10.12.2010

20 Trinitatis

SERMON JAMITA TU MINGGU 20 TRINITATIS, 17 OKTOBER 2010
Plp.3:17-21

Patujolo

Ditongoshon si Paulus do surat Pilippi on sian hurungan (pat.1:7, 13, 17). Mangihuthon Ulaon ni Apostel, opat hali ibana tarhurung, i ma di Pilippi (Ul.16:23-35), di Jerusalem (Ul.22:23-23:23), di Kesarea (Ul.23:33-26:32), dohot di Rom (Ul.28:16-30). Alai sada pe sian na opat i ndang adong na hona tu situasi na digombarhon di surat on. Ala ni i, torop do na mamingkir na sian hurungan na asing do i ditongoshon, ai boi do lobi sian opat hali ibana tarhurung (pat.2 Kor.11:23). Temana, sitaonon. Dipatorang ibana do, asi ni roha do sitaonon i; partisipasi ni na porsea di hangongolu dohot ulaon ni Kristus, ndang nasib malang ni hajolmaon. Hombar tusi ma didok ibana tu huria i: “Ai pola diasinirohahon tu hamu marsitaonon humophop Kristus, ndada holan na manghaporseai Ibana” (1:29). Gok do sitaonon ni apostel i hatiha i. Songon na nidok nangkin, tarhurung ibana ala ni Barita na Uli i. Alai ndang sude mangarsakhon i; sabalikna do tahe, adong do sian angka na targoar parbarita na uli na manghasonanghon i (pat.1:17), ai na ringkot tu dirina be do dijalahi ndada na tu Kristus Jesus i (2:21). Ra, ndang apala denggan hasadaon ni roha di huria Pilippi hatiha i (pat.2:1-4), jala ndang apala marsitutu be sude manghangoluhon haluaon i (pat.2:12). Angkup ni i, manosak do poda haliluon (pat.3:2) sian sekte (bidat) naung gabe musu ni silang ni Kristus songon na tinarigotanna di turpuk ari on. Luhutna i, gabe tamba ni sitaononna do songon parbarita na uli naung manghalojahon huria Pilippi. Maradophon i, dipasingothon ma tu huria i asa marparange nasida songon ibana, jala asa dipaholang dirina sian parange ni angka na lilu.

Hatorangan

“Rap sitiru ahu ma hamu, ale angka dongan.” Sipaingotna on diojakhon si Paulus do di hajongjonganna songon sada dongan maradophon dongan, ndada di hasurungan manang di wibawana songon apostel. “Angka dongan,” ninna; ndang angka anak manang angka sisean. Sisada hajongjongan do sandok na porsea di huria na badia i, i ma hajongjongan sitiru Kristus. Taringot tusi, na tarjou do saluhut tu na masipasingotan jala masihaehean di bagasan roha na holong. Alai songon halak na parjolo porsea, na lebih berpengalaman di paniruon di Kristus Jesus jala naung pinabangkit gabe apostel, tontu di ingananna do molo dipasobok si Paulus dirina gabe tiruan di ruas ni huria angka na gabe porsea justru ala ni jamitana. Ndang holan tuntutan ni kewajaran i tahe, Debata pe dihalomohon jala dijouhon do i (pat.1 Tim.1:16). Na marlapatan ma i, ndang holan marhitehite hata ibana mangajarhon lapatan dohot rumang ni na maniru Kristus Tuhan i, alai ingkon dohot do marhitehite ngoluna. Ingkon pasobohonna do dirina gabe teladan di paniruon di Kristus Jesus i (pat.1 Kor.11:1; 1 Tes. 1:6) jala ingkon pausungusungonna di dagingna hamamate dohot hangongolu ni Kristus Jesus i (pat.2 Kor.4:10-11) asa marhite na marnida ibana gabe patar i di ruas ni huria i jala ummura antusan dohot tiruonnasida. Paboa na so ojak i di hasurungan manang di wibawa haapostelonna, tarida do i nang marhite pandohanna na di ujung ni ay.17 on na mandok: “Pamanat hamu ma angka na marparange songon hami sitiruonmuna.” Suman tu apostel i, na tarjou do nang sandok na porsea i, angka parhalado dohot ruas gabe tiruan di angka donganna. Na marlapatan ma i, na boi pamanaton jala jumpang huria i do angka halak na boi gabe tiruan di ruar ni diri manang haapostelonna, isara di donganna saulaon (pat.1 Tim.4:12) manang di tonga ni ruas ni huria i sandiri. Alai ingkon mansai manat do huria i mamereng i, ai ndang sai saluhut halak na marhasil pasobokhon dirina gabe tiruan, adong do na gagal.

Mansai ringkot do roha ni si Paulus pasingothon i ala naung torop marpangalaho gabe musu ni silang ni Kristus. Taringot tusi didok, nunga jotjot i dipasingothon. Sadihari? Ra, di haorona mangebati huria i (pat.Ul.20:6 duu), manang marhite si Epaproditus na sinuru ni huria i manopot dohot mamboan na ringkot di ibana (pat.2:25 duu; 4:18). Alai angka ise do na nidokna disi? Toropan mamingkir, i ma angka na ginoar biang, pangula na jahat dohot parsunaton na torbang (3:2). Ra, sada sekte (bidat) manang parpoda haliluon do i na mangalului haluaon marhitehite hatigoranna sandiri, i ma ulaon patik, pardagingon dohot parsunaton. Marhitehite i, nunga ditulak nasida sintuhu ni Barita na Uli, i ma Jesus Kristus na tarsilang i (pat.1 Kor.2:2). Hombar tusi ma nasida digoar musu ni silang ni Kristus. Diarsakhon roha ni apostel i do i. Taringot tusi, pola do didok na dihatahon ibana do i mardongan ilu. Songon sahalak parbarita na uli, mansai masihol do rohana asa sude halak porsea jala partohap di haluaon i jala diarsakhon do molo adong na so porsea disi.

Di ay.19 dipatangkas si Paulus dope taringot tu parpoda haliluon i, didok: “Hamagon do ujungnasida, butuhanasida do dipardebata, sihailahononna dihasangaphon, angka na di tano on diparrohahon.” Hamatean na saleleng ni lelengna do jambarnasida. Konsekuensi ni pilihannasida do i, ai dipillit nasida dalan haluaon na asing sian na di bagasan dohot na marhite Kristus Jesus i. Hape di ruar ni Kristus Jesus na tarsilang i ndang adong haluaon, ai ndang adong goar na asing di toru ni langit dilehon tu jolma parhiteanta tu haluaon (pat.Ul.4:12). Hombar tu pilihanna i, dipatujolo nasida do angka sipangasahononhon na ojak di pardagingon dohot di hatigoranna sandiri. Taringot tusi, nunga jumolo si Paulus mangulahon jala mengalami kegagalan. Di jolo didok na dipangsahonon ibana hian do pardagingon dohot parbangsoonna, ai halak Heber (Israel) do ibana jala marga Benyamin (dongan samarga ni si Saul); dipangasahon parsunaton dohot parsitutuonna mangulahon patik i songon sahalak parise. Alai ala ni Kristus diseanghon do sudena i, jala orbukorbuk nama i dietong. Nuaeng, apala angka i do na niargahon ni parpoda haliluon i, ai diradoti nasida do aturan ni sipanganon dohot siinumon (pat.Rom 14:1 duu). Sai hira na masalah butuha sambing do haluaon i. Molo dung digohi ruhutruhut ni na jadi dohot na so jadi panganon dohot inumon, didok rohana nunga sidung be masalah ni jolma dohot Debata. Hape sasintongna ndang soal sipanganon dohot siinumon harajaon ni Debata, hatigoran do dohot hadameon dohot las ni roha di bagasan Tondi Parbadia (Rom 14:17). Hombar tusi ma didok, butuhanasida do dipardebata. Angkup ni i, sihailahononna dihasangaphon, lapatanna na so sipangasahononhon be nian, isara parsunaton, i do na dipangasahon. Na parpudi, angka na di tano on diparrohahon, i ma lomolomo ni roha ni daging, giotgiot ni roha ni mata (1 Joh.2:16), hamoraon, hasangapon, hasonangan dohot na asing.

Asing sian i do anggo angka na porsea i, angka na di ginjang i do diparrohahon (Kol.3:2). Boasa? Ai asing sambulona. Sambulo, lapatanna haroroan, bona ni pinasa, huta ni ompu. Ndang na sian portibi on na porsea i (pat.Joh.15:19; 17:14), ndang na tubu sian mudar manang sian sangkap daging manang sian sangkap ni baoa (pat.Joh.1:13), alai na sian ginjang do, sian Debata. Na marhahonaan tu hasasahat ni jolma tu haporseaon i do nidok ni angka pandohan i. Ia sahat pe jolma tu haporseaon i nda tung ala ni hatutubuna sian daging i, alai ala ni hatutubuna sian ginjang do, sian Tondi, i ma panompaon na imbaru na di bagasan dohot marhitehite Kristus i (pat.2 Kor.5:17). Ala sian ginjang haroroanna, paisolat do na porsea i di tano on, halak dagang manang panginsua (pat.1 Ptr.1:17; 2:11). Songon halak dagang asing do kewargaanna, asing norma, nilai dohot aturanna. Ndang portibi on tujuan ni ngoluna, banua ginjang do, inganan ni Debata marhabangsa dohot Kristus naung monang jala manaek i di siamunNa. Di sada tingki, sai na ro do Ibana mangalap angka na porsea i. Na maimaima do na porsea i disi. Di ari haroroNa i, singkop ma haluaon ni na porsea i, ai pabongotonNa ma nasida tu banua ginjang, tu inganan na hot, na so marujung be saleleng ni lelengna.

Songon dia ma i patupaonNa? Didok: “PaubaonNa do dagingta na lea on, gabe doshon dagingNa na sangap i, hombar tu hagogoonNa i, ai tarpatunduksa do saluhutna tu Ibana.” Di portibi on, mardaging na sian tano dope jolma i, i ma daging haleaon manang badan parhosa (pat.1 Kor.15:44, 46) na olo mate jala busuk. Ndang tartean daging sisongon i hatongtongon i (pat.1 Kor.15:50). Ala ni i, ingkon paubaonNa do jolo daging haleaon i, tompaonNa muse gabe na imbaru, i ma badan partondi (pat.1 Kor.15:44, 46) na suman tu dagingNa na sangap i. Masa ma i di haroroNa na parpudi i. Angka na mangolu dope di ari i, paubaonNa ma i gabe mardaging na imbaru (pat.1 Kor.15:51-52); angka naung mate pe songon i, paheheonNa di bagasan daging na imbaru. Tarpatupasa do i, ai parhuaso jala pargogo do Ibana, tarpatunduksa do saluhutna tu Ibana. Na laos marlapatan ma i, hot jala togu do panghirimon haluaon ni na porsea i; na tau haposan jala na boi tiopon do i ai haposan do na marbagabagahonsa.

Rancangan Homiletis

Sada sian hatauon ni jolma do na maniru, na binasabasahon ni Debata jala na melekat tu dirina mamungka sian hatutubuna sahat ro di hatutuana. Ala laos dibasabasahon Debata do tu jolma i utokutok na plastis, na boi manjalo dohot menganalisis angka rangsangan na sian ruar, dibasabasahon huhut pamangan dohot tangan na marguna songon udut ni pingkiran gabe mansai arga do hatauon maniru i jala manontuhon situtu di perkembangan ni ngolu dohot budaya. Rupani, ala ni hatauon maniru i do boi jolma manghatai dohot patupahon dohot pahembanghon angka ulaon na marlapatan. Aut sura so dibasabasahon Debata hatauon i, torus do jolma i tinggal pesepese, ndang hea laho magodang secara utuh, budayana pe ndang na laho morot sian zaman batu. Ndang holan di pardagingon, di perkembangan ni harohaon pe dohot pangalaho, di partondion dohot parugamaon mansai arga do hatauon maniru i. Marhite na maniru, ummura ma jolma pasidinghon angka na roa dohot mangulahon angka na denggan, ummura mananda manang dia do lomo ni roha ni Debata jala marpangalaho na hombar tu hatigoran dohot hasintongan. Alai asa efektif hatauon i, ingkon adong do tiruan na mangalehon keteladanan na gabe sitiruon. Angka ise ma i?

Sasintongna nian, Jesus Kristus do tiruan di hita, ngolu dohot pangalahoNa do sitiruonta; holongNa rupani, serep ni roha dohot lambokNa. Alai sian asi ni rohaNa, dihalomohon do patandahon ngolu dohot pangalahoNa i marhite angka na parjolo porsea jala maniru Ibana. Songon i do si Paulus, dung muba rohana jala porsea, ditiru do Kristus i. NgoluNa dihangoluhon, parangeNa diparangehon. Di bagasan na songon i gabe tiruan do ibana di angka na porsea. Marhite na marnida ngolu dohot pangalahona gabe ummura do di huria i mananda dohot maniru ngolu dohot pangalaho ni Kristus i. Hombar tusi ma didok di ayat na parjolo ni turpuk di hita ari on: “Rap sitiru ahu ma hamu ale angka dongan, jala pamanat hamu ma angka na marparange songon hami sitiruonmua.” Songon i, na tarjou do hita ganup tu hajongjongan na gabe tiruan. Angka parhalado rupani, gabe tiruan ma di angka ruas ni huria, angka natuatua gabe tiruan di angka na umposo, angka natoras gabe tiruan di ianakhonna, dohot na asing. Songon tiruan, ndang sae di hita holan na mandok manang na manghatahon, alai ingkon ulahonon jala hangoluhononta do na tahatahon i. Ra, ndang masalpuhu molo nidok, dison do hita godang tardapot songon parhahurangan. Ndang hurang di tongatonganta parjamita angka na martalenta, godang natutua angka na pistar manghatai, jala torop natoras angka na malo mamodai, alai ndang songon toropna i anggo na gabe tiruan na mangalehon keteladanan. Laos songon i do nang di tongatonga ni masyarakat, bangso dohot negaranta, mansai torop do partogi na pistar jala na santun marpidato, alai sudena i holan retorika ai ndang songon na nidokna i anggo ngolu dohot pangalahona. Tuhanta manjou hita ndang holan na manghatahon, alai dohot jala lumobi do na mangulahon asa gabe tiruan hita di angka na asing. Di pangalaho dia ma i? Di na saluhutna do! Alai sian na saluhutna i, dua ma na diondolhon di turpuk on.

Na parjolo, gabe tiruan di na pasiding nasa pangalaho ni musu ni silang ni Kristus. Nunga tar laon adong horong na mamodahon na lipe di Pilippi, angka na ginoaran ni si Paulus biang, pangula na jahat dohot parsunaton na torbang. Diojakhon nasida do haluaonna di hatigoranna sandiri, i ma ulaon patik dohot na marhahonaan tu pardagingon. Butuhana do dipardebata, sihailahononna dihasangaphon, angka na di tano on diparrohahon. Marhite i nunga ditulak nasida sintuhu ni Barita na Uli i, i ma Jesus Kristus na tarsilang i. Ala ni i ma asa digoar nasida musu ni silang ni Kristus i. Hamagoan do jambarnasida, ai di ruar ni Kristus ndang adong haluaon, ai ndang adong goar na asing di toru ni langit dilehon tu jolma parhiteanta tu haluaon. Di na maralohon parpoda haliluon i dipajongjong si Paulus do dirina gabe tiruan. Sahalak Jahudi do ibana, marga Benyamin, keluarga bangsawan na parjolo, tarsunat jala radot mangulahon patik i songon sahalak parise, mansai bangga do ibana taringot tusi jala sandok dipangasahonon hian do i. Alai ala ni Kristus i diseanghon do sudena i, jala orbukorbuk nama i dietong. Songon i ma hita naeng gabe tiruan marhite na pasidinghon pangalaho ni musu ni silang ni Kristus, angka na naeng mangojakhon haluaonna di hatigoran na piningkiranna sandiri, dohot na naeng manghuphupi hajahaton dohot hisapna marhitehite angka ulaon manang pambahenanna. Sai adong do halak na songon i di tingki on, na merasa tidak puas di poda na taringot tu haluaon na sian asi ni roha. Hatauon ni hajolmaonna do naeng haposanna, ulaon dohot pambahenanna do naeng pangasahononna gabe hapintoranna, ai didok rohana i do mangalehon kepastian taringot tu haluaonna. Didok sada halak do sahali: “Ai ndang tumagon nian tontuhonon ni Debata sadia sigararon, asa molo dung ginohan i nunga pintor dapot kepastian iba naung di iba do haluaon i?” Hudok mangalusi: “Debata ndang direktur jenderal pajak, jala hita ndang wajib pajak. Anggo di direktur jenderal pajak molo dung digohi jolma pajakna, nunga targoar be i wajib pajak na taat pajak, warga negara na setia jala na bertangggungjawab. Manang na ditangko pe i manang na ditipu, manang marungutungut ibana manggarar i manang na mamurai, ndang parsoalan; asal dilunasi, na burju. Songon i, molo ditontuhon Debata do sadia sigararon asa malua, nda boi do i usahohononta marhite na manangko dohot na manipu? Jala molo dung tagarar i nda gabe boi nama i pangkeonta manghuphupi angka hajahatonta na mangihut, isara ni na mandatdati manangko dohot na manipu, na mangolooloi lomolomo ni roha ni daging dohot na paihutihut giotgiot ni roha na mata dohot na manenganengahon sinadongan? Songon i do pengalaman ni Martin Luther uju i. Di na ginadis ni huria surat indulgensia manang surat hasesaan ni uhum, pajumpang do ibana sahali dohot sahalak parmabuk laos dipinsang. Alai diroro parmabuk i ma surat indulgensia sian sangkuna jala dipatuduhon tu ibana. Marhite i hira na naeng dohononna do, pardihana ahu muba, nda nunga di tanganhu surat haseaan ni uhum?” Sipasidingonta do na songon i, alai sipaunduhonta do dirinta tu toru Kristus na tarsilang i. Marhite i, nunga gabe tiruan hita di haporseaon na taringot tu haluon.

Na paduahon, gabe tiruan di na maimaimahon haroro ni Tuhan Jesus Kristus Sipangolu i. Asing sian angka musu ni silang ni Kristus, anggo angka na porsea na di ginjang i do diparrohahon. Di banuaginjang do sambulona, di inganan ni Debata marhabangsa raphon Jesus Kristus naung monang jala manaek di siamunNa jala tusi do nasida mulak muse. Di sada tingki, ro do Kristus i mangalap angka na porsea i. Na maimaima do na porsea i disi. Di ari haroroNa i, singkop ma haluaon i, ai paheheon jala paubaonNa ma angka na porsea i; basabasahononNa badan partondi na berpadanan tu hatongtongon jala na suman tu dagingNa na sangap i, dung i pabongotonNa ma sasude tu banua ginjang, tu inganan na hot, na so marujung be saleleng ni lelengna. Taringot tu panghirimon disi pe dipasobok si Paulus do dirina gabe tiruan. Dipataridahon do tongtong ngolu na maimaima di haroro ni Tuhan Jesus Kristus Sipangolu i. Ndang portibi on tujuan ni ngoluna, banuaginjang do (Plp.3:20). Dompak i do dipuspus (Plp.3:14). Taringot tusi, ndang mabiar ibana manaon, ai dirajumi doshon na so ada do sasudena i marimbanghon hasangapon sipapataron sogot i (Rom 8:18). Dung i, adong do di ibana kepastian paboa naung di ibana do hangoluan i (2 Tim.4:8) Songon i ma hita naeng gabe tiruan di maimaimahon haroro ni Kristus Sipangolu i. Tu sangkap i, suman tu si Paulus naeng pataridahononta do ganup ari paboa na so portibi on tujuan ni ngolunta. Ndang na mandok na so ringkot be di hita portibi on, ringkot do. Alai huhut mangula hita di portibi on, ingkon sai managam do hita di haroro ni Tuhanta Jesus Kristus Sipangolu i. Didok sada sian reformator i, ingkon rajumanta do na marsogot do Kristus i ro, alai nang pe songon i ingkon suanonta dope saonari hau appel. Parsidohotonta di hangoluan sogot i, ndang tarirang i sian ngolu dohot ulaonta sisaonari on. Ndang cocok jala ndang dijangkon tusi angka biang dohot angka siulahon rasun dohot angka parmainan dohot pamunu dohot sioloi na so Debata, ro di nasa na manghaholongi jala na mangulahon gabus (Pgk.22:15). Ala ni i, ingkon pangkeonta do panghirimon di haroro ni Jesus Kristus na paduahalihon dohot hasosonggop ni hangoluan sogot i mewarnai ngolu dohot ulaonta di portibinta sinuaeng on. Marhite i nunga gabe tiruan hita di panghirimon dohot di hangoluan na maimaima di haroro ni Tuhanta Jesus Kristus Sipangolu i.

jkt.04.10.2010/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar