9.08.2009

14 Trinitatis

SERMON JAMITA TU MINGGU 14 DUNG TRINITATIS, 13 SEPTEMBER 2009
Ulaon 28:1-10



Patujolo

Tibu hian do disangkap roha ni si Paulus laho tu huta Rom (Ul.19:21; pat.Rom 1:8-15; 15:23).
Tuhan i pe antong dihalomohon do i (pat.Ul.23:11; 27:24). Alai songon i ma pangalahona, ingkon marhite dalan sitaonon do ibana laho tusi. Dung so tarhirim ibana be hatigoran di paruhuman ni si Festus di huta Kesarea, mangalului pangondian (banding) ma si Paulus tu Kesar (Ul.25:11). Mangihuthon Lex Julia (aturan taringot tu banding di halak Rom), ndang boi so tolopan ni panguhum pangidoan banding ni sahalak Rom molo so tangkas do ibana marsala. Si Paulus warga negara Rom do (Ul.16:37-38; 22:25 du) jala ndang adong dapot si Festus salana. Ala ni i, ditolopi ma pangidoanna i, dipaborhat ma ibana raphon sitarapan angka na asing tu huta Rom (Ul.27:1). Ala ni alogo dohot umbak na mansai gogo, mamungka sian pulo Kreta maupaup do nasida di laut i. Dung pe pasampuluopatarihon asa tarharang nasida di pulo Malta, jala disi ma masa jamita on.

Hatorangan

Malta (Melite) sada pulo na metmet do di laut Tonga, di dangsina ni pulo Sisilia. Na jolo, godang disi situak (madu), jala i ma alana digoar i Melite. Ro sian hata Gorik meli (honey, situak). Alai adong do na padomuhon goar i tu sejarah ni pulo i. Halak Faeasia hian do penduduk asli ni pulo i. Alai ro ma tusi halak Funisia pajongjong kolonina disi jala dibahen ma i gabe parondingondingan jumpa tarmara nasida tingki na marlayar di tongatonga ni laut Tonga na bidang i. Hombar tusi digoar ma i MeliyTeh, lapatanna parondingondingan, haporusan, pangungsian. [(Patudos tu hata maalaT di hata Heber, lapatanna to escape). (Ingot, serumpun do hata Funisia dohot hata Heber)].

“Na basar situtu do pangisi ni pulo i maradophon hami.” Ise do ‘hami’ i? Parjolo sahali, si Paulus do i, si Lukas, dohot si Aristarkus (27:2), dung i sandok na di parau i, 276 halak toropna (27:37). Ndang ditaringoti nian goar Lukas disi, alai ala ibana do na manurathon barita i (Ulaon ni Apostel umumna) jala marhata hami, na marlapatan do i ndang boi so dohot ibana di pardalanan i. Mansai ngali ari hatiha i, ai nunga jonok tu partaonan ngali. Angkup ni i, ro do udan. Gabe dipagalak pangisi ni pulo i ma api pansusuduannasida. Dohot ma si Paulus papungu rambaramba tu api i. Hape di bagasan rambaramba i adong ulok. Ra, naung kaku do ulok i ala ni ngali ni ari i. Ala ni i, di tingki na hinandit ni si Paulus rambaramba i ndang pola humusor ulok i, alai dung di atas ni api i las ma dihilala laos manginsir jala dililiti ma tangan ni si Paulus. [Ndang didok dison na dipargut ulok i tanganna i, ai hata katheepsen do dipangke dison, lapatanna dililiti (fastened on). Alai sian surasura ni roha ni na marnida na di ay.4-6 i, ra, dipargut do ibana tutu songon na nidok ni salinan Batak dohot Indonesia i].

Dung dipargut dililiti ulok i ma tangan ni si Paulus (manang sabalikna, jolo dililiti do asa dipargut) gabe gaunggaung ulok i di tanganna. Dung i, dipirpirhon ibana ma ulok i tu api i. Marnida na masa i sapandapot ma pangisi ni pulo i mandok na pamunu do si Paulus i. Manang dia alana pintor laho rohanasida tu pamunuon, ndang tu dosa angka na asing, ndang torang i di turpuk on. Alai ra, ala na dirajumi nasida do paboa pamunuon do dosa na umbalga. Di dia pe di portibi on mangolu do pingkiran na mandok na adong do uhum pamaloson (hukum karma?) tu nasa hajahaton. Ndang taralo jala ndang tarpasiding jolma uhum i. Manang na boha jala marhite aha pe, sai na jaloonna do i. Ndang sian laut, sian ulok; ndang sian baba ni babiat, sian baba ni buea. Dihirim rohanasida ma na magurbak tangan ni si Paulus i manang runggang ibana laos mate satongkin. Na marbisa situtu do ulok i. Bisana i boi mambahen halak magurbak, mohop situtu panghilalaanna songon na tinutungan, jala boi sahat ro di na mate. Alai dung leleng dipaima ndang nanggo mahua, muba ma pingkirannasida, didok ma: “Debata do ibana.” Ndang torang manang na debata dia na hinabiaran ni halak Malta. Alai hombar tu pardomuannasida tu Funisia haroroanna i, adong do mamingkir na dihaporseai nasida do tong Herkules, sada sian angka debata ni halak Funisia na ginoaran (nama julukan) Alexikakos, mandok silele hajahaton. Songon na di Listra (ida Ul.14:11), ra, di Malta pe dihaporseai halak do na olo do angka debata papatar diri marrumang jolma, jala hombar tusi dirajumi nasida ma si Paulus hapataran ni Herkules, debata na gogo na so tartaluhon.

Si Publius do halak na sumangap di pulo i. Wakil ni panggomgomi Rom do ibana, ndang raja negeri (songon si Herodes di Palestina). Pangkatna prootoos (chief man). Sian penggalian tarboto, sintong do prootoos do pangkat ni wakil ni panggomgomi Rom di pulo i. Basar do nang si Publius tu nasida, dijangkon do nasida jala ditamuei tolu ari lelengna. Tongon marsahit do ama ni si Publius i, panepaneon (demam) huhut barobunion (disentri). Martangiang ma si Paulus, diampehon tanganna tu ibana, gabe malum dihilala. Marhite i dipatuduhon si Paulus do tu natorop i paboa na sian Debata do hamalumon i, ndang sian parbinotoan manang hatauon ni jolma taringot tu pangubation. AsiasiNa do i na disagihon sian lomo ni rohaNa. Ala ni i, angka na manjalo asiasi pamalumhon songon i ndang boi mamangke i sian roharohana. Si Paulus dison, ingkon jolo dipaima do tolu ari asa diulahon i tu ama ni si Publius. Aut boi sian roharohana, nda tumagon ma jalo nian disi sahat nasida tu inganan i? Marnida i, marroan do angka na marsahit na asing di pulo i, gabe malum ma dohot nasida. Ndang torang dison manang na adong do peran ni si Lukas pangubati (dokter) i di hamalumon ni natorop i, manang sarupa tu hamalumon ni natoras ni si Publius i, holan si Paulus na berperan.

Pasalpuhon partaonan ngali, tinggal dope nasida di pulo i tolu bulan lelengna (pat.28:11). Dipasangap natorop i do nasida. Na nidokna, ra, siangkup ni na dihormati, disarihon na ringkot di nasida, isara ni sipanganon, siinumon, parabiton dohot na asing. Ndang holan di tingki mian nasida di pulo i, dohot do di pardalanannasida na mangihut, ai di na borhat nasida muse, diparade pangisi ni pulo i dope angka na hasea di nasida. Manarik roha do, ndang ditaringoti si Lukas dison na marjamita Apostel Paulus mamaritahon Barita na Uli tu halak Malta i. Alai ndang pola ganggu roha taringot tusi, ai tanda halongangan ndang hea i jongjong sandiri, alai sai na mangihut tu panjamitahonon di Barita na Uli i do i laho mangondolhonsa (menyungguhkan).

Rancangan Homiletis

Tu angka sisean na pinillitNa dohot tu huriaNa sian sude tingki dohot inganan dipasahat Tuhanta Jesus do ulaon manghatindanghon Barita na Uli i, didok: “Borhat ma hamu mamaritahon hata on: Nunga songgop harajaon banua ginjang i” (Mat.10:8) Taringot tu haboborhat dohot panindangion i na boi masa do i sian giot ni roha ni na porsea i sandiri, jala i ma na gumodang masa. Alai huhut na boi masa do i nang sian giot ni roha ni angka alo na manogu na porsea i tu jolo ni paruhuman ni angka panggomgomi dohot tu jolo ni angka raja na pinahusor ni Tuhan i bahen panindangion taringot tu Ibana maradophon angka panguhum i sandiri dohot maradophon angka sipelebegu (Mat.10:18). Songon i, na boi masa do tongtong panindangion di bagasan sitaonon di pardalanan ni huria sian sude tingki dohot inganan. Boha do hamamasa ni i?

Masa do i sian tahi ni Tuhan i. Tibu hian do ditahi si Paulus mamaritahon Barita na Uli i di hita Rom. Tontu, dihirim ibana do asa sian giot ni rohana manang pinaborhat ni huria i ibana laho tusi (pat.Ul.13:2 du), ndada sian na nionjar ni na hansit manang sitaonon. Alai asing do tahi ni Tuhan i, ai ingkon di bagasan sitaonon do ibana borhat jala sahat tusi. Di bagasan sitaonon pardagingon, ai ingkon mumbangumbang jala maupaup nasida di laut sampuluopat ari lelengna; di bagasan sitaonon ni harohaon dohot hailaon huhut, ai ingkon tarrajum ibana tu sitarapan. Alai tung ingkon marhite na songon i do ibana boi jongjong di jolo ni kesar i (pat.Ul.27:24). Kesempatan i ndang na laho dapotsa i di ombas na bebas. Tontu do, ndang diantusi ibana i sude sian mulana, di pudi dohot di hamamasana pe i asa diboto.

Songon i ndang sai haantusan hita tahi ni Debata di bagasan angka sitaononta. Alai sai adong do sian i na hombar tu tahi ni Tuhan i na dipahusor bahen panindangion di Ibana. Ndang maol di Ibana patupahon i. Gari sian hamatean ni angka na hinaholonganNa boi masa panindangion na marparbuehon na godang. Nda didok Tertullianus do: “Mudar ni na mate martir do boni ni huria?” Nang pe songon i, nda tung gabe luluan sitaonon di bagasan panghirimon dohot tangiang ni roha anggiat pahusoron ni Tuhan i non i bahen panindangion di Ibana; songon i, ndang gabe luluan hamatean martir asa gabe boni ni huria dohot laho mangomo surgo. Na ringkot, naeng ma di bagasan sandok habengeton hita manjalo dohot mangundukhon angka sitaononta, ai tung na maol do hirimon parbue panindangion sian sitaonon na jinalo di bagasan ungutungut dohot panaritaon.

Masa do i di bagasan panogunoguon dohot panumpahion ni Tuhan i. Di bagasan panogunoguon ni Tuhan i, dung mumbangumbang jala maupaup di laut sampuluopat ari lelengna, tarharang (terdampar) do parau ni si Paulus dohot angka donganna di pulo Malta. Basar situtu do pangisi dohot na sangap ni pulo i tu nasida. Pambahen ni Tuhan i do i, ai ndang sai songon i pengalaman ni angka na tarharang, jotjotan do tahe dipupusi (dijarah) halak. Digohi Tuhan i do disi bagabagaNa, ai dipalua do si Paulus sian bisa ni ulok, ditangihon do tangiangna, jala dipargogoi do panumpak ni tanganna pamalumhon sahit ni angka na marsahit (pat.Luk.10:19; Mrk.16:18). Ala ni i, gabe sangap ma nasida dibahen pangisi ni pulo i.

Songon i ragam do dalan ni Tuhan i manumpahi na porsea di panindangion na marhite sitaonon i. Apala na umarga i ma hadodonok dohot pandonganionNa na so dung dipatait sian angka na porsea. Mardonganhon Debata di bagasan hurungan pe adong do haluaon, di tonga borngin na marimpotimpot pe adong do hatiuron, jala di bagasan parmaraan bolon pe adong do hasonangan; mardonganhon Ibana tarhamonanghon do halak angka na gabe dongan masihilalaan, masitangiangan, masihaehean, jala masiurupan di bagasan roha na holong; jala mardonganhon Ibana tarpatulus do di bagasan dohot marhite hita bagabagaNa na taringot tu hamonangan maradophon pangago (isara ni ulok) dohot sahit. Luhutna i, ndang na jongjong sandiri, alai na mangondolhon (menyungguhkan) Barita na Uli do, sintuhu ni ulaon panindanggion i. Ala ni i, molo tarpamasa pe i ingkon na gabe hasangapon di Tuhan i do hapateanna. Molo tung gabe dapotan sangap na porsea i ala ni i, dijalo ma i di bagasan serep ni roha, asa tarpasangapsa Tuhan i nang di bagasan dohot marhite sangapna i.



jkt.21.08.2009/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar