8.24.2009

12 Trinitatis

SERMON JAMITA TU MINGGU 12 DUNG TRINITATIS, 30 AGUSTUS 2009
1 Mus.17:15-27


Patujolo

Sisada hasadaon do turpuk ari on dohot turpuk na di jolona.
Di ay.1-9 diparata Debata do padanNa tu si Abram, jala di ay.10-14 diaturhon parsunaton songon tanda manang sahap ni padan i. Di turpuk on, ay.15-22 diuduti do pangarataion na di ay.1-9 i, jala di ay.21-27 hasasaut ni aturan parsunaton na di ay.10-14 i. Dung na di bd.13:14-17; 15:1-21, on ma patoluhalihon Debata paratahon padanNa tu si Abram. Di bd.12:1-3, di na tarjou si Abram, dipadanhon Debata do na patuduhononNa tu ibana tano, bahenonNa ibana gabe bangso na bolon (lehononNa tu ibana pomparan), jala pasupasuonNa ibana asa gabe pasupasu. Di pangarataion na parjolo dohot paduahon, diondolhon do taringot tu tano dohot pomparan na torop, alai di na patoluhon on (17:1-9; 15-22) holan taringot tu pomparan nama. Sian pomparanna i marroan do sogot angka raja, jala hombar ma i tu bagabaga na taringot tu na gabe pasupasu ibana di tongatonga ni angka bangso. Na imbaru dison (khususna di 17:15-22), i ma hajongjongan dohot peranan ni si Sarai di parpadanan i. Di na pinasahat ni Debata padanNa i dohot di pangarataionna na parjolo dohot paduahon i, holan si Abram do ditaringoti, ndang dohot si Sarai. Alai dison, dipadohot ma ibana tu parpadanan i, ditontuhon dohot hajongjonganna. Sian i bolas ma dohonon, ndang holan pangarataion ni padan i na masa dison, pembaharuanna do huhut. Hombar tusi, dipauba Debata ma dohot goarnasida: Abram gabe Abraham, mandok ama ni natorop (father of the multitude).

Hatorangan

Di jolo nunga nidok, di turpuk on dijangkon jala dipabongot Debata do si Sarai tu parpadanan i, ditontuhon dohot hajongjonganna, i ma na gabe ina ni anak bagabaga i. Tumubuhon anak ma nang ibana di si Abraham, jala pasupasuon ni Debata ibana gabe angka bangso. Maksudna, ina ni angka bangso (pat.Alkitab). Ndang holan i, ina ni angka raja do huhut, ai angka raja ni angka bangso pe marroan do sian ibana. Hombar tusi, digonti Debata ma goarna gabe Sarah, lapatanna putri (princess).

Umbege i manungkap ma si Abraham jala mengkel. Marasing sian si Sarah di 18:12-14, engkel ni si Abraham na sian haporseaonna do, sian tondina na gok halalas ni roha. Mansai longang do rohana tubuan anak ibana di umurna naung mandonok saratus taon, jala si Sarah jolmana i siapulu taon. Ndang hadodoan pingkiranna be i, gabe didok di bagasan rohana: “Tung tubuan anak ma jolma sisaratus taon jala manubuhon ma tagamon si Sarah, na marumur sia pulu taon?” Ndang sungkunsungkunna tu Debata i, tu dirina sandiri do, ai na so haantusan do i jala na so hadodoan. Nang pe songon i, porsea do ibana na sintong do i, ingkon tubuan anak do ibana sian si Sarah.

Alai boha ma si Ismael? Songon na nidok di jolo, dison pe asa dipadohot Debata si Sarah di parpadananNa i. Andorang so i, ndang hea ditaringoti na ingkon sian ibana do tubu anak bagabaga i. Ala ni i do asa diusulhon si Sarah tu si Abraham mambuat si Hagar, hatobanna i gabe jolmana laho pajongjong pomparan di ibana, jala si Abraham ndang haboratan taringot tusi (16:2). Dung tubu si Ismael, dirajumi si Abraham dohot si Sarah do na ibana do anak bagabaga i. Nunga sandok sabam rohana disi, ndang dihirim be anak na asing. Alai dison, dung dipatontu Debata na ingkon sian si Sarah do anak bagabaga i, boha ma hajongjongan ni si Ismael? Ganggu do roha ni si Abraham na gabe tersingkir ibana sian adopan ni Debata. Ala ni i dipangido ma tu Debata: “Asal mangolu si Ismael maradophon Ho.” Maksudna, unang ma gabe mago si Ismael i, jala tongtong ma nian di bagasan pardomuan dohot parsaoran tu Debata.

Pangidoanna i ndang pintor dialusi Debata, alai jumolo do diulahi mangondolhon na sian si Sarah do anak bagabaga i, didok: “Ingkon tubuhonon ni si Sarah jolmam anak sada di ho, bahen ma goarna si Isak.” Isak lapatanna, engkel manang mengkel. Mengkel do si Abraham mambege bagabaga i (ay.17), mengkel dohot si Sarah (18:12); mengkel muse dope si Sarah dung hatutubuna, songon i dohot sude na umbegesa (21:6). Taringot tu si Isak i didok do: “PahotonHu ma padanHu dohot ibana, padan na salelenglelengna, ro di pinomparna sogot.” Ibana ma sitean bagabaga na tu si Abraham. Sian ibana ma targoar di si Abraham pomparan, jala pomparanna i ma muse na tumean tano na pinarbagabaga i, jala sian pomparanna i do ro raja sigomgom sandok tano on jala gabe dapotan pasupasu saluhut bangso di tano on.

Dung i pe asa dialusi Debata pangidoan ni si Abraham na taringot tu si Ismael i. Diparbagabaga do na gabe bangso na bolon ibana muse, jala sampulu dua raja tubuna (ida 1 Mus.25:12-16). Ibana ma ompu ni manang piga marga (suku) ni halak Arab.

Di ay.21, diulahi do muse mangondolhon na si Isak do sitean parpadanan na tu si Abraham. Godang pe pomparanna sian si Ismael (di pudian ni ari tamba dope muse sian tubu ni si Ketura, ida 1 Mus.25:1-4), ndang dohot i sitean bagabaga i, holan pinompar ni si Isak do. I pe tahe, ndang sude; ai ndang dohot pinompar ni Esau, holan pinompar ni si Jakob do, i ma bangso Israel.

Luhut panghataion i tarjadi do di bagasan sada parjumpangan ni si Abraham tu Jahowa na ro mandapothon ibana (17:1; pat.18:1), jala dung salpu i, manaek ma Debata sian adopan ni Abraham.

Di ay.22-27 dipatulus si Abraham do aturan taringot tu tanda manang sahap ni parpadanan i, i ma parsunaton i. Disunat do ibana di na sadari i, anakna si Ismael, dohot anak angka na tubu di bagasna ro di sude hatoban na tinuhor ni hepengna angka na mian di jabuna. Sunat, manggotap hulup ni baoa. Hulup, perlambang ni tangkang dohot jahat ni roha do i (pat.5 Mus.10:16; Jer.4:4). Asa, na marhahonaan tu na paimbaruhon roha (pembaharuan hidup) do parsunaton i. Marhite na manggotap jala mambolonghon hulup na songon perlambang ni tangkang dohot hajahaton i, digombarhon do disi hasisirang ni jolma i sian hadirionna na leleng na tineanna sian natorasna mamungka sian hatutubuna, dung i diparbadiai jala dipabongot tu parsaoran tu Debata. Dohot hata na asing, dipamate hajolmaonna na leleng, hajolmaon na tangkang jala na jahat i. Dison marlaku do prinsip pars pro toto, sebagian untuk semua. Hulup na ginotap i, mate do, busuk. Na ‘mewakili’ hamamate ni hajolmaonna na leleng do i secara utuh, jala tinggal ma na imbaru. Ala ni i, di pudian ni ari lam diondolhon do parsunaton ni harohaon (pat.5 Mus.10:16; Jer.4:4; 9:25) ndada parsunaton ni sibuk. Na menarik dison, diulahon do parsunaton i tu si Ismael, atik pe so parsidohot ibana di parpadanan i. Boasa? Ala dakdanak dope ibana jala mangolu di bagasan pangaramotion (asuhan) ni sijalo bagabaga i. Ala ni i, ingkon tunduk do ibana tu aturan ni sijalo bagabaga i (pat.Gal.4:1-2) Marumur 13 taon ma ibana di na tarsunat i. Ninna, marojahan tusi, gabe lumambat do pelaksanaan ni parsunaton i di halak Arab sian di halak Jahudi. Molo di halak Jahudi nunga diulahon i di ari paualuhon dung hatutubu ni sada posoposo, di halak Arab diulahon do i tu na marumur 5-13 taon. Taringot tu hatoban na tinuhor ni hepengna sian halak sileban dohot angka anakna na tubu di bagasan jabuna, hombar tu uhum milikna do i, hakna. Ala ni i, marhuaso do si Abraham manghonahon aturan ni ngoluna tu nasida. Memang dipaloas patik i do ulahonon parsunaton i tu halak sileban angka na giot roha pasaorhon diri tu bangso ni Debata (pat.1 Mus.34:14-17, 22) manang tu na giot parsidohot manganhon paskah i (2 Mus.12:48).

Rancangan Homiletis

Di na tarjou si Abaraham, dibagabagahon Debata do paboa na pasupasuonNa ibana asa marhitehite ibana dapotan pasupasu saluhut bangso ni tano on. Na martudutudu do i tu haroro ni Jesus Kristus na tubu sian pomparanna. Nunga dipatulus i, ai nunga ro Jesus Kristus tu portibi on. Di bagasan dohot marhitehite Ibana malua jala dapotan pasupasu saluhut halak na porsea di Ibana. Ulaon haluaonNa i ditorushon do tu saluhut tingki dohot inganan marhitehite huria sepanjang abad, tarmasuk hita angka na mangolu di tingki on. Songon halak angka naung malua jala pinasupasu, tarjou do hita asa gabe pasupasu. Boha ma asa tarpatulus i?

Marsihohot ma hita di haporseaon. Mansai leleng do dipaimaima si Abraham hasasaut ni bagabaga i. Di umurna na papitupululimataonhon ibana manjalo i (1 Mus.12:4), di umurna na pasaratustaonhon pe asa dipatulus. Di masa penantianna na duapulu lima taon i, godang do tantangan tu haporseaonna. Alai luhutna i dihamonanghon ibana do, ai sai marsihohot do ibana di haporseaon tu Debata na marbagahon i. Debata na sun hinagogo do Ibana (1 Mus.17:1), ala ni i tarpasautsa do bagabaga dohot lomo ni rohaNa. Songon i ma dison, nang pe mansai maol siat tu rohana na tubuan anak jolma sisaratus taon jala manubuhon si Sarah na marumur sia pulu taon, porsea do ibana, ai ingkon saut do ibana gabe pasupasu.

Songon i, maol do siat tu roha molo ingkon gabe pasupasu hita halak Kristen di portibi on, tarmasuk di Indonesia on. So na umbalga hita, so gumogo, so ummora, so umpistar. Sambolus, hira saringar sambing do i molo di Taon Diakonia (2009) on barani hurianta HKBP mamangke semboyan menyejahterakan masyarakat. Ndang ulaon na mura i, na dokdok situtu do. Adong pe na tarbahen jala ringgas roha mangulahon, sai adong do na mangalo manang manuhasnuhasi i mandok upaya kristenisasi. Alai unang mabiar jala unang gabe mandele hita, alai marsihohot ma di bagasan haporseaon i. Taingot ma, Kristus i sandiri ndang di bagasan hamoraon, alai ingkon gabe di bagasan hapogoson do asa gabe haluaon dohot pasupasu tu sandok portibi on (pat. 2 Kor.8:9). Songon i do nang Apostel Paulus dohot angka donganna: “Songon angka na pogos, alai torop do dipamora; songon na so paradongan, hape saluhut do digomgom” (2 Kor.6:10). Marhite na godang dohot na otik, marhuaso do Debata mambahen hita gabe pasupasu. Parsoalanna, olo do hita?

Mangolu di bagasan haimbaruon. Songon tanda manang sahap ni parpadananNa i, diaturhon Debata do parsunaton tu si Abraham dohot tu pomparanna. Na marhahonaan tu haimbaruon ni roha manang pembaharuan hidup do parsunaton i. Diulahon ma i di ari paualuhon dung hatutubu ni sada posoposo (baoa) jala laos disi ma dibahen goarna (pat.1 Mus.21:3-4; Luk.2:21). Di hita halak Kristen ndang taulahon be parsunaton i. Singkatna, taulahon do pandidion. Di hurianta, diulahon do i tu sasahalak (pada umumna) di tingki posoposo jala laos disi ma dibahen goarna. Sarupa tu parsunaton i, tahaporseai do na sahap ni angka naung jinangkon tu parpadanan ni Debata do pandidion i (Ida Konfessi Bd.8A, al.67) jala na marhahonaan do i huhut tu haimbaruon ni ngolu (Ida Katekhismus, al.57) manang pangulahion tubu (lahir kembali/lahir baru; Tit.3:5). Jolma na buruk i dipamate jala ditanom tu bagasan hamatean ni Kristus, dung i dipahehe raphon Ibana asa marparange di bagasan ngolu na imbaru (pat.Rom 6:3-4)

Manang ise na naeng gabe pasupasu, ingkon mangolu do di bagasan haimbaruon. Ndang adong boi hirimon pasupasu sian hatangkangon dohot sian hajahaton, sabalikna do tahe, hamagoan do di bagasanna. Ala ni i, sihangoluhononta do tongtong pandidion naung tajalo i. Didok Dr.Martin Luther do: “Siauponta do ganup ari hinorhon ni solsol ni roha dohot hinorhon ni na paimbaruhon roha isara ni ompunta si Adam rap dohot dosanta ro di angka sangkap ni roha na jahat asa mate sudena jala asa mulak mangolu hita ganup ari gabe jolma na imbaru, na tigor jala na ias roha, na mangolu di jolo ni Debata salelenglelengna.” Di bagasan haimbaruon i ma hita marhobas bahen kesejahteraan ni masyarakat dohot huria songon na pinangido ni Taon Diakonia (2009) on asa tutu hita gabe pasupasu.

jkt.11.08.2009/mvs





Tidak ada komentar:

Posting Komentar