2.28.2010

Okuli

SERMON JAMITA TU MINGGU OKULI, 7 MARET 2010
Joh.2:1-10


Patujolo

Di jolo ni turpuk on (1:35-51) dipillit Tuhan Jesus do siseanNa angka na parjolo, i ma si Johannes, si Andreas, si Simon Petrus, si Pilippus, dohot si Natanael. Dung pamilliton i, pintor dipaihutihut nasida do Jesus i. Marhite na songon i, manang di dia jala sadihari pe boi ma nasida diajari, ditogutogu, jala diparade tu ulaon na naeng pasahatonNa tu nasida. Patoluarihon sian i (ay.1), masa turpuk on. Di pamerengan ni Evangelis Johannes adong do pardomuan ni na dua na masa i, ai dipatupa Jesus pe tanda halongangan na papatarhon hasangaponNa di pesta parbagason i ndada holan na naeng mangurupi na marbagas na hurangan i, alai dohot do laho mangajari jala patoguhon siseanNa i asa porsea nasida di Ibana (pat.ay.11).

Hatorangan

Kana, huta na metmet marhira 22 KM di manabia Tiberias, 10 KM di irisanna ni Nasaret. Di tingki on, tartanda dope huta i jala margoar ma i Kerr Kenna. Marhira 300 halak do pangisina, toropan Katolik. Ditambahon si Johannes do dison goar Galilea, tangkasna ‘Kana na di luat Galilea’ laho paasinghonsa sian Kana na asing, i ma na di luat Ephraim (Jos.16:8) dohot Kana na di luat Siria, marhira 13 KM di dangsina ni Tirus. Sian huta i do haroroan ni si Natanael (Joh.21:2). Dohot do si Maria, ina ni Jesus di pesta i. Rupa, na marsisolhot dope nasida dohot suhut na marulaon i, ai tarrajum tu na parjolo do ibana umboto na hurang di parpesta i jala marusaho mangatasisa.

Dohot do Jesus digonghon tu pesta i raphon siseanNa, jala ro do Ibana. Nunga gabe jolma situtu Ibana, gabe warga ni masyarakat sosial dohot budaya Israel na terlibat di poroses sosialisasi dohot enkulturasi na bangsoNa. Ala ni i ndang dihailahon Ibana mandohoti angka ulaon sosial dohot budaya ni masyarakat. Ndang holan songon parsidohot manang painondur, alai hadir do Ibana di angka kegiatan i songon sipalua na sian Debata.

Hurangan anggur nasida. Siinumon na utama do anggur di Israel. Hasusaan bolon do i molo so adong be persediaan anggur di jabu ni sadasada keluarga, ai ndang adong be sipangkeonnasida manjangkon tamuenasida. Habasaron manjangkon tamue mardongan anggur tarmasuk tugas suci do i di Israel. Siinumon na palashon roha do anggur i (pat.Ps.104:15). Ala ni i, di nasa parpestaan ni Israel ingkon adong do i. Ndang ala na lomo rohanasida mabuk, sabalikna do tahe molo adong sasahalak na mabuk di parpestaan sipinsangon do i jala dirajumi haleaon. Alai ingkon adong do i ai i do na hombar tu isi ni pesta i. Las ni roha do isi ni sadasada pesta, siinumonna pe ingkon na hombar tusi ma, siinumon las ni roha, i ma anggur. “Molo so ada anggur, ndang adong las ni roha,” ninna sahalak rabbi. Rupa, ndang apala paradongan nampuna ulaon i, ai hatop do nasida hurangan anggur. Haurahon bolon do molo masa na songon i. Tangkas do i diboto si Maria. Ala ni i, pintor didapothon ma Jesus, didok: “Ndang adong anggur di nasida.” Boasa pola alualuhononna i tu Jesus? Alualu tu dongan do i manang lobi sian i? Songon Anakna Jesus i jala sisolhot nasida di na marulaon i, di ingananna do nian boaboana i asa dohot Jesus i mamingkiri manang songon dia dalanna malua suhut i sian haurahon i. Alai sian alus ni Jesus dohot hata ni si Maria na tu angka parhobas i tarhilala do na lobi sian na mangalualu tu jolma do si Maria i. Rupa, nunga lam dihilala ibana na dapot ne ma tingki hapataran ni Jesus i, jala porsea do ibana na haurupansa do suhut na hapusohan i.

Alai didok Jesus: “Marhua ho tu ahu, Inang? Ndang dope ro tingkingKu.” Sasintongna, parompuan do na dipangke dison (Gr. gunai/woman), ndang inang (Gr. meeteer/mother). Laos i do tong dipangke di hataNa na tu inaNa i sian silang i (Joh.19:26). Teguran secara tidak langsung do i tu si Maria na naeng ‘mencampuri’ ulaon hamessiasonNa. Jesus i di bagasan pardomuanNa tu Debata AmaNa do na umboto tingki dohot sadiharina papatar hamessiason dohot hamuliaonNa. Na jumpang ne ma tingki i, alai molo jumpang pe i na sian huasoNa do i, ndang ala hagiot ni si Maria. Hombar tusi, ingkon lam pasuruton ni si Maria do dirina sian hajongjonganna songon ina ni Jesus gabe sada sian angka sisean ni Jesus. Nang pe so diantusi si Maria sude na nidok ni Jesus, ndang gabe menek rohana disi. Alai na manghirim do ibana na jumpang ne ma tingki hapataran ni Jesus i, jala adong do na naeng patupaonNa. Hombar tusi didok ma tu angka parhobas: “Manang dia dohononNa tu hamu, bahen hamu ma!”

Adong disi onom gunsi siatsiat dua ro di tolu poting. Sada poting marisi hirahira 30 liter; jadi sagunsi, marhira 60 tu 90 liter. Na marguna do i tu panggohion ni adat parburion ni Jahudi. Hombar tu adat parburion i, nasa na ro tu pesta i ingkon jolo burionna do patna, dung i pe asa bongot tu inganan parpestaan. Di na laho mangan, ingkon burionna dope tanganna duansa mamungka sian dugul sahat tu jarijarina. Songon i ganup laho mambuat sipanganon sian partambuan, dohot dung simpul mangan. Jadi di nasa parpestaan ni Jahudi mansai ringkot do godang aek. Didapothon Jesus ma angka parhobas i laos didok: “Gohi hamu ma angka gunsi on aek!” Dung i, pintor digohi ma. Angka parhobas i do manggohi, gabe ndang adong hasiatan ni tihatiha na mandok angka sisean ni Jesus do na manggohi gunsi i dohot anggur, dung i disarsarhon ma naung masa tanda halongangan. Mansai gok do dibahen, sirnip, gabe ndang adong hasiatan ni pingkiran na mandok dung hira gok gunsi i disaorhon ma tusi manang na sadia godang anggur na polin gabe mardai anggur sude aek i. Sandok di bagasan saluhut na masa i ndang adong kesan na patuduhon na adong kollusi manang kongkalikong di antara ni Jesus dohot manang ise pe na di parpestaan i, alai murni do i halongangan.

Disuru Jesus ma angka parhobas i manahui sian gunsi i jala mamboan tu induknasida. Nunga masa halongangan, nunga muba aek i gabe anggur. Ndang adong pola ritual na khusus na dipatupa manang pandohan na khusus na dihatahon Jesus taringot tusi, alai sae do marhite giot ni rohaNa sambing. He willed it, and it was done. Sadihari parmubana, saleleng na manggohi i do manang dung sirnip ndang adong na umbotosa, holan Tuhan i do. Na sahat do angka parhobas i tu pamotoan i dung na disuru nasida manahui sian i jala mamboansa tu induknasida, mandok sintua ni parhobas, na mangatur parhundul ni tamue, pardalan ni pesta, pardalan ni sipanganon, siinumon dohot angka na asing. Di tingki na manahui i mamoto ma nasida, anggur do na tinahuanna i, ndang aek. Aut aek, tontu do ndang olo nasida mamboan i tu induknasida. Bahen aha i? Di mata ni sintua ni parhobas i pe, anggur do na binoan ni angka parhobas i, ai pintor didai do jala diboto paboa anggur na dumenggan do i, dumenggan sian angka naung disagihon andorang so i. Pintor laho ma rohana na angkalangkal ni pangoli i do i, managihon parjolo anggur na humurang jala mameop na dumenggan. Ala ni i dijou ma pangoli i, didok: “Saluhut jolma mangalehon parjolo anggur na dumenggan; dung pe butong halak, asa dilehon na humurang. Ia ho, dipeop ho do anggur na dumenggan ro di nuaeng.” Songon i do tutu somalna di nasida, sai jumolo do disagihon halak anggur na dumenggan; dung i pe asa na humurang, ai di ombas na songon i nunga mamungka majal cita rasa ni angka na ro.

Rancangan Homiletis

Didok sada pandohan: “Panghirimon manghorhon hangoluan.” Sintong do i, ai saleleng adong dope panghirimon adong do hagiot manang semangat laho mangolu. Alai molo so adong be panghirimon manang putus asa mansai mura nama na songon i maningkot. Aha do panghirimon i? Panghirimon, i ma kondisi rohani na patauhon halak mangolu dohot mangula hombar tu na so niidana dope. Apala i do na binahen ni si Maria di jamita ari on. Raphon pangoli dohot oroan, hasuhuton ro di angka sisolhot ni na marulaon i, na targogot jala hapusohan do rohanasida ala ni na hurangan anggur nasida. Di pamerengan ni halak Israel tung haurahon bolon do na songon i. Di hagogotanna i mangaranap jala manghirim do si Maria i tu Jesus. Nunga dihilala ibana na jumpang ne ma tingki hapataran ni Jesus i jala porsea do ibana na haurupansa do nasida. Ala ni i didapothon ma Jesus i jala didok: “Ndang adong anggur di nasida.”

Naeng songon i do hita, di bagasan panghirimon i, songon na jinouhon ni Okuli, goar ni Minggu on naeng mangaranap hita tongtong tu Debatanta di bagasan dohot marhite Jesus Kristus Tuhanta i. Ibana do panghirimanta (1 Tim.1:1), hapataran ni Debata Amanta sihaposan i, pangurupi jala lombulombu i (pat.Turpuk Sijahaon: Ps.115:9-15). Unang so taboto, gok hasusaan do ngolu on. Di inganan las ni roha pe mangonggop do hasusaan. Parbagason ma rupani, songon na martaringot di jamita ari on, apala i do peristiwa na umpenting di lingkaran hidup ni manisia. Hombar tusi, pesta parbagason pe mansai penting do i jala arga; gok las ni roha, gok olopolop dohot pariaiaon. Alai sahali nari, disi pe na boi mangonggop do jut ni roha, arsak dohot hoihoi. Na mangonggop do hasusaan nang di parngoluanta ariari. Lam tu maolna do rupani na mangolu di tingki on, lam tu argana situhoron gabe lam torop na so tolap be manggohi parguna ni ngoluna ariari, na tarpaksa ingkon mangallang gadong hau manang nasi aking, sementara pamarenta asik mencitrakan diri selaku yang berhasil. Na mangonggop do tong hasusaan i nang di ngolu parugamaon. Didok sada sian uluan ni hurianta: “Kondisi kebebasan beribadah semakin terancam di Indonesia. Jika dulu, massa atas nama organisasi yang merusak gereja. Kini, pejabat negara seperti walikota yang proaktif menutup gereja dengan dalih SK 2 Menteri atau desakan agama.” Sadalan ma i tu tajuk ni Harian Suara Pembaruan, 11 Pebruari 2010 na mandok: “Sulit mebayangkan kapan situasi seperti ini angka berakhir mengingat tak ada solusi konkrit dari negara untuk mengatasinya. Jangankan jalan keluar, negara melalui aparat di berbagai level justru menjadi pelaku pelanggaran kebebasan beragama. Laporan sebuah lembaga swadaya masyarakat setara institut menyebut, tahun 2009 terdapat 291 tindak pelanggaran terhadap kebebasan beragama atau berkeyakinan. Dari jumlah itu 139 tindak pelanggaran melibatkan negara, baik secara aktif yakni sebagai aktor pelanggaran maupun karena tindak pembiaran sehingga terjadi pelanggaran.” Holan Debata do panghiriman dohot haporusanta, sihaposan dohot lombulombunta. Ala ni i, mangaranap tu Ibana ma hita, ai sian Ibana do ro sihirimonta.

Nang pe so pintor dioloi Jesus pangidoanna i, ndang menek roha ni si Maria. Di bagasan panghirimon mangula do ibana tahe, didapothon do angka parhobas jala didok: “Manang dia dohononNa tu hamu, bahen hamu ma!” Tutu do, ndang tarhirim ibana disi, ai disuru Jesus do angka parhobas i manggohi onom gunsi na rade disi. Masa ma halongangan, ai muba ma aek i gabe anggur. Marhite i malua do pangoli dohot oroan i, hasuhuton ro di angka sisolhot sian haurahon bolon; angka na ginonghon pe marlas ni roha, marolopolop jala mariaia marsaulihon anggur halonganan na dumenggan na pinatupa ni Tuhan i.

Panghirimon ndang paluahon hita sian ulaon, manang paloashon hita hundulhundul huhut manatapi dompak langit jala paimaimahon manang sadihari ro pangurupion sian i, ndang. Sabalikna do tahe, panghirimon na gabe patamba gogo dohot semangat mangula do i di hita laho pasauthon angka na hombar tu parenta ni Debata, paburjuhon marubat ia di tingki na marsahit, mangalehon habengeton di haporsuhon, dohot na asing, dung i Ibana sandiri ma na bertindak hombar lomo ni rohaNa. Taringot tusi ingkon unduk do hita tu Ibana. Di tingki marsikola, rap opname do ahu sahali dohot sahalak amaama di Rumah Sakit Umum Pematangsiantar. Parumauma do ibana na mian di sada huta na dao sian kota i. Manambai pansamotan dohot pangabahanna ariari, diulahon ma paragaton. Tongon di na patuathon tuak ibana sahali, madabu do ibana sian paragatanna i. Timbo do bagot hadabuanna i, pola do maponggol patna, gabe ditaruhon sisolhotna ma ibana tu ruma sakit i. Sahat disi, digips ma patna na maponggol i. Diparsinta rohana nian, naeng tumibu do ibana malum jala mulak tu huta, ai dung na marubat i sorang do anakhonna. Alai boha ma bahenon, songon i do na maponggol, tar laon do i asa domu jala malum. Ndang apala diantusi ibana i sude, gabe sai tongtong ma ibana marungutungut. Di parungutungutonna i didok ibana do sahali: “E tahe, sambor nipiniba na marsahit on, ditaruhon iba nian tu ruma sakit on na naeng marubat do asa tibu malum. Hape dipasombusombu dokter dohot angka perawat do iba dison, ndang sintong diubati. Di dia ma malum sahit anggo so sintong diubati?” Umbege i disungkun halak na peak jumonok tu lambungna ma ibana, ninna ma: “Ai boasa sai holan na marungutungut ho, jala boasa sai dohononmu na dipasombusombu ho, ndang sintong ho diubati? Hape huida hami do tangkas, sarupa tu hami, tolu hali sadari dilehon do ubat panganonmu.” Dialusi ibana ma i, didok: “ Toho do tutu, songon na niidamuna tolu hali sadari dilehon nasida do ubat panganonhu. Alai diboto hamu do tangkas, na maponggol do pathu. Ndang sian bagasan ubatan na maponggol, sian duru do; sidampolon do i, sidaison. I ma na so binahen ni dokter dohot angka perawat na dison tu ahu, ai boha antong bahenonna ai nunga halang dibahen simin (na nidokna gips) na bontar on.” Songon i sai adong do halak na manguji manontuhon manang mereka-reka sandiri manang songon dia nian Debata mangurupi ibana di angka hagogotanna. Di na so apala hombar pambahen ni Tuhan i tu na sinurasura ni rohana i, marungutungut ma ibana, manang murukmuruk. Ndang siajaranta Debata, ndang sitontuhononta manang songon dia Ibana mangurupi hita, alai tapaima ma Ibana bertindak hombar tu kedaulatan dohot lomo ni rohaNa.

jkt.13.02.2010/mvs

,

1 komentar:

  1. horas....
    mauliate ma amang... nga tamba parbinotoan marhite blog ni amang on, jala molo boi bahen amang dohot ilustrasina asa lam tamba tabo jahaon, mauliate, horas...

    BalasHapus