9.29.2010

18 Trinitatis

SERMON JAMITA TU MINGGU 18 TRINITATIS, 3 OKTOBER 2010
Eps.5:22-33

Patujolo

Mangihuthon alamatna (1:1), surat on ditongos si Paulus do tu huria Epesus. Sian Ulaon ni Apostel torang, ibana do na umpungka huria i. Denggan do pardomuanna tu huria i, hea ibana maringan disi dua taon. Alai sian surat i, jumpang do kesan na so ditanda ibana dope alamat ni suratna i (pat.1:15). Antong ise do hasahatan ni suratna on? Toropan ahli mangarajumi, sada surat edaran do on tu angka huria na jongjong humaliang Epesus. (Di naskah angka na tumua, ndang tarsurat goar Epesus, jala surat on ndang maralamat). Na tubu do angka huria i sian ulaon sending na pinatupa ni huria Epesus. Dung dibege si Paulus i, ditongos ma surat on tu nasida. (Ra, marhite huria Epesus). Dung dijaha di sude huria, dipaulak jala disimpan ma i di Epesus (songon huria sabungan). I ma ra alana asa gabe margoar i surat Epesus.

Tardok pujipujian di asi ni roha ni Debata do isi ni surat on. Dung pamungkaan pintor songon aek na marbuhalbuhal do pujipujian i di bagasan angka pandohan na ganjang na seolah-olah enggan untuk diakhiri. Di bagasan pujipujian i jumpang do poda angka na fundamental. Turpuk ari on (mamungka ay.21) manaringoti parsaripeon ni halak Kristen di toru ni sondang hatiuron ni pardomuan ni Kristus dohot huria i. Na tarrajum do i tu hasadaon na umbidang, i ma na taringot tu Kristus, huria dohot parsaripeon (5:22-6:4). Di ay.32, dihonahon si Paulus do parsaripeon i tu pardomuan ni Kristus tu huria i. Hombar do i tu panindangion ni Padan na Robi na mansai jotjot manggombarhon pardomuan ni Debata dohot bangsoNa na di parpadanan dolok Sinai i tu parsaripeon; Debata tuandoli, jala Israel tuanboruNa (Jes.54:4-5; 62:4-5; Hes.16:7-8). Suang songon i do di Padan na Imbaru digombarhon do Kristus i songon pangoli, huria i oroanNa. Na maimaima do huria i di haroro ni Kristus asa bongot tu hasampuran rea, i ma parsaoran na hot saleleng ni lelengna na di langit dohot tano na imbaru.

Hatorangan

Sahali nari, marojahan tu panindangion ni Padan na Robi, dihonahon Apostel Paulus do pardomuan ni baoa dohot parompuan di parsaripeon i tu pardomuan ni Kristus tu huria i. Daging ni Kristus do huria i; Ibana do Ulu jala sipangolu daging i. Ulu do mamarenta daging, ndada sabalikna daging mamarenta ulu. Suang songon i ma di pardomuan ni Kristus tu huria i, Ibana do na mamarenta huria i jala hombar tusi ingkon unduk do huria i tu Ibana. Ndang pangoloion na mate, na mangolu do; ndang pangoloion hatoban, na bebas do jala na sian roha na ra, na di bagasan biar, haholongon dohot habadiaon na tama. Martiruan tusi, di bagasan parsaripeon i baoa i do ulu ni pardihutana. Laos baoa i do (umumna) na pangoluhon parsaripeon i dalam artian na manarihon manang na mangalului angka na ringkot bahen hangoluannasida na saripe. Marpardomuan tusi ma dipasingothon dison asa dioloi angka parompuan baoana be songon pangoloina di Tuhan i. Rumang ni pangoloion i do na niondolhonna disi, ndada na mandok na gabe tuhan ma angka baoa di parompuan di parsaripeonna be, ndang. Alai songon pangoloi ni huria i di Kristus Ulu i, Tuhan jala Rajana i, songon i ma angka parompuan mangoloi sinondukna be, di bagasan pangoloion na mangolu, na bebas jala na sian sandok roha na ra, na di bagasan biar (33), haholongon ni roha dohot habadiaon na tama.

Pangoloion ni parompuan i ndang hak istimewa ni baoa i na so mangigil manang aha sian ibana, ndang. Parbue ni holongna do i, balos ni paneahon dohot pangalehonna di dirina tu pardihutana. Hombar tusi ma dipasingothon dison tu angka baoa asa manghaholongi pardihutana be. Tiruan manang model ni panghaholongion i, i ma panghaholongion ni Kristus di huria i. Na luar biasa do holong dohot panghaholongion ni Kristus i, agung, ndang tagombarhon holan marhite sada hata manang pandohan na jempek. Songon i ma dison, dipuji jala dipahebaheba Apostel Paulus do haholongon dohot panghaholongion ni Kristus Jesus i tu manang piga pangalaho. Na parjolo, holong dohot panghaholongion na manghophop. Dilehon Kristus do diriNa manghophop huria i, diseahon do hosaNa di hau pinarsilang laho manobus dohot paluahon angka na di Ibana. Songon i ma angka baoa patut manghaholongi pardihutana be marhitehite holong dohot panghaholongion na manghophop, holong dohot panghaholongion na mangalehon diri tu pardihutana, na rade sumeahon hosana demi dongan saripena. Na paduahon, holong dohot panghaholongion na pabadiahon. Panghophopon ni Kristus i, panobusion dohot haluaonNa i disagihon do i marhitehite Tondi Porbadia na mangula marhitehite Barita na Uli i. Angka na porsea di Barita na Uli jala manjangkon Ibana di bagasan haporseaon diparuar do sian hadosaonna, diparbadiai jala diiasi, dipapungu di bagasan sada huria na badia asa mangolu di bagasan habadiaon. I ma na diulahon jala disahaphon di bagasan dohot marhitehite pandidion na badia na di bagasan dohot na marhitehite aek dohot hata i. Dr.Martin Luther mandok: “Ia pandidion i ndada holan sambing, aek na marsaor hata ni Debata do aek i; ai tona ni Debata do umbahen na binuat aek i.” Hombar do i tu na nidokna di turpuk on: “Diiasi marhitehite na mandidihon aek di bagasan hata i.” Bahen aha i? Padirihon di Ibana sada huria na sangap, na so marlindang, na so marhalingking, na so marhahurangan jala na so hasurahan. Songon naung tinaringotan di jolo i, i ma na gabe oroanNa, sijangkononNa tu hasampuran rea na di tano dohot langit na imbaru na so mansohot saleleng ni lelengna. Di dia i jumpang? Alusna, di huria na so tarida i. Songon i ma angka baoa di parsaripeon i patut manghaholongi pardihutana be marhitehite haholongon dohot panghaholongion na pabadiahon. Na badia do parsaripeon i. Jadi, manghaholongi parompuan songon dongan saripe na marlapatan do i manjangkon ibana asa rap mamongoti habadiaon. Siradotan jala siramotanna do habadiaon i asa unang tarramun bahenon ni agia aha pe. Ndang holong i goaron jala ndang panghaholongion i molo gabe na manarat manang mandabuhon do tu hahodaron dohot tu haleaon. Holong dohot panghaholongion na tutu ingkon na boi do i pabadiahon ngolu secara menyeluruh. Na patoluhon, holong dohot panghaholongion na marmudumuduhon jala na painuinuhon. Sahali nari, adong do pardomuan ni Kristus tu huria i, pardomuan partondion na mansai tangkas. Paboa tangkasna, pola do dipatudos tu pardomuan ni ulu tu daging. Kristus ulu, huria i dagingNa. Songon ulu, dirajai Kristus do huria i jala diparenta songon ruas ni dagingNa; diondingi jala diramoti di bagasan holong ni rohaNa, diparmudumudu jala dipainuinu asa unang mago. Suang songon i ma angka baoa di parsaripeon i patut manghaholongi dongan saripena be songon dagingna sandiri. Di bagasan dohot marhite parsaripeon i naung gabe sada daging do nasida. Taringot tusi naung diaturhon Debata do i sian mulana i, ai didok do, tadinghonon ni baoa do amana dohot inana mandongani jolmana, jadi sada sibuk nasida (1 Mus.2:24; pat.33). Ndang hea dihosomi jolma dagingna sandiri. Suang songon i, ndang patut hosoman ni baoa dongan saripena manang patutoruonna gabe songon siramoti jabuna sambing, silompa indahanna, dohot siparorot anakhonna. Tung apala di holong dohot panghaholongionna di dongan saripena i tahe ibana mangulahon holong dohot panghaholongionna tu dirina sandiri.

Rancangan Homiletis

Songon na boi jahaonta di Almanak ni hurianta, minggunta on, 18 dung Trinitatis tongon do Ari Parningotan di Hatutubu ni HKBP. Sasintongna nian, 7 Oktober do ari hatutubu ni hurianta. Na marpambuatan do i sian rapot ni opat pandita na sinuru ni Kongsi Barmen di ari 7 Oktober 1861 di Sipirok. Mamungka sian i mardalan ma ulaon sending na taratur rapi di tano Batak. Mansai arga do na masa i di roha ni hurianta. Hombar tusi, ditontuhon ma i gabe ari hatutubu ni HKBP. Manjujur sian i, di ari Kamis na ro, boho ma 149 taon umur ni hurianta. Songon i do somalna, molo so tongon i tu ari Minggu, ingoton ma i ari Minggu na jumonok tusi, di jolo manang di pudina. Asing ma molo di angka ombas Jubileum, isara pasaratus manang pasaratuslimapulutaonhon, ingoton jala pestahononhon ma i tongon di arina.

Alai ra, songon na so apala hombar do tu panghilalaanta, ai tongon di ari ulang tahun ni hurianta on, taringot tu parsaripeon do na diturpukhon gabe jamita di parmingguanta. Aha do hahonaan ni jamita parsaripeon tu hatutubu ni huria? Sambolus, hira na so adong do. Alai sasintongna adong do, jala pardomuan na mansai tangkas do i. Manang di dia pe di portibi on, parsaripeon manang keluarga songon lanjutanna do na dirajumi songon basis ni masyarakat. Di tonga ni keluarga do ganup warga ni masyarakat i ditubuhon; disi do ganup dipatureture, diparmudumudu jala dipagodanggodang; ditogutogu jala diajarajari dalam rangka proses sosialisasi dohot enkulturasi tu masyarakat dohot budayana. Huria pe, songon i do pangantusionna. Parsaripeon manang keluarga do na dirajumi basis ni huria, unit terkecil manang huria na ummetmet na manjadihon huria marsadasada dohot hatopan. Songon na nidok mangonai masyarakat, di tonga ni keluarga do ganup ruas ni huria i ditubuhon; disi do ganup dipatureture, diparmudumudu jala dipagodanggodang asa gabe jolma na tang; disi do ibana ditogutogu jala diajarajari asa gabe halak na hasea, na bisuk jala na marroha. Keluarga do huria na parjolo di ganup halak; disi do ama dohot inana na songon parhalado apala na parjolo mangajarhon Barita na Uli dohot manuanhon haporseaon asa tartopa ganup gabe halak na porsea jala na marmoral, gabe ruas ni huria na burju jala na satia. Molo togu jala gogo sude keluarga, togu jala gogo do dohot huria i.

Apala disi ma nuaeng idaonta pardomuan ni jamita on tu ari ulang tahun ni hurianta. Gok ma 149 taon umur ni HKBP. Di umurna na songon i, dihirim rohanta do naeng lam togu huria i, lam margogo mangulahon panjouonna, i ma na marsaor, na manindangi dohot na marhobasi. Ia naeng jumpang i, ingkon na parjolo do angka keluarga togu jala gogo di parsaoranna, di panindangion dohot di parhobasonna be. Ala ni i, di na naeng mamongoti umur ni hurianta na pasaratuslimapulutaonhon, mansai ringkot pamanatonta manang na boha do sasintongna hakiki dohot ruhut ni pardongansaripeon ni halak kristen. Na songon pangarataion ma i di angka naung marsaripe, pangaradeon di angka na naeng marsaripe.

Dihonahon Apostel Paulus do pardomuan ni baoa dohot parompuan di parsaripeon i tu pardomuan ni Kristus tu huria i. Na marlapatan ma i, pardomuan ni Kristus tu huria i do na gabe model ni pardomuan ni baoa dohot boruboru di parsaripeon. Mansai tangkas do pardomuan ni Kristus tu huria i. Paboa tangkasna, pola do dipatudos tu pardomuan ni ulu dohot daging. Kristus do ulu ni huria i, dagingNa do huria i. Songon i ma di parsaripeon i, mansai tangkas do pardomuan ni baoa i tu pardihutana; sisada sibuk do nasida duansa. Songon sada hasadaon, adong do sada pangarahut na homi na pasadahon nasida, i ma haholongon ni roha i. Hombar tusi, mulakulak do dipasingothon si Paulus di jamita on tu angka baoa asa manghaholongi pardihutana be, didok: “Hamu angka baoa, haholongi hamu ma pardihutamuna be songon Kristus, na mangkaholongi huria i.” Boha do huroha holong dohot panghaholongion ni Kristus di huria i? Na parjolo, dihaholongi do huria i mahite holong dohot panghaholongion na manghophop. Dilehon do diriNa jala diseahon hosaNa di hau pinarsilang laho manobus jala paluahon angka na di Ibana. Na paduahon, holong dohot panghaholongion na pabadiahon. Panghophopon ni Kristus i, panobusion dohot haluaonNa i disagihon do i marhitehite Tondi Porbadia na mangula marhitehite Barita na Uli i. Angka na porsea di Barita na Uli jala manjangkon Ibana di bagasan haporseaon diparuar do sian hadosaonna, diparbadiai jala diiasi, dipapungu di bagasan sada huria na badia asa mangolu di bagasan habadiaon; dipadiri gabe oroanNa na sangap, na so marlindang, na so marhalingking, na so marhahurangan jala na so hasurahan. Na patoluhon, holong dohot panghaholongion na marmudumuduhon jala na painuinuhon. Nunga nidok, Kristus do ulu ni huria i. Songon ulu Ibana, dirajai do huria i jala diparenta, diondingi, diramoti, diparmudumudu jala dipainuinu songon ruas ni dagingNa di bagasan holong ni roha.

Songon i ma angka baoa di bagasan parsaripeon i patut do manghaholongi pardihutana be marhite holong dohot panghaholongion na parjolo: Na manghophop, na rade mangalehon diri jala sumeahon hosana demi pardihutana; na so patujolohon dirina sandiri, alai na rade manaon ala ni dongan saripena. Na paduahon, na pabadiahon. Na badia do parsaripeon i. Jadi, manghaholongi parompuan songon dongan saripe na marlapatan do i manjangkon ibana asa rap mamongoti habadiaon. Siradotan jala siramotanna do habadiaon i asa unang tarramun bahenon ni agia aha pe. Ndang holong i goaron jala ndang panghaholongion i molo gabe na manarat manang mandabuhon do tu hahodaron dohot tu haleaon. Holong dohot panghaholongion na tutu ingkon na boi do i pabadiahon ngolu secara menyeluruh. Na patoluhon, na mamudumuduhon jala painuinuhon. Di bagasan parsaripeon i naung gabe sada daging do baoa dohot boruboru i. I do hatontuan ni Debata sian mulana i, ai didok do, tadinghonon ni baoa do amana dohot inana mandongani jolmana, jadi sada sibuk nasida. Ndang hea dihosomi jolma dagingna sandiri. Suang songon i, ndang patut hosoman ni baoa dongan saripena manang parsineangonna gabe songon siramoti jabuna sambing, silompa indahanna, siparorot ianakhonna dohot angka na asing. Tung apala di holong dohot panghaholongionna di dongan saripena i tahe ibana patut manghaholongi dirina sandiri.

Songon dia do ia parompuan? Sahali nari, dihonahon Apostel Paulus do pardomuan ni baoa dohot parompuan di parsaripeon i tu pardomuan ni Kristus tu huria i. Daging ni Kristus do huria i; Ibana do Ulu jala sipangolu daging i. Ulu do mamarenta daging, ndada sabalikna daging mamarenta ulu. Suang songon i ma di pardomuan ni Kristus tu huria i, Ibana do na mamarenta huria i jala hombar tusi ingkon unduk do huria i tu Ibana. Ndang pangoloion na mate, na mangolu do; ndang pangoloion hatoban, na bebas do jala na sian roha na ra, na di bagasan biar, haholongon dohot habadiaon na tama. Martiruan tusi, di bagasan parsaripeon i baoa i do ulu ni pardihutana. Laos baoa i do (pada umumna) na pangoluhon parsaripeon i dalam artian na manarihon manang na mangalului angka na ringkot bahen hangoluannasida na saripe. Marpardomuan tusi ma dipasingothon apostel dison asa dioloi angka parompuan baoana be songon pangoloina di Tuhan i. Rumang ni pangoloion i do na niondolhonna disi, ndada na mandok na gabe tuhan ma angka baoa di parompuan di parsaripeonna be, ndang. Alai songon pangoloi ni huria i di Kristus Ulu i, Tuhan jala Rajana i, songon i ma angka parompuan mangoloi sinondukna be, di bagasan pangoloion na mangolu, na bebas jala na sian sandok roha na ra, na di bagasan biar dohot habadiaon na tama. Dohot hata na asing, boruboru i pe ingkon haholonganna do dongan saripena di bagasan rumang ni kasih balasan na suman tu holong ni huria tu Kristus i.

Nuaeng tu hita angka naung marsaripe, tapatangkas be ma, mangolu dope pemahaman taringot tu hakiki ni parisaripeon na songon i di dirinta? Tahangoluhon dope ruhut ni na masihaholongan dohot na masioloan martiruan tu holong ni roha ni Tuhanta Jesus Kristus di huria dohot pangoloion ni huria Ibana? Jala tu angka naposo na so mardongansaripe dope, boha do pemahaman dohot bayanganna taringot tu parsaripeon sibongotanna di tingki na ro? Boha do haradeonna manghangoluhon ruhut na masihaholongon dohot na masioloan martiruan tu holong ni Kristus tu huria dohot pangoloion ni huria tu Tuhan i? Ndang paula so botoonta, di tingki on lam manosak do tu tongatonganta pemahaman dohot ruhut ni parsaripeon na so kristen. Parsaripeon ndang be dirajumi songon lembaga kerohanian na pinahot ni Debata, alai songon kontrak sosial di mana tidak seorangpun berhak memiliki dan menguasai serta menentukan yang lain, na bebas jala na moderen, na so mangharingkothon sentuhan-sentuhan parugamaon dohot partondion. Sai adong do baoa na memperlakukan dongan saripena sumurung otik sian pembantu. Sabalikna, adong do parompuan na mambahen dongan saripena tu toru ni manderana. Ikatan kekeluargaan semakin longgar. Mura sirang. Ianakhon dohot masa depanna, ndang gabe ambatambat be tu parsirangan jala ndang pola be sai gabe pertimbangan utama. Alai – sahali nari – parsaripeon gombaran ni pardomuan ni Kristus do i tu huriaNa. Ndang hea gabe hambar holong ni rohaNa tu huria i jala ndang hea i disiranghon. Naeng songon i ma hita torus masihaholongan asa lam leleng lam togu, dung i gabe togu ma dohot huria i.

jkt.18.09.2010/mvs

Tidak ada komentar:

Posting Komentar