12.21.2009

Natal-2

SERMON JAMITA TU PESTA NATAL – II, 26 DESEMBER 2009
Joh.1:9-14

Patujolo

Di Sermon Jamita tu Borngin Natal, 24 Desember 2009 nunga pinatujolo, na dipungka si Johannes do Evangelium na sinuratna marhite sada patujolo (proloog) na mamungka sian hatongtongon (kekekalan).
Na maralasan do i, ai di na manurathon Evangelium i, nunga rarat hakristenon i tu ruar ni hajahudion, i ma tu masyarakat hellenis na so mangantusi gagasan-gagasan hajahudion. Laho pahombarhon hakristenon i tu alam pikiran ni halak Gorik, diambil alih si Johannes ma konsepsi logos jala diintegrasihon tu hakristenon. Mangihuthon halak Gorik, ia logos (kalam/hata) i ma pingkiran ni Debata. Marhite i do Debata manjadihon dohot mangatur nasa na adong. Sian i torang, hombar do i tu pingkiran ni hajahudion na melatarbelakangi hakristenon na taringot tu hata ni Debata na manjadihon nasa na adong (jaha 1 Mus.1). Marhite i naeng dohonon ni si Johannes ma tu masyarakat hellenis paboa Jesus Kristus i do pingkiran (logos) ni Debata na adong sian mulana, na rap jala na sada dohot Debata naung gabe daging.

Dung dihatindanghon taringot tu Logos i (ay.1-5), tagan so ditorushon, ditaringoti do jolo si Johannes Pandidi (ay.6-8). Sahat tu ombas i, adong do manang piga punguan na metmet humaliang Epesus na manghaporseai na si Johannes Pandidi do Mesias i (pat.Ul.19:3-4). Dihilala si Johannes ma, apala di pamungkaan ni evangeliumna i ringkot do i diluruskan. Sitindangi do si Johannes Pandidi i, patujolo, ndada Kristus manang Logos i.

Hatorangan

“Alai nunga mandok ro uju i tu portibi on panondang na sintong i.” Na manudu tu tingki ni si Johannes Pandidi do i. Di tingki na marjamita jala mandidihon ibana, nunga mandok ro Kristus i. Na nidokna nunga naeng patar, ai sasintongna naung rap hadir do Kristus (na marrupahon daging i) di portibi on dohot si Johannes Pandidi, ai marholang onom bulan do hatutubunasida be. Alai hombar tu hajongjonganna songon patujolo (bentara), parjolo do si Johannes i papatarhon diri. Di Jesus i sandiri, pangulaon ni si Johannes i partanda sian ginjang do i na paboahon na jonok nama tingkiNa papatarhon diri di tongatonga ni natorop. Digoar do Logos i dison panondang (pat.ay.4b-5). Sondang simbol ni hangoluan do i (pat.ay.4a); sabalikna, haholomon perlambang ni hamatean. Di mula ni mulana, di na tartompa langit dohot tano on, holom do sude (1 Mus.1:2a), ndang adong na mangolu. Dung pe dijadihon Debata na tiur i asa boi portibi on menampung na mangolu. Songon i, di gomgoman ni dosa i, di bagasan haholomon do jolma i, di linggoman ni hamatean na marhapatean tu hamatean. Alai di bagasan Kristus i adong do hatiuron na sintong, i ma hatiuron na pangoluhon jala na patongonhon nasa jolma tu dalan hangoluan, Jahudi dohot na so Jahudi.

Taringot tu panondang i didok: “Di portibi on hian do Ibana.” Pinatudos tu hata gorikna na mandok en too kosmoo een, hurang hona do salinan Batak i. Ala ni i, dumenggan do patariparon i songon on: Nunga di portibi on Ibana (He was in the world/Ia telah ada di dalam dunia). Na nidokna disi ndada mamungka sian hatutubu manang kehadiranNa na marrupahon daging i kehadiranNa di portibi on. Tagan so i pe, raphon Debata AmaNa i dohot Tondi Porbadia, nunga hadir Ibana di portibi on, jala suang songon na marhitehite Ibana tartompa langit dohot tano on, laos marhitehite Ibana do haramotan jala taratur pardalan ni nasa na adong. (Hombar tusi, niantusan do molo gabe ditambahon hata ‘hian’ di salinan Batak). Ala ni i nian, nunga patut boi tandaon ni portibi on Ibana. Alai nang pe songon i, ndang jumpang i di portibi on, ai ndang ditanda Ibana.

Di haroroNa na marrumanghon daging i, parjolo do ditopot angka na di Ibana hian, i ma halak Israel. Naung dipillit Debata do nasida gabe bangsoNa, hapunjunganNa (5 Mus.7:6; 14:2) jala parjambaranNa (5 Mus.32:9). Songon bangsoNa, nasida patut parjolo mandai hatiuron dohot hangoluan i, jala sian nasida ma i nian taripar tu saluhut bangso. Alai pada umumna, ndang dijangkon halak Jahudi Ibana. Ndang ditanda jala ndang dihaporseai na Ibana do Kristus i, gabe ditulak do Ibana jala dibunu.

Alai adong do manang piga na manjangkon Ibana di bagasan haporseaon. Na deba tagan di ngoluNa dope, na deba nari dung hamamateNa, lumobi dung haroro ni Tondi Porbadia. Taringot tu na nidok parpudi on ndang holan sian halak Jahudi be, alai nunga dohot sian angka bangso na asing. Tu na porsea i, manang na piga pe i, dilehon do huaso asa gabe angka anak ni Debata nasida. Huaso, lapatanna hak (right, priviledge). Songon anak angka na niainNa, gabe panean do na porsea i di Debata, panean di hasangapon dohot di hamuliaonNa, i ma hangoluan na saleleng ni lelengna.

Taringot tu na gabe porsea dohot na gabe anak i tumangkas dipatorang di ay.13, didok: “I ma angka na so tubu sian mudar, manang sian sangkap ni daging, manang sian sangkap ni baoa, tung sian Debata do.” Di huta Epesus do disurathon Evangelium on marhira taon 100 M. Sian Buku Ulaon ni Apostel tarboto, si Paulus do na umpungka huria Epesus di pardalananna patoluhalihon laho mamaritahon Barita na Uli i (Ul.18:23-21:16). Boi do jujuron, na masa do i marhira taon 53-57 M. Sian i torang, di na disurathon Evangelium on, nunga godang sian ruas ni huria Epesus dohot angka huria donganna satorbang na rap tubu sian penginjilan ni si Paulus na tarrajum tu sundut paduahon ni hakristenon i. Angka sundut na parjolo i marungkil do laho bongot tu hakristenon; ditaon nasida do insakinsak, paraloan, dohot pangaleleon sian parbegu haroroanna hian (pat.Ul.19:23-41), sian Jahudi manang pe sian panggomgomi Rom. Nang pe songon i ndang gabe sumurut nasida ala mansai tangkas do dihilala panjouon ni Debata na tu nasida. Ndang songon i be anggo sundut na paduahon i, ai gabe Kristen pe nasida ala ni partubuna nama. Alai si Johanes mandok dison, angka na manjalo huaso gabe anak ni Debata ndang na tubu sian mudar, lapatanna ndang ala ni partubuna; ndang na sian sangkap ni daging, lapatanna ndang sian ruhut pardagingon; jala ndang na sian sangkap ni baoa, lapatanna ndang ala ni ruhut pangainon na tu sasahalak, alai ala ni pambahen ni Debata na manubuhon paduahalihon do (1 Ptr.1:3); manubuhon sian ginjang (Joh.3:3, 7), sian aek dohot sian Tondi (Joh.3:5), na nananom tu bagasan hamatean ni Jesus Kristus jala pahehehon di bagasan haheheonNa marhitehite pandidion na badia i (Rom 6:3-4), dohot na manjadihonsa gabe na imbaru (2 Kor.5:17). Na marlapatan ma i, haluaon ni jolma i ojak do i di ulaon ni Debata na paubahon jala na paimbaruhon. Ndang adong agia ise na boi ro mandapothon dohot manghaporseai Kristus sian roha dohot sian gogona sandiri, ingkon na tinogu ni Ama i do (pat.Joh.6:44a). Alai panoguon dohot haporseoan i ndang diulahon jala dipatubu Debata i di ruar ni kemauan ni sasahalak. Ndang dipaksa Ibana agia ise pe asa porsea. Ala ni i, molo gabe so sahat pe sasahalak tu haporseaon dohot tu haluaon i tanggungjawabna sandiri do i.

Taringot tu haroro ni Logos i tu portibi on didok: “Gabe daging ma Hata i.” Gabe daging, mandok berinkarnasi (ro sian hata Latin carnis, lapatanna daging), gabe jolma. Ndang di bagasan halilu (tubuh maya), alai tutu situtu do di bagasan daging (Gr. sarx/flesh/sibuk), i ma hadirion alamiah ni jolma (human nature) na boi idaon dohot jamaon. Di bagasan kehadiranNa na gabe daging i, maringan do Logos i di tongatonga ni hajolmaon. Gabe sada sian jolma Ibana, i ma jolma Jesus na sian Nasaret; na rap mangan dohot minum raphon angka siseanNa, na mardomu jala marsaor raphon angka dongan satingkiNa (pat.1 Joh.1:1). Nang pe songon i, ndang gabe mago hasangaponNa songon Anak sasada ni Debata, ndang, alai hot do. Na marlapatan ma i, di bagasan Ibana mardomu jala marsada do hadebataon dohot hajolmaon, ai Debata situtu do Ibana, alai huhut jolma situtu. Hombar tusi ma didok Evangelis Johannes dison: “Huida hami ma hasangaponNa, i ma hasangapon ni Anak sasada na sian Ama i.” Somalna, mansai mabiar do jolma marnida hasangapon ni Debata (pat.Luk.2:9), ai na masongkalhu do i tu hadirionna na gok dosa i. Alai hasangapon ni Anak sasada i na gok asi ni roha dohot hasintongan do i, na paluahon jala pangoluhon. Ala ni i na tarjangkon jolma do i di bagasan las dohot sonang ni roha.

Sipahusorhusoron

Padua ari on ma hita na marpesta marningot dohot manghalashon hatutubu ni Tuhanta Jesus Kristus Sipalua i. Di pestanta nantoari, ditogihon do hita tu Betlehem marnida sada Posoposo na sorang di bara, na binorhos jala na pineakhon di panggagatan, na pogos jala na lea. Alai lobi sian na tarida i do Ibana, ai Sipalua do Ibana, Kristus, jala Tuhan i. Laos songon i do nang di pestanta ari on, disosoi do hita manaili dao tu pudi, tu hatongtongon. Na sian hatongtongon do Kristus i, na saor tu Debata, jala Debata, na so marmula jala na so marujung. Marhitehite Ibana do Debata manompa langit dohot tano dohot nasa isina, marhitehite Ibana do diramoti jala diatur nasa na adong, jala laos marhitehite Ibana do dipatupa haluaon ni hajolmaon. Hombar tusi, di ujung ni angka ari, gabe daging do Ibana, gabe jolma jala maringan di tongatonga ni hita on. Na suksuk do asi ni roha di haroroNa i, ai marhite haporseaon di Ibana dipatiur do hajolmaon jala dibasabasahon huaso asa gabe angka anak ni Debata nasida. Apala i ma na dihatindanghon tu hita di Natal on. Di bagasan Kristus naung gabe jolma i gabe tiur do hita jala gabe angka anak ni Debata hita. Alai boha ma hita manghangoluhon i?

Na parjolo, mardalani ma hita di bagasan sondang hatiuronNa i. Di partongaan parjolo ni abad paduapuluhon, masa do resesi ekonomi di sandok portibi on na ginoar malaise. Mansai dokdok do panghorhon ni na masa i. Ndang adong nanggo sada bangso pe na so dohot mangae pangontakna. Di tingki i, adong ma sada surat kabar na mambahen karikatur na manggombarhon sada halak na mardalan di haholomon ni borngin. Ditiop do sada lentera na galak. Alai asing, ndang tu jolo dibahen sinondangna, tu lambung do. Ala ni i, sai tongtong do ibana di hagolapon; dadapdadap jala rabatrat songon sahalak na mapitung. Di toruna disurathon do sada sungkunsungkun na mandok: “So nda tung na mardalan do hita on di toru ni sinondang na sala?” Sungkunsungkun na mansai ringkot do i parungkilhononta di tingki on dohot di inganan on, so nda tung na mardalan do hita tutu di toru ni sinondang na sala, isara di sinondang ni materialisme dohot konsumerisme, sinondang ni hariburon dohot halilian ni portibi on, manang sinondang ni hasangapon dohot hamuliaon tano on? Tuhanta Jesus Kristus naung gabe jolma i do panondang na sintong, panondang na patiurhon jala na pangoluhon hita. Molo taihuthon Ibana, tung na so tupa do hita mardalan di na holom, alai sai na di hita do tahe panondang hangoluan i (pat.Joh.8:12). Ala ni i, sahali nari, mardalani ma hita di bagasan sondang hatiuronNa i (pat.Turpuk Sijahaon 1 Joh.2:7-10).

Na paduahon, marpangalaho ma hita hombar tu pangalaho ni angka anak ni Debata. Di sada tingki, rarat do sada aliran ni hakristenon na lobi pangondolhonna di haanahon ni Debata di jolma di sada huta. Ganup ma pangisi ni huta i mengidentifikasikan diri selaku anak dohot boru ni Debata. Tung na tarlobi do tahe pambahennasida taringot tusi, ai dipansurathon be do goarna di pintu manang dorpi jolojolo ni jabuna jala dipaihut ma tusi pandohan anak manang boru ni Debata. Rupani: “Ompu Dogom Doli, Anak ni Debata,” jala di toruna “Ompu Dogom Boru, Boru ni Debata.” Sandok marsiadu do nasida papatarhon i, aha pe taho, set, hapur, baja, manang agong dipangke ma manurathon i. Alai boha do harohaon dohot pangalahonasida ariari? Ndang adong na muba. Toropan na losok hian do ama di huta i, angka na lomoan rohana hundulhundul di angka lapo tuak, minumminum manang marjuji. Angka ina pe songon i, lomoan do rohana hundulhundul di alaman, masihutuhutuan huhut pahatahata dongan. Nuaeng pe tong do songonsongon i. Tamba tahe roana, ai gabe madabu do nasida tu ginjang ni roha partondion. Molo adong na manihai nasida taringot tu bangkona i, isara na mandok: “Na boha do hamu, hatamu sai mandok na anak dohot boru ni Debata hamu, hape pangalahomuna tung so adong do idaon hadomuanna tu goarmuna,” mansai mura do nasida bingkas sahat tu na martinju manang masijanggolaan. Haanahon ni Debata ndada sitengahonon i, sihangoluhonon do. Antong, songon angka naung manjalo huaso gabe angka anak ni Debata, tahangoluhon ma pangalaho ni angka anak ni Debata, masihaholongan ma hita sama hita (pat.Turpuk Sijahaon 1 Joh.2:7-10).

jkt.09.12.09/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar