7.20.2010

08 Trinitatis

SERMON JAMITA TU MINGGU 08 DUNG TRINITATIS, 25 JULI 2010
1 Tim.6:17-19

Patujolo

Dung digoar si Paulus Raja Kesar pangondianna (Ul.25:11 par) tarboan ma ibana tu huta Rom (Ul.27-28). Paimahon angka na mangaluhon ibana sian Jerusalem, tahanan rumah do ibana jolo. Mian di jabu na sineona sandiri do ibana jala bebas mamaritahon harajaon ni Debata (Ul.28:30-31). Mangihuthon uhum Rom, sintap ni dua taon do boi songon i. Molo laos so adong do na ro manorushon pangaluan i, dung dua taon, ingkon malua do ibana demi hukum. Disura roha ni toropan halak, i do na masa tu si Paulus, malua do ibana muse. Dung i ditopot ma angka huria na pinungkana na jolo. Raphon si Timoteus, borhat nasida sian Rom. Alai ditadinghon ma si Timoteus di Epesus (1 Tim.1:3) laho manghobasi huria i, lumobi maralohon angka parpoda haliluon. Anggo ibana ditorushon ma pardalananna mangebati angka huria na di luat Makedonia jala sian i ma ditongoshon surat 1 Timoteus on. Sangkapna, laho mangurupi si Timoteus taringot tu ruhutruhut ni na marmahani huria dohot mangadopi parpoda haliluon.

Di Bibel Batak manang pe di Alkitab, tarrajum do turpuk on tu hasadaon na umbidang, i ma Hata Parujungan tu si Timoteus/Pesan Penutup (6:11-21). Di jolo ditaringoti do jea ni angka na naeng mamora jala na holongan di hepeng (ay.9-10). Pangalaho na so patut jumpang do i di parhalado ni huria (pat.1 Tim.3:3). Alai ndang holan di parhalado, dohot do di angka ruas ni huria. Hombar tusi, di Hata Parujungan tu si Timoteus i, adong do pesan khusus na marhahonan angka na mora sirodihononna, i ma turpuk ari on.

Hatorangan

Atik pe dimulana angka na pogos do na parjolo tartarik jala manjangkon Barita na Uli i, angka hatoban, na oto, na teuk dohot na pinalea ni portibi on (pat.1 Kor.1:26-28), tong do adong angka na mora. Dung taripar tu hakristenon i, ndang sai pintor malua nasida sian parmaraan di bagasan hamoraon i. Ala ni i ma asa dipaingot Apostel Paulus angka na mora i dison, marhitehite si Timoteus. Parmaraan na balga do i. Hombar tusi sipaingot dohot gayana paingothon pe tung mansai gomos do. “Rodihon,” ninna. Rodi, lapatanna parenta manang paksa. Jadi, rodihon (Gr. parangelle, ro sian parangellein/to command/to charge), mandok parentahon manang paksahon. Ndang sae holan na menganjurkan, alai ingkon mansai tangkas do ondolhonon ni si Timoteus tu angka na mora na di huria i dua parenta na negatif, dohot dua na positif, i ma na parjolo: Unang ginjang rohanasida. Ndang masalpuhu molo nidok, ginjang ni roha i, mara na mansai ungkap do i di angka na mora. Sumurung nasida antong sian halak toropan, relatif sumonang ngoluna, tumabo siallangonna, umuli paheanna, mangapian jala pamerengon halak tu nasida, manghirim huhut di pangurupionna. Lam ditambori i ma giot ni roha na adong di bagasan dirina, isara giot ni roha diparrohahon, dipatujolo jala dipasurung dohot na asing na marmuara di ginjang ni roha. Dasor ni i nunga adong uju di hasipelebeguonna dope, jala molo so tangkas panandaonna di Debata dohot di hajolmaonna, na boi lam tu balgana do i dung di hakristenon i, ai songon na nidok di jolo i, toropan na pogos do na parjolo manjangkon Barita na Uli i, gabe mansai tandi jala nalnal nasida tarida di tonga ni huria i. Tamba tahe marana, ai ndang holan di pardagingon be nasida naeng dipatujolo, naeng dohot nama di partondion. Sasintongna, ndang adong dalan ni na mora paginjanghon roha, ai na mora di hasiangan on do nasida. Ndang ala ni hamoraonna i gabe jumonok nasida tu Debata, manang gabe ummura porsea jala sahat tu surgo, ndang! Hamoraon di portibi on ndang manjamin na gabe mamora halak di hasiangan sogot. Ala ni i – sahali nari – parmaraan na balga do i, ai didok hata i do: “Dialo Debata do angka na ginjang roha, alai dilehon do asi ni roha tu angka na serep marroha” (Jak.4:6; 1 Ptr.5:5c; pat.Mat.23:12; Luk.14:11; 18:14b). Sian i torang, manang ise na paginjanghon rohana, dipajongjong i do dirina gabe alo ni Debata. Alai tung so adong do sihirimon di angka na nialo ni Debata, ai na sun gogo do Ibana, sai na talu do nasa na nialoNa. Na paduahon: Unang dihaposi hamoraon na so mian i, lapatanna unang mangojakhon ngolu dohot panghirimanna tusi. Na mura salpu do hamoraon i, olat ni hangoluan tano on do. Gari sintap ni i tahe, ndang sai sahat, ai na boi digagat tasik do i dohot ngitngit, boi dihali jala ditangko panangko (Mat.6:19), gabe pogos na mamora hian. Na patoluhon, na positif: Dihaposi ma Debata. Na mora do Debata. Ibana do nampuna nasa na adong, mual ni hamoraon jala haroroan ni asiasi dohot pasupasu angka na mauliutus, na so olo muba jala na so umboto halilu ni hamimimbar (Jak.1:17), hamoraonNa pe hot do ro di saleleng ni lelengna. Sian hamoraonNa i buas do Ibana mangalehon angka na tau sihalashononhon, ndang diholit na denggan i di angka na burju marpangalaho (Ps.84:12b). Ibana do ojahan ni ngolu dohot panghiriman di tingki on dohot sogot. Na paopathon: Mangulahon na denggan. Molo di ay.17 ditaringoti na so sibahenon ni angka na mora, di ay.18-19 ditaringoti do na patut sibahenonnasida, i ma na mangulahon na denggan angka na hombar tu hamoraonna i. Taringot tusi adong tolu na ringkot diparrohahon. Parjolo, ingkon mamora di ulaon na denggan i, lapatanna ndang digondit hinadengganna jala ndang dibilangbilangi, ndang hea didok naung sae, alai sai didatdati. Dohot hata na asing, kualitas dohot kuantitas ni ulaon na denggan i denggan. Na mangihut, marroha na buas. Di hata Gorik, eumetadotous (sian eumetadotos/willingly sharing/ready to impart/suka memberi). Sisada ihot do i tu na parpudi, i ma na girgir marsibasabasa. Di hata gorikna, koinoonikous (sian koinoonikos/willing to share/suka berbagi). Buas ni roha dohot hagirgiron marsibasabasa i na mardomu do i tu hakiki ni masyarakat manang huria songon sada hasadaon manang sada parsaoran (Gr. koinoonia/ partnership/fellowship). Ala ni i ndang dirajumi be na hapunjunganna artana, hatopan do; jala ala hatopan, ingkon dibagi (pat.Ul.2:44). Marhite pambahenan na denggan i, nunga dipapungu nasida pangkal na denggan di nasida tu ari sogot, asa ditangkup ngolu na tutu. Papunguhon pangkal (hata gorikna apotheesaurizontas themelion/laying up a foundation/ meletakkan dasar), mandok paulihon ojahan. Hangoluan sogot i, dipatudos do tu bagas sipaulion ni ganup di dirina be. Songon jabu, adong do ojahanna, jala nunga ingkon dipauli i di tano on. Ngolu dohot ulaon na denggan i do ojahan i. Ndang na mandok na niomo ni ulaon ngolu sogot i, ndang. Asi ni roha ni Debata do i (pat.2 Tim.1:9); sijaloon di bagasan haporseaon (pat.Eps.2:8). Alai asi ni roha dohot haporseaon i ndada sada teori haluaon na abstrak, hasintongan na ingkon dihayati do jala dihangoluhon di bagasan sikap hidup na patar di pambahenan angka na denggan.

Rancangan Homiletis

Patolumingguhon ma nuaeng sai jamita na marhahonaan tu na mora dohot hamoraon na diturpukhon di parmingguanta. Dua minggu na salpu, dipatubegehon do lumbalumba tu angka na mora na mangalului jala mamangke hamoraonna di ruar ni lomo ni roha ni Debata; di minggu na salpu ditaringoti ma muse kesiasiaan di bagasan hamoraon; jala di ari on, rodi manang parenta tu angka na mora. Ndang sude hita nian na mora, atik boha do sabalikna, godangan na pogos. Alai ndang gabe so adong sidohonon ni jamita on tu hita, adong do. Olo, adong do, ai hamoraon dohot hapogoson sasintongna na relatif do i. Sude do hita mararta, na deba godang, na deba nari otik; alai taboto ma, sigodang arta manang siotik arta na boi sarupa do carana menyikapi dohot mamangke artana. Ala ni i, rap tatangihon jala tapamanat ma nuaeng parenta ni jamita on.

Na parjolo, unang marginjang ni roha. Didok si Paulus tu si Timoteus: “Rodihon ma tu angka na mora di hasiangan on, unang ginjang rohanasida.” Ginjang ni roha, parmaraan na mura mangihut do i tu arta manang sinadongan. Sahat ro di tirket na tontu antong, dipasurung arta i do sasahalak sian na asing. Gabe ditambori i ma angka hagiot na adong di dirina, isara hagiot asa diparrohahon, asa dipatujolo manang dipasurung, na marmuara tu ginjang ni roha. Mansai ringkot ma i parrohahononta, ai mara na ungkap do i di sude manisia. Ndang sai tardok na ummura na mora i madabu tu ginjang ni roha asa na pogos. Atik boha do sabalikna, ummura na pogos i gabe siginjang roha. Tiruan na metmet ma rupani, godang do na mora na marmobil angka na jeges, ndang pola be i dihaginjanghon jala ditengahon; alai sai adong do na pogos, na roaroa dope sepeda motorna, nunga sun dihaginjanghon jala ditengahon. Ragam do dalanna patuduhon i; ngebut-ngebutan rupani, digas gogogogo, dibuka knalpotna, dibahen soarana songon gogo ni ronggur holan asa diida jala diparrohahon na asing. Sasintongna, ndang adong dalanta manghaginjanghon artanta. Silehonlehon ni Debata do i jala holan di portibi on do i boi pangkeonta. Mara na balga do ginjang ni roha i, ai didok hata i do: “Dialo Debata do angka na ginjang roha.” Jadi molo tapaginjang rohanta, na marlapatan do i tapajongjong do dirinta gabe alo ni Debata. Alai taboto ma, ndang adong sihirimon di angka na nialo ni Debata, ai na sun gogo do Ibana, sai na talu do nasa na nialoNa. Ai hurang mora ni Nebukadnesar, huaso dohot sangapna? Alai ala ni ginjang ni rohana, diuhum Debata do ibana gabe tumoru sian pinahan (Dan.4). Songon i si Herodes, dipastap suruan ni Debata do gabe dipangan gulok laos mate (Ul.12:23). Ala ni i, unang ginjang rohanta, alai sabalikna tapatutoru ma dirinta jala tapaserep rohanta, ai dilehon Debata do asi ni rohaNa tu angka na serep marroha.

Na paduahon, unang marhaposan tu arta. Didok muse: “Unang dihaposi hamoraon na so mian i; alai dihaposi ma Debata, na buas mangalehon tu hita saluhut sihalashononta.” Manghaposi arta, lapatanna mangarajumi jala mambahen arta gabe ojahan ni ngolu dohot panghirimanna. Molo dung adong artana, dirajumi ma naung gok lapatan ni ngoluna jala terjamin ngolu dohot masa depanna. So mamoto rohana na mura salpu do arta i. Gari bahen ojahan ni ngolu tano on ndang manahan, ai na boi digagat tasik do i dohot ngitngit, boi dihali jala ditangko panangko (Mat.6:19). Ndang pola leleng, boi do apala satongkin parsalpuna; mamora dope halak rupani sahat tu sada ari, alai marsogotna i nunga pintor marpogos. Lam boha ma taringot tu hangoluan sogot i? Taringot tusi pe mansai ringkot do ingoton jala parrohaononta, ai i pe mara na mansai ungkap do di sude manisia. Ndang sai tardok na lebih cenderung angka na mora marhaposan tu arta sian angka na pogos. Molo mago manang madabu rupani mobil ni na mora, ndang pola sadia diarsakhon; alai molo mago manang mate sada lombu ni na pogos, ndang na binoto be arsakna, sai hira naung marongrong do tano di toruna, matompas langit di ginjangna, jala sai hira na so adong be masa depanna. Mansai tarihot ibana tu arta i, jala ndang tarbahensa sirang sian i. Adong tahe halak na mora manang na pogos naung gabe mardebatahon arta manang hepeng. Didok roha, ndang sai simbil i sian ngolu ni hita halak Kristen di angka tingki on. Ndang ditadinghon dope hakristenon, hot dope ibana ruas ni huria; alai arta manang hepeng nama na dirajumi di ginjang ni sasude, na mangatur jala na manontuhon saluhut. Haholongon, parsaoran, parsaripeon, parhuriaon dohot angka na asing sude dibereng jala diukur dohot hepeng. Angka i ma Kristen ateis; Kristen, ya Kristen, alai ndang adong be lapatan dohot hataridaanna, ndang dipaloas be Debata marhuaso jala mangula di ngoluna ariari. Alai taboto ma, otik manang godang arta manang hepengta, ndang sian i ngolunta (pat.Luk.12:15). Ndang dipajonok arta manang hepeng hita tu Debata dohot tu surgo, ndang gabe dipamura i hita porsea jala sahat tu haluaon. Ala ni i sandok sipasidingonta do na manghaposi dohot na mardebatahon arta na so mian i. Debata do na marbasahon ngolu i, ngolunta nuaeng dohot sogot; Ibana ojahan dohot jaminanna, sihaposan dohot sihirimonta.

Na patoluhon, mangulahon na denggan. Na parpudi didok: “Naeng ma mangulahon na denggan nasida.” Taringot tusi, dipahebaheba dope di bagasan tolu pangalaho, i ma na parjolo: Mamora di ulaon na denggan. Na marhahonaan ma i tu kualitas dohot kuantitas ni pambahenan na denggan i. Ndang digondit dengganna dohot jotjotna, ndang hea didok naung madengganhu jala majotjothu; alai sintap ni na tarbahensa jala saleleng adong kesempatanna sai didatdati. Na mangihut: Marroha na buas, lapatanna ndang holit. Sisada ihot do i dohot na parpudi: Girgir marsibasabasa, lapatanna ungkap rohana. Buas ni roha dohot hagirgiron marsibasabasa i na marmual do di hakiki ni masyarakat manang huria songon sada hasadaon. Ala ni i ndang dirajumi na hapunjunganna do artana i, hatopan do, na ingkon dibagi. Marhite na songon i, nunga dipapungu nasida pangkal na denggan di nasida tu ari sogot, asa ditangkup ngolu na tutu. I ma muse parenta na mansai ringkot parrohahonon jala hangoluhononta sian jamita on. Atik pe holan di hangoluan sinuaeng on pamangkeon ni arta i, alai anggo panghorhonna sahat do tingki sogot. Na mamangke artana hombar tu lomolomo dohot haginjangon ni rohana, agoan do i di ngolu sogot; alai sabalikna, na mamangke i hombar tu lomo ni roha ni Debata dohot bahen hadengganon ni hajolmaon, jumpangan do i di hangoluan sogot. Ndang na mandok na niomo ni ulaon ngolu sogot i, ndang. Asi ni roha ni Debata do i, sijaloon di bagasan haporseaon. Alai asi ni roha dohot haporseaon i ndada sada teori haluaon na abstrak, hasintongan na ingkon dihangoluhon do jala dipapatar di bagasan sikap hidup dohot pambahenan na denggan. Si Jakobus mandok: “Haporseaon i pe songon i do: Anggo so adong pangulaonna, naung mate do hadirionna.” Ala ni i sipangkeonta do artanta laho mangalului hangoluan sogot, lapatanna tapangke marojahan tu haporseaon laho patupahon angka ulaon na denggan. Tuhanta Jesus Kristus mandok: “Lului hamu ma di hamu aleale marhitehite mammon na geduk i; asa ia dung suda i, gabe dijangkon ma hamu tu bagasan angka parmianan sogot” (Luk.16:9). Songon halak Kristen hita dohot huria na hadir di tongatonga ni masyarakat sihangoluhononta do solidaritas sosial asa haurupan halak di hapogosonna jala jongjong keadilan di tongatonga ni hajolmaon.

jkt 12/07/2010/mv

Tidak ada komentar:

Posting Komentar