11.24.2009

Advent-1

SERMON JAMITA TU MINGGU ADVENT-I, 29 NOPEMBER 2009
4 Mus.24:15-17

Patujolo

Marujung ne ma tingki ni uhum na tu Israel, i ma na madoado di parhorsihan leleng ni 40 taon; naeng bongot ma nasida tu Kanaan, tano na pinarbagabaga i.
Tagan so sahat dope tusi, ingkon boluson nasida do jolo luat ni Moab. Halak Moab, i ma pomparan ni si Lot sian boruna sihahaan (pat.1 Mus.19:37). Maringan do nasida di luat na di sabola purba ni laut Mate. Marnida halak Israel i, godoron do roha ni si Balas, raja ni Moab i. Mabiar do ibana so tung dirampas halak Israel i maon tanona. Mangalo ndang tuk gogona. Ala ni i dilului ma dalan manaluhon Israel marhite pangurupion ni si Bileam, sada petenung sian Petor, i ma sada pusat ni ilmu gaib (magi) di topi ni batangaek Euprat. Dihaporseai halak do, manang ise na pinasupasuna tarpasupasu do i, alai sabalikna nasa na binuraanna hona bura do (4 Mus.22:6). Sada sian manang piga halak sileban naung dapotan parbinotoan di Jahowa do ibana, songon si Melkisedek (1 Mus.14:18), si Abimelek (1 Mus.20:2), si Laban dohot si Betuel (1 Mus.24:50), si Jetro (2 Mus.18:10), dohot si Job (Job 1:1) raphon angka alealena, si Elipas, si Bildad, si Sopar dohot si Elihu. Ndang olo ibana manghatahon manang aha asing sian na tinonahon ni Tuhan i, gabe masa ma peristiwa na di jamita on (dohot konteksna), na naeng mamurai do ibana nian dijou, hape gabe mamasumasu. Sampe tu opat hali masa songon i; parjolo 23:7-10, paduahon 23:18-24, patoluhon 24:3-9, paopathon 24:15-24 jala sabagian sian i ma turpukta ari on.

Hatorangan

Di salinan Batak digoar do panurirangon ni si Bileam i tonggo. Hurang sintong do i, ai tonggo lapatanna tangiang (tabas/mantera?), pangidoan, manang joujou (patudos istilah tonggoraja). Sumintong do salinan Alkitab na mandok sanjak [(Hbr. mashaalow/parable/ perumpamaan/ibarat). (Terjemahan Indonesia lama: misal/amsal)]. Ndang na sian dirina i, na sian ginjang do, sian Debata. Hombar tusi di salinan Batak dipangke ma dison hata pangungkapon. Di hata Heber na’um dohot uwn’um do dipangke, i ma istilah khusus tu angka pandohan ni Debata (ucapan ilahi) na marlapatan tutur kata (said). Digoar ibana do dirina baoa naung tonggor matana. Ra, na marpardomuan do i tu pangalamanna na sanga ‘pitung’ gabe so boi marnida suruan ni Debata na mangambat ibana. Hagiotna do na mambahen i. Borhat pe ibana holan ala ni na dipaloas Debata (22:20), jala dipasada rohana manghatahon holan angka na tinonahon ni Tuhan i (22:18), ndang tarpaluasa dope dirina anggo sian hisapna, ai dao di bagasan rohana sai manghirim dope ibana na muba nian tona ni Debata sian pasupasu gabe bura asa boi ibana manjalo upa na godang sian si Balas. Nunga hea antong dialami ibana na suman tusi, ai di 22:12 diorai do ibana borhat, hape di 22:20 dipaloas. Laos i do alana umbahen na sai dipaolooloi ibana si Balas morot sian inganan na sada tu inganan na sada nari, ala dirimpu rohana na tarbahen mimbar do lomo ni roha dohot tona ni Debata di inganan na paasingasing. Alai nuaeng nunga malua ibana sian hapitungonna i, gabe digoar ibana ma dirina baoa naung tonggor matana.

Di ay.16, digoar si Bileam dope dirina jolma naung somal umbege angka hata ni Debata. Nunga nidok, sada sian manang piga halak sileban naung dapotan parbinotoan di Jahowa do ibana. Ndang holan parbinotoan na umum i, isara ruas ni sadasada bangso parbegu na marsaor dohot ruas ni sada bangso parbegu na asing gabe jumpangan parbinotoan di na pinardebata ni bangso na asing i jala huhut dihabiari; ndang apala digoar i nian debatana, alai siangkup ni na pinardebatana, dihormati do nang i jala dipasangap. Lobi sian i do si Bileam, ai digoar do Jahowa i: “Debatangku” (22:18a); ditanda jala dihaporseai do huhut paboa Nasuntimbul do Ibana jala Nasunhinagogo. Tontu do, parbinotoan na langsung do i dijalo sian Tuhan i, ai ndang adong agia aha sipatudu na mandok na hea ibana marsaor tu halak Israel asa gabe jumpangsa panandaon dohot haporseaon sisongon i. Dijalo ibana do i di sada parmataon (Hbr. machazeeh/vision/penglihatan). Tungkap do ibana (falling into trance) hatiha i, alai tarbungka do anggo matana. Laos songon i do nang taringot tu angka hata ni Debata na nidokna naung somal binegena, dijalo do i langsung sian Debata. Ragam do cara ni Debata pasahathon hataNa tu panurirangNa, isara marhite parbinegean (audio), marhite pamangan (dipeakhon hata i tu pamanganna, pat.Jer.1:9), marhite roha (disuanhon hata i tu rohana, pat.Jer.20:8-9), marhite perlambang perbuatan sitafsirhonon, dohot marhite pangungkapon (visual mamang duansa, audio visual).

Di bagasan pangungkapon nunga ditatap si Bileam Israel di masa depan, jala i ma nuaeng na dihatahon tu Raja Balas, didok: “Binsar do sogot sada bintang sian Jakob jala hehe do sada tungkot harajaon sian Israel.” Bintang, simbol ni huaso (power) do i dohot martabat na timbo (splendid dignity), jala tungkot (tungkot harajaon, 1 Mus.49:10) martudutudu tu raja parmonang. Sahali nari, pangungkapon taringot tu Israel do i. Nunga diida si Bileam na jongjong do muse harajaon Israel. Di gomgoman ni angka rajana, gabe sada harajaon na gogo do i jala na marhuaso, na disegani jala na berpengaruh bahkan na manghuasoi angka luat na humaliang. Puncak kejayaan ni harajaon i masa do di tingki ni si David, jala disi ma dipapatu angka luat na humaliang, tarmasuk Moab, jala dipatunduk sandok pinompar ni si Set. Set dison, ra, goar na asing (sinonim) ni Moab do i. Di angka surat na robi ni Misir rupani, digoar do pangisi ni luat Moab i halak Syutu.

Sipahusorhusoron

Sian asi ni roha ni Debata, di ari on nunga sahat hita tu Taon Parhuriaon na imbaru. Na laos bertepatan ma i tu Advent. Advent manang Adventus mandok haroro (coming). Di sejarah ni angka ugamo, na marhahonaan do i tu haroro ni sada dewa tu daerah kultusna. Diambil alih huria do istilah i jala diintegrasihon tu parngoluonna laho manggombarhon haroro ni Debata tumopot bangsoNa. Lebih khusus, haroroNa di bagasan Jesus Kristus. Manorusi tingki na imbaru, ro do Kristus manopot hajolmaon; ro laho padamehon dohot paluahon. Parjolo sahali di hatutubuNa, jala paduahon di haroroNa paduahalihon di ari na parpudi. Hombar tusi ma hahonaanna di parngoluon ni huria. Na marhahonaan do Advent i parjolo, tu parningotan dohot panjangkonon ni huria di Kristus naung ro tu portibi on marhite hatutubuNa na secara khusus diingot jala dipestahon di Natal; dohot paduahon, tu panghirimon dohot panagamon di Ibana na naeng ro dope di ari parpudi. Tu haroroNa na dua i, manang na boha pe ringkot do pangaradeon manang parhobason sian na porsea i. Ala ni ringkotna, pola do gabe hira na gabe morot lapatan dohot ondolan ni Advent i sian haroro tu parhobason. Godang do tutu sihobasan. Ala ni godangna, sampe do adong halak na mirdong dibahen. Alai asa unang sala jala lalap hita di pangaradeon i, na parjolo sahali ingkon adong do di hita pamotoan na tontu taringot tu Ibana naung ro jala na naeng ro i. Ise jala boha do Ibana umbahen ingkon maradvent hita marningot dohot mamestahon hatutubuNa; ise jala boha do Ibana umbahen na ingkon maradvent hita manghirim dohot managam di haroroNa na paduahon di ari parpudi? Aha do pandok ni jamita on taringot tusi?

Sejarah ni Israel ndang tarsirang i sian sejarah ni sangkap hatuaon ni Debata na taringot tu sandok hajolmaon. Molo dijou jala dipajongjong Debata pe Israel gabe sada harajaon, ndang holan asa jongjong jala marhuaso boti, alai na gabe pangaradeon do i tu harajaon ni Debata sipajongjongon jala sipapataronNa di angka tingki parpudi. Di bagasan Kristus do i masa. Hombar tusi, angka na masa di sejarah ni bangso i, na martudutudu tu Kristus manang Mesias i do i, siparoon ni Debata sian tongatonga ni bangso i sandiri. Di pelean pardamean na niulahon ni Israel rupani, nunga targombar ulaon panobusion ni Kristus i, di sitaononnasida nunga targombar sitaonon ni Mesias i, jala di hamonangannasida nunga laos targombar hamonangan ni Kristus i. Songon i ma dison, panurirangon ni si Bileam na taringot tu harajaon Israel na naeng binsar dohot taringot tu rajana na naeng hehe i, na marhahonaan do i dohot tu Kristus manang Mesias dohot tu harajaonNa.

Di bagasan Jesus Kristus naung ro tu portibi on nunga digohi be bagabaga on. Ibana do Siparmonang (Sak.9:9b), Raja ni Hadameon (Jes.9:5b), Raja ni angka raja jala Tuhan ni angka tuan (1 Tim.6:15; Pgk.17:14), Bintang Sipaias na marsinodang i (Pgk.22:16b). Di bagasan dohot marhite Ibana do songgop harajaon ni Debata na meliputi sandok tano on. Nunga songgop harajaon i (Mrk.1:15a), alai buni dope i nuaeng, sogot pe asa patar. Sian asi ni rohaNa nunga dijangkon angka jolma gabe parripe ni harajaonNa i, i ma angka na manjangkon Ibana, angka na porsea di goarNa. Manang ise naung porsea di Ibana, naung manjalo do i di hangoluan na salelenglelengna, ndang pola be ibana tu paruhuman, nunga taripar tahe sian hamatean tu hangoluan (Joh.5:24). Sabalikna do angka na so porsea, suman tu halak Moab na pinatunduk ni si David, uhumanNa do i tu hamatean na saleleng ni lelengna.

I jala songon i ma Jesus Kristus naung ro i, siingoton jala sipestahononna di Natal na ro. Nang pe pogos jala metmet Ibana di haroroNa i, Ibana do na sumangap jala na tumimbul sian saluhutna. I jala songon i ma Ibana na naeng ro dope, na mandok tu hita nuaeng: “Na ro ma Ahu tibu” (Pgk.22:20a). Ala ni i, patut do di bagasan halalas ni roha hita marningot Ibana, jala di bagasan panghirimon na gok maimaimahon dohot managam di haroroNa na paduahalihon i, huhut manjouhon: “Amen! Ro ma Ho, ale Tuhan Jesus” (Pgk.22:20b).

jkt.23.10.2009/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar