1.06.2010

1 Dung Epipanias

SERMON JAMITA TU MINGGU 1 DUNG EPIHANIAS, 10 JANUARI 2010
Mat.12:46-50

Patujolo

Dung dibege Jesus naung tartangkup si Johannes Pandidi, pintor dipungka do ulaonNa (4:12 duu). Na songon partanda sian ginjang do na masa i di Ibana laho papatarhon diri di tongatonga ni natorop. Patujolo do si Johannes Pandidi i, na paturehon dalan di Tuhan i. Di hatatangkupna i marujung ma pangulaonna, jala Tuhan i ma na tampil tu permukaan. Apala na parjolo diulahon i ma na manjamitahon hasosonggop ni harajaon banua ginjang manang harajaon ni Debata (4:17). Taringot tusi, dipatorang dope i tumangkas di Jamita Dolok (5:1-7:29). Ala naung songgop harajaon i, dipatupa ma angka tanda halongangan (8:1-9:34). Na gabe partanda ma i naung talu harajaon ni sibolis (pat.1 Joh.3:8). UlaonNa na manurasihon hasosonggop ni harajaon i naeng torushononNa ma i marhite na mamillit dohot na paborhathon siseanNa (9:35-11:1). Maradophon saluhutna i, marragam do sikap ni halak. Adong do na sungkunsungkun, isara si Johannes Pandidi; adong na so parduli, songon pangisi ni Betsaida dohot Korasin, adong na mangalo, isara angka parise dohot sibotosurat, adong na so mangantusi, alai torop do na porsea. Turpuk di hita ari on i ma taringot tu ina dohot angka anggiNa na so mangantusi di Ibana. Masa do i di Kapernaum, di ombas na parjolo ni pangulaonNa di Galilea.

Hatorangan

Di jolo ni on dipamalum Jesus do sahalak na sinonggopan ni tondi na hodar sibahen na mapitung dohot na ngungu. Marnida i manginsahi do angka parise, didok: “Si Beelsebul, induk ni angka sibolis do dipangasahon Ibana pabalihon angka tondi na hodar.” Ala ni i, masa ma parsualon antara ni Jesus dohot angka parise i. Ganjang do parsualon i. Alai ndang melulu Jesus defensif, di bagasan angka paralusonNa huhut do Ibana mangajari tu natorop i. Apala di tingki i ma masa jamita on, ro ina dohot angka anggiNa mandapothon Ibana, naeng manghatai dohot Ibana. “AnggiNa,” ninna. Angka ise do i? Mangihuthon Mat.13:55, si Jakobus do i, si Joses (Josep), si Simon dohot si Judas. Ndang torang nian dison manang na parhuaonNa do nasida tutu di partubu, ai di hata gorikna adelphoi do didok, lapatanna hahaanggi manang ampara (saudara). Jadi boi do i angkang manang hahaNa, alai laos boi anggiNa. Mardomu tusi adong ma muse sungkunsungkun: “Boha do paramparaonasida?” Adong do na mandok, angka anak ni si Josep do i sian dongan saripena na parjolo. Ninna, naung mabalu hian do si Josep i andorang so maroroan dope tu si Maria. (Taparrohahon ma rupani, gombaran angka na pinatupa ni seniman kristen taringot tu Keluarga Kudus i, sai digombarhon do si Josep i songon sahalak baoa naung matua, alai si Maria songon sada anak boru na mansai poso dope. Sai hira na dapotan ojahan do antong pingkiran i di Barita na Uli i, ai disi jumpang do kesan na tibu do mate si Josep; dung dipungka Jesus ulaonNa, ndang hea tarbege be baritana). Dung i, adong do muse na mandok, angka anak ni si Maria jolma ni si Kleopas do i (pat.Joh.19:25). Ninna, na marpariban do si Maria ina ni Jesus tu si Maria jolma ni si Kleopas i, jala hombar tu adat ni Jahudi na boi goaron do angka anak ni si Maria jolma ni si Kleopas i adelphoi manang hahaanggi ni Jesus. Alai luhut pingkiran i na marbonsir do i sian panghormation na matorbanghu tu si Maria. Dipodahon na deba do rupani na torus do ibana anak boru na so habubuhan (perawan) nang pe naung ditubuhon Jesus. Ndang hea ibana sampur tu si Josep, ai dosa do na sampur jala maralo do i tu habadiaonna. Ala ni i ndang hea be ibana gabegabean jala tubutubuan. Di hita, tahormati do si Maria, alai ndang songon sada dewi. Ndang dipasurung na masa i ibana gabe lobi sian jolma, hot do ibana ina na somal, tuan boru ni si Josep. Ala ni i tajalo jala taantusi do turpuk on songon na tarsurat i, anak ni si Josep dohot si Maria do nasida. Nang pe so apala songon i di hata gorikna, ndang na masalpuhu salinan Batak na pataripar adelphoi i dohot anggi. Angkup ni i, mangihuthon Mat.13:56 adong dope didok ibotoNa. “Angka ibotoNa,” ninna. Na marlapatan ma i, saotikotikna adong dua halak ibotoNa.

Di sada jabu do na masa i jala mansai torop do halak disi. Ala ni i ndang boi be ina dohot angka anggiNa i bongot, gabe di duru nama nasida jongjong. Sian i martona ma nasida tu Jesus paboahon na naeng manghatai nasida dohot Ibana. Alai apala dia ma huroha na hinarohonnasida tusi? Aha na naeng dohononnasida tu Jesus i? Ndang dipaboa i di turpuk on. Alai sian konteksna, pinadomu tu paralelna (Mrk.3) dapot dadapon ni roha do paboa na so mangantusi do nasida di Jesus. Mangihuthon parpaboa ni pardisurgo Gabariel tu si Maria, jala ra, dipaboa do i tu ianakhon dohot tu sude sisolhotna, Anak ni Nasuntimbul do Jesus i, Anak ni Debata (Luk.1:32, 35); jala di boaboa ni Tuhan i na marhite angka parmahan i dipatangkas do na Sipalua do Ibana, Kristus jala Tuhan (Luk.2:11). Dung dipungka Jesus ulaonNa, diida si Maria do lan tanda na mendukung hasintongan ni i, ai mangula do Jesus i di bagasan huaso godang, dipatupa do angka tanda jala marsahala do parjamitaon dohot pangajarionNa. Alai na gabe so mangantusi do rohana, ai ndang sude manjangkon Jesus i. Lobi so mangantusi tahe, ai na targoar sitiop hasintongan ni bangso i, i ma angka parise dohot sibotosurat justru sude do mangalo Ibana. Adong do tahe na mandok na partondi na hodar Ibana (Mrk.3:30). Laos songon i do nang parhuaso di parugamaon, i ma angka malim dohot angka pangituai, sude do mangalo Ibana. Gabe sungkunsungkun ma rohana, molo Anak ni Nasuntimbul do Ibana, Anak ni Debata, Sipalua, Kristus jala Tuhan nda ingkon sude ma nian manjalo? Anggo angka anggiNa, ndang porsea di Ibana (Joh.7:5). Laos songon i do nang angka sisolhotNa. Adong tahe na mangarajumi naung rintik do Ibana (Mrk.3:21). Sude nasida, si Maria, inaNa i, angka anggiNa dohot sisolhotNa rap manghilala do na boi tarmara do Jesus i ala ni i. Molo sai didatdati Ibana ulaonNa i, lam muruk ma angka Jahudi i, tangkuponna ma Ibana jala bununonna. Holong do rohanasida di Ibana, ai Anakna do Ibana, angkangna, manang sisolhotna. Tung ‘na rintik’ pe i, ba ‘na rintiknasida’ do. Ala ni i naeng paluaon nasida ma Ibana sian parmaraan dohot hamatean; gabe ro ma nasida naeng mangotapi Ibana sian ulaonNa jala mamboansa mulak.

Pangunjunan do i di Tuhan i. Ala ni i, ndang ruar Ibana mandapothon nasida. Ditorushon do mangajari natorop i jala dipangke do na masa i gabe sada sian hata ni pangajarionNa, didok: “Ai na mangulahon lomo ni roha ni Damang na di banua ginjang i do anggingKu, i do ibotongKu, i do dainang.” Di bagasan Kristus i, ala ni haroro dohot ulaon panobusion sipasingkoponNa di silang i jongjong do sada kekeluargaan manang parhahamaranggion na imbaru na so ojak di parmudaron manang di hubungan genealogis, alai di pardomuan dohot di parsaoran partondion do, i ma haporseaon dohot pangoloion di Debata. Angka sisean i naung jumpangan do di pardomuan i. Nunga pajumpang nasida dohot Jesus i, nunga dihaporseai nasida Ibana jala diihuthon. Ala ni haporseaon i, nunga saor jala domu nasida tu Debata, jala di bagasan parsaorannasida be tu Debata domu jala saor ma nasida sama nasida jala tarihot di bagasan sada parhahamaranggion na imbaru na manjalo jala manghangoluhon hata ni Debata selaku nilai dohot aturan ni ngolu. Taringot tu nasida ma didok Jesus: “Angka on do dainang dohot anggingKu.” Tau singotsingot ma i tu si Maria, tu anggi, tu iboto, dohot tu angka sisolhotNa asa sumurut sian pardomuan pardagingonna Jesus i, alai dibongoti ma parhahamaranggion na imbaru na ojak di haporseaon dohot na mangulahon lomo ni roha ni Debata; sumurut sian sikapna na proteksinos tu Jesus, alai dijangkon ma proteksi manang pangondingionNa.

Sipahusorhusoron

Minggunta on margoar do 1 dung Epiphanias. Epiphanias ndang tarsirang i sian Natal. Di mulana, sada do pesta na ditanda halak Kristen, i ma Paskah. Alai lam leleng dihilala huria i ma: Ia naeng tangkas antusan lapatan ni haheheon ni Kristus i, ringkot do jolo panghilalahononhon lapatan ni haroroNa tu portibi on na marhite hatutubuNa. Manggohi i, ringkot ma sada pesta Natal manang Parningotan di Hatutubu ni Jesus Kristus. Hombar tu manang piga partimbangan, dipillit angka huria na di timur ma tingki mamestahon i di ari 6 Januari. Huria na di barat, tong marojahan di manang piga partimbangan, dipestahon ma i di 25 Desember. Lam leleng, lam monang do 25 Desember; jala di ombas na parpudi on, nunga hira sude huria di sandok portibi on mamestahon Natal i di ari i. Unang laos mago 6 Januari, dipatupa ma penyesuaian. Tutu, porlu do penyesuaian i, ai dihilala huria i do na majempekhu do molo holan sadari do Natal i pestahonon. Gabe dipaganjang ma i tolu minggu tu jolo, i ma Advent; manang na piga minggu muse tu pudi, i ma Epiphanias na dipungka di ari 6 Januari. Di Epiphanias i diondolhon do paboa Jesus na tubu i lobi sian na tarida i do Ibana, ai Tuhan jala Kristus do Ibana, Anak ni Debata.

Laos i ma sangkap ni hurianta mameakhon Epiphanias i gabe sada bagian na so tarsirang di taon parhuriaon. Di Natal, marhite ragam ni dohot liturgi dohot drama, sendratari dohot oratorium, barita dohot jamita natal na didramatisasi, relatif godang do rohanta dipusathon tu Jesus posoposo na peak di panggagatan; metmet, gale, pogos, jala lea. Sai hira na dirangsang do hita mandok tu Posoposo i: “Ue tahe, asi ni roha i.” Ia so i, gabe gumodang rohanta ditaiti tu tokoh-tokoh bingkai ni Evangelium Natal i, ai adong do parjamita na gabe gumodang manjamitahon si Sakarias dohot si Elisabet, si Josep dohot si Maria, si Simeon dohot si Hanna, parmahan dohot parroha sian purba, bara dohot panggagatan, halode dohot lombu. Disadari manang so disadari, gabe sai hira na naeng huphupanna do Jesus i. Alai di Epiphanias naeng paorotonna do hita tu panandaon paboa na lobi sian sian jolma do Posoposo i; naeng papataronna sian panghuphupi gabe tartanda paboa Ibana do na umbalga jala na sumangap, Tuhan na mangarajai saluhut.

Hombar tusi ma turpuk di hita di ari on naeng paorothon hita sian pamingkirion na sala na mangarimpu na ringkot hita mangondingi Kristus i. Di sejarah ni hakristenon adong do rupani na ginoar theodice, i ma upaya membela dohot membenarkan Debata. Molo dialo manang dileai sasahalak Debata sai hira na tarjou do jolma i mangondingi jala mamintori Ibana, jala somalna diulahon ma i di bagasan cara-cara duniawi, isara na manghosomi, mamusui, mamorangi sahat tu na mangalengsehon. Unang so taboto, ndang ringkot di Debata pangondingion dohot pamintorion sian hita, alai hita do na ringkot ondingan jala pintoran ni Debata. Laos i ma siingotonta di na mangadopi pambahen ni halak tu huria i. Sian tingki tu tingki sai adong do na hosom roha na so manghalomohon hajojongjong ni huria i. Di ari 18 Desember 2009 i rupani, disegai na manegai do Gereja Santo Albertus di Kompleks Harapan Indah Bekasi, jala di ari 25 Desember 2009 i digugai jala dipasohot do kebaktian natal di HKBP Philadelpia Ressort Duren Jaya Bekasi. Boha do hita halak Kristen mangadopi i? Aloonta do nasida di bagasan hosom? Unang so taboto, na binahen ni halak tu huria i na binahenna tu Kristus i do i (pat.Mat.25:40, 45). Hombar tusi - sahali nari - ingkon ingotonta do, ndang ringkot di Kristus i pangondingion dohot pamintorion sian hita, alai hita do na ringkot ondingan jala pintoranNa. Evangelium Ephipanias ari on manghatindanghon tu hita, marhuaso do Kristus na ro i mangondingi jala mamintori hita, mangondingi jala mamintori huriaNa.

Na mangihut, Evangelium Ephipanias ari on naeng paorothon hita sian pardomuan dohot parsaoranta na leleng jala paunsathon tu kekeluargaan manang parhahamaranggion na imbaru na di bagasan dohot marhite Kristus i. Somal do tabege pandohan Kristen KTP. Dipangke do i tu halak na goarna Kristen, alai anggo ngoluna mansai dao do sian ngolu ni Kristen. Ndang hea martangiang, ndang hea manjaha hata ni Debata, ndang hea marminggu. Sian goarna adong do pardomuanna tu Kristus, alai holan di goar do i. Hata dohot lomo ni roha ni Debata ndang hea diulahon, portibi on do dihasiholi. Pardomuan na sintong tu Kristus i ingkon na ojak do di haporseaon, dung i di bagasan dohot marhitehite Ibana jumpang ma pardomuan dohot parsaoran tu Debata. Angka naung porsea songon i jala naung dipadomu tu Kristus dohot Debata, angka i do na targoar keluarga ni Debata, na dipasada di bagasan haholongon jala manjalo hata ni Debata songon nilai dohot aturan ni ngolu. Evangelium Ephipanias ari on manghatindanghon tu hita, marhuaso do Kristus naung ro i pabongothon hita tu keluarga ni Debata.

jkt.07.01.2010/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar