hatutubu ni Jesus Kristus relatif mardame do Israel. Tutu, ndang be marharajaon sandiri songon na di angka tingki na parjolo i, alai na pasti ndang hea nasida tarbuang, torus do tinggal manginganhon tanona. Dung tubu Kristus i sian tongatonga ni Israel hombar tu bagabaga i, nunga gok be sangkap panjouon na tu nasida. Di bagasan Kristus i, dipungka Debata ma padan hadameon tu Israel na imbaru, i ma huria pinaojakNa di portibi on, na jinou jala na pinapunguNa sian saluhut bangso, tarmasuk sian Israel na parjolo i. Padan hadameon i sipaujungon jala sipasingkoponNa dope i di ari sogot salelenglelengna.

Rancangan Homiletis

Letare do goar ni minggunta ari on, na mandok: “Marlas ni roha ma hamu!” Minggu na paopathon ma on di hita di ariari parningotan di panaonon manang passion ni Tuhanta Jesus Kristus. Mansai na uli jala na tabo do na marlas ni roha. Nang pe songon i, ndang na mura i ulahononhon, ai ingkon adong do dua faktor na manghorhon i, i ma parbagasan dohot parduru. Faktor parbagasan na marhahonaan ma i tu suasana psyko-somatis, i ma roha dohot tondi na sonang dohot pamatang na hipas; jala faktor parduru marpardomuan tu angka na tau sihalashononhon, isara sipanganon, parabiton, keluarga na berbahagia, situasi dohot kondisi na tenang, dohot angka na asing. Nang adong sipanganon, molo so sonang do roha jala manombo tungkol ndang tarbahen marlas ni roha; sabalikna, sonang pe roha, hipas dohot pamatang molo so adong do sipanganon, maol do na marlas ni roha. Marhite goar ni Minggu dohot jamita ari on disosoi do hita marlas ni roha. Tontu do, ndang na asal na disosohon i, alai Tuhanta na manosohon i marhuaso do padirihon roha, tondi dohot pamatangta tu halalas ni roha i, marhuaso huhut paradehon angka na tau siahalashononta. Ala ni i -- sahali nari -- dijouhon ma tu hita:

Na parjolo, marlas ni roha ma hita ai nunga salpu ni muruk dohot rimas ni Debata. Ala ni hajungkatonna, di taon 587 SM diuhumi Debata do bangso Juda, dibuanghon tu Babel na maneraknerakhon nasida marluatluat. Hansit do panghilalaan ni bangso i di habuangan i, tumatangis do nasida ganup ari paingotingot Jerusalem (pat.Ps.137:1-9). Alai lima pulu taon sian i, tangkasna di taon 538 SM ditopot Debata ma nasida muse tu tano habuangan i, dipapungupungu nasida jala diboan mulak tu Jerusalem dohot tu Juda. Nunga marujung parungkilonnasida, ai nunga salese dosanasida, jala nunga dijalo sian tangan ni Jahowa silompit dua singkat ni saluhut dosana (Jes.40:2). Taringot tu saluhutna i didok Tuhan i marhite Panurirang Jesaya di jamita on: “Satangkirisap lelengna Hutadinghon ho alai papungupunguonHu do ho muse marhitehite angka asi ni roha godang. Tagan di parpiar ni murukHu Hutabunihon bohingKu satongkin maradophon ho, alai marhitehite denggan basa salelenglelengna asianHu ho, ninna Jahowa sipalua ho.” Manghilala haluaon sian habuangan i mansai las roha ni bangso i, jala marolopolop tondinasida (pat.Ps.126:1-6).

Uhum dohot haluaon ni Israel na gabe gombaran patujolo do i di uhum dohot haluaon na sian Debata na tu sandok hajolmaon, tarmasuk hita angka na mangolu di tingki on dohot di inganan on. "Ndang adong na tigor nanggo sada. Ndang adong na marroha na usouso di Debata. Saluhut nasida nunga manimbil, tung sange do nasida marroha mago; ndang adong sibahen na denggan nanggo sada" (Rom 3:10-12). Di toru ni rimas dohot uhum ni Debata do saluhut jolma. Ndang tarhalomohon Debata jolma na mardosa i jala ndang taruli di pasupasuNa, holang jolma i jala dao sian Ibana, tarbuang sian adopanNa jala ingkon mago tu hamatean na saleleng ni lelengna. Alai dison ma Barita na Uli i, uhum na ingkon mangonai tu jolma pardosa i hian dihonahon Debata tu Jesus Kristus, AnakNa na sasada i. Apala i ma na taingot jala tahalashon di Passion on, di tingki parningotan di panaonon ni Tuhanta Jesus Kristus. Nunga ro Kristus tu portibi on laho paluahon hita pardosa. Ibana dipillit jala ditontuhon Debata gabe singkatta laho manaon rimas dohot uhumNa. Rimas dohot uhum na ingkon mangonai tu hita hian, diusehon jala dihonahon Debata tu Ibana. Molo porsea hita di Ibana, ndang siuhumon be hita; nunga taripar hita tahe sian hamatean tu hangoluan (pat.Joh.5:24). Tung so las ma rohanta ala ni i?

Na paduahon, marlas ni roha ma hita ala ni hahohot ni asiasi dohot padan hadameon ni Debata. Molo dipaombun Debata rimasNa jala dipalua bangso i sian uhumNa, asi ni roha dohot denggan basaNa sambing do i. Ndang adong jasa ni bangso i disi, isara haburjuon manang hadengganonnasida. Tutu, sahat di habuangan i diparhatopot nasida do paboa na jungkat do nasida, jala tigor do uhum ni Debata na tu nasida. Ala ni i marusaho do nasida maniop uhum ni Debata. Ndang boi be nasida mameleheon pelean pardengganan bahen hasesaan ni dosa, ai so adong be bagas joro. Singkat ni i, gabe diharingkothon nasida ma parpuasaon, jala laho mangaradoti parsaoran dohot na mangajarhon hata dohot patik ni Debata, dikembangkan nasida do parpunguan Sinagoge. Alai ndada i na gabe alasan ni haluaonnasida, asi ni roha ni Debata sambing do.

Ia dipatupa Debata pe i na martujuan do i tu hajojongjong padan hadameon, i ma janji ni Debata na marbagahon hadameon dohot hasonangan tu sandok hajolmaon. Di bagasan Kristus do i masa, na tubu sian Israel, sian tongatonga ni pomparannasida na mulak sian habuangan i. Di bagasan Kristus Jesus i, dijangkon Debata do tu parpadananNa angka na porsea sian saluhut bangso na adong di tano on. Dijou do nasida jala dipapungu gabe sada bangso, i ma Israel na imbaru manang huria na pinaojakNa di portibi on, sipaujungon jala sipasingkoponNa di ari sogot, na saleleng ni lelengna. Hot do asi ni roha dohot padanNa i, ai Ibana na na mangasiasihon jala na marbagahon i pe hot do sian saleleng ni lelengna sahat ro di saleleng ni lelengna. Ala ni haporseaon di Kristus Jesus i naung di bagasan parpadanan i do hita nuaeng. Tung so las ma rohanta ala ni i? Olo, marlas ni roha ma hita ala taboto ndang di hita, alai di Debata na hot i do ojahan ni haluaonta. Alai unang sala, ndang boi non i gabe alasanta laho marmeammeamhon padanNa i marhite na sai hot hita manghaholongi dosa, ndang boi. Molo satia Debata tu padanNa, hita pe ingkon satia do manjalo padanNa i dohot mangaradotisa. Dipargogoi Debata ma hita disi, dung i gok ma las ni rohanta manghirim hasisingkop ni haluaonta. Amen.

jkt.19.02.2010/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar