10.11.2009

19 Trinitatis

SERMON JAMITA TU MINGGU 19 DUNG TRINITATIS, 18 OKTOBER 2009
2 Mus.4:10-17

Gunung Sinai

Patujolo

Sabagian sian barita panjouon ni si Musa do turpuk on (2 Mus.3:1-4:17).
Dung dipapatar Debata diriNa tu si Musa, disuru do ibana tumopot Raja Parao dohot paruarhon bangso Israel sian Misir (2 Mus.3:10). Maradophon parsuruon i manjua do si Musa. Dipatujolo do lima sidalian. Tolu sian i, dipajojor di jolo ni turpuk on. Na parjolo, dirina. “Ise ma ahu pola,” ninna. Dihilala mametmethu do ibana maradophon Parao, mametmethu huhut gabe partogi ni Israel ruar sian Misir. Ra, panghorhon ni biar dohot kegagalanna sinajolo i do i, na mamaksa ibana ingkon maporus tu Midian (2 Mus.2:12-15). Na paduahon, hadirion ni Debata na buni. “Ise goarNa (goar ni Debata i)?” ninna. Dung marratus taon di Misir, nunga holip be hadirion ni Debata ni si Abraham, si Isak, dohot si Jakob sian bangso i. Ra, mangolu dope anggo parningotan taringot tu Ibana, alai ise do goarNa jala boha do Ibana, adong do pardomuan ni i tu nasida, boi do Ibana jouon jala parsaorhonon nasida, ndang adong be na umbotosa. Antong boha ma bahenon ni si Musa paboahon i tu Israel? (2 Mus.3:13-22). Na patoluhon, Israel. “Ndang porsea nasida di ahu,” ninna. Boha do si Musa meyakinkan bangso i paboa na tutu ibana pajumpang dohot Debata? Aha buktina? (2 Mus.4:1-9). Di turpuk on, mangihut ma muse sidalian na paopathon dohot na palimahon.

Hatorangan

Sidalian paopathon, hagaleonna. “Ndang parhata ahu,” ninna. Ndang parhata, lapatanna ndang malo (fasih) manghatai. Na songon i boi do i ala ni hambatan fisik, ala na hallang manang ala na dokdok pamangan dohot dilana; alai boi do tong ala ni hambatan psikis, ala ndang apala ringgas rohana manghatai (parhohom) manang ala hurang kemampuanna marbahasa. Si Musa sandiri mandok, ia so parhata pe ibana ala ni hambatan fisikna do, ai dokdok pamanganna jala hallang dilana. Sian alus ni Debata na di ay.11 pe, dapot do didadap roha na sintong do songon i. Alai na gabe tubu do hamaolon ai di Ul.7:22 didok si Stepanus do taringot tu si Musa: “... Gabe malo ma ibana di hata nang di ulaon pe.” Boha do i? Adong do na manguji patoranghon i songon on. Di mulana malo do si Musa manghatai. Alai na gabe hallang do ibana muse ala ni liku-liku ni ngoluna. Taboto, holan sangombas do ibana mian di tonga ni keluarga dohot bangsona. Dung i, magodang di istana ni Parao nama ibana, di lingkungan ni Misir. Tontu diboto do hata Misir, jala i do na dipangke leleng ni 40 taon. Hata Heber pe ra, diboto do, alai jarang do i dipangke. Salpu i, ingkon maporus jala mian ibana di tano Midian, jala mamangke hata Midian leleng ni 40 taon. I pe, ala jotjotan di parmahanan do ibana, gabe lelengleleng do ibana ndang manghatai dohot jolma. Luhutna i boi mambahen ibana gabe mengalami duansa, baik hambatan fisik manang pe hambatan psikis di panghataion. Marhata Misir hallang, marhata Heber pe songon i. Tabayanghon ma, 40 taon ndang mamangke hata i, aha so gabe hallang? Hape ingkon manghatai ibana tu Raja Parao, songon i dohot tu halak Israel.

Diboto Debata do na so parhata si Musa. Alai nang pe songon i ndang na sala pillit Ibana. Ibana do sitompa jolma marpamangan, marpinggol dohot marmata; Ibana do sibahen na mangungu, na nengel dohot na marnida. Molo marhuaso Ibana manompa pamangan, laos marhuaso Ibana nang mamangke i hombar tu lomo ni rohaNa. Boha pe hagaleon ni si Musa, boha pe dokdok ni pamangan dohot hallang ni dilana, haurupan Debata do ibana.

Di ay.14 sahat si Musa tu sidalianna na palimahon, panjuaonna. “Iale Tuhan, ua suru ma manang ise lomo ni rohaM,” ninna. Apala on do sasintongna punsu ni saluhut sidalianna i, manjua do ibana di Debata. Ndang porsea ibana di Tuhan i, ala ni i ndang olo ibana suruonNa. Molo ringkot di Tuhan i jolma sisuruonNa, disuru ma manang na ise pe taho na sumuman di rohaNa tu ulaon i, na umpistar di panghataion jala na gumogo (LXX: dunamenon/powerful/lebih dinamis) sian ibana. Sian i torang, ndada panandaon di diri (kesadaran akan kelemahan) na pinatujolo ni si Musa di sidalianna i, hakorason ni rohana do, hajogalon dohot hasounduhonna.

Alai tahi ni Debata ingkon saut. Ndang taralo agia ise Ibana. Hombar tu hagogoonNa, marhuaso do ibana manaluhon hakorason ni roha ni jolma. Dison, ditaluhon Debata do hakorason ni roha si Musa marhite na papatar rimasNa. Ndang rimas na mangalengsehon, alai na mangorui sahala manang wibawa di bagasan parsuruon i do. Sahalakna hian do disangkapi Debata jouonNa, sahalakna hian do naeng suruonNa, jala tu sahalakna hian do naeng basabasahononNa sahala partogi. Alai ala ni panjuaonna, ingkon oruan ni Debata ma sahala i sian ibana jala sagihononNa deba tu si Aron, hahana i. Dison, digoar do si Aron marga Lepi (Heb. ha-Leewiy/the Levite/orang Lewi) Goar on na marhahonaan do tu hamalimon ni si Aron (ndang marga, ai anggo i do si Musa pe marga Lepi do). Ra, na ditambahon di pudi do i, ai so diaturhon dope hamalimon ni si Aron i hatiha i. Na pande do si Aron i manghatai. Ndang adong hambatanna, boi marhata Misir dohot marhata Heber. Saut do i, ai apala di ombas i disungguli Debata do si Aron asa ro mandapothon si Musa, jala nunga pola borhat ibana. Ra, na naeng manjou si Musa do tahina asa mulak tu Misir ala naung mate sude angka na tumahi hosana (pat.ay.19). Alai manang na i pe i, ndang simbil i sian sangkap ni Debata (pat.ay.27).

Pardomuan ni si Musa dohot si Aron di ulaon i suman do tu pardomuan ni Debata dohot panurirang. Ampehonon ni Debata ma hataNa tu pamangan ni si Musa, dung i pasahaton ni si Musa ma i tu si Aron, jala si Aron ma muse na pasahathon i tu bangso i. Gabe hira sipadas hata ni si Musa ma si Aron di bangso i, hira pamangan (panurirang) ia di si Musa, jala si Musa hira debata ni si Aron. Hira debata (Heb. lee-’Elohiym/instead of God/seperti Allah) maksudna, na marhahonaan do i tu pardomuan ni Debata tu panurirangNa. Holan na jinalona sian Debata do sihatahonon ni panurirang, ndang boi non i ambaan manang oruanna, ndang boi patajomon manang patampahonna. Songon i ma si Aron, manang aha na jinalona sian si Musa, ingkon i do hatahononna, ndang boi ambaan manang oruanna. Si Musa pe songon i, nasa hata na niampehon ni Debata tu pamanganna, ingkon i do pasahatonna tu si Aron. Hombar tusi didok, donganan ni Debata do pamangan ni si Musa, dongananna nang pamangan ni si Aron, podahononNa do tu nasida sibahenonnasida asa unang adong na lipe.

Di ay.17 dipaingot Debata do si Musa maniop tungkotna. Tungkot aha i? Tungkot naung adong hian do i di si Musa, na pinangkena marmahan na sai laonna i (ay.2). Tungkot na somal do i nian, alai hombar tu lomo ni rohaNa dipangke Debata do i gabe partanda ni huaso dohot hagogoonNa na sai tongtong mandongani si Musa. Marhite na maniop dohot na mamangke tungkot i boi do pos roha ni si Musa paboa na margogo ibana di bagasan hagogoon ni Debata laho patupa angka halongangan dohot manguluhon bangso i songon sahalak partogi. Jadi, songon tongkat kepemimpinan manang tongkat komando. Sipata, digoar do i tungkot ni Debata (4:20; 17:9).

Sipahusorhusoron

“On pe, laho ma ho, suruonHu ma ho tumopot Raja Parao, asa di paruar ho bangsongKu, halak Israel i sian Misir,” ninna Debata tu si Musa (2 Mus.3:10). Sada rancangan dohot parsuruon na luar biasa do i. Na luar biasa, ai sahalak naung gagal do si Musa paluahon bangso i (2 Mus.2:12-15); sahalak na tarrajum tu daftar pencarian orang (DPO) di Misir, buronan na maporus jala martabuni di Midian, na gale jala na koras roha. Hape mansai balga jala maol do ulaon i, godang tantanganna na marharoroan sian Raja Parao dohot sian Israel sandiri. Alai ndang na sala pillit Debata di si Musa, ndang na sala marsuru, ai ulaon haluaonNa i ndang ojak di hadirion ni jolma, di Debata do. Ala ni i, ndang diuba Debata hadirion ni si Musa i, ndang gabe disingkati hagaleonna i marhite hagogoon, alai dijanjihon do anggo pandonganionNa. Dilehon huhut pandonganina, si Aron; songon i tungkot partanda ni huaso dohot hagogoonNa na tongtong mandongani ibana laho patupa halongangan dohot manguluhon bangso i.

Songon i, na luar biasa do i molo didok Jesus tu sisean i: “Laho ma hamu, podai hamu ma saluhut bangso, didi hamu ma nasida tu bagasan goar ni Ama, Anak dohot Tondi Parbadia. Laos ajari hamu ma nasida mangaradoti nasa hata naung Hupatikhon tu hamu. Ai ida ma, sai na dongananHu do hamu ganup ari, rasirasa ro ajal ni hasiangan on.” (Mat. 28:19-29). Na luar biasa, ai sampuludua do sisean i jala angka jolma na somal. Marhite na sampuludua i ma naeng dungdungon ni Jesus saluhut bangso laho paluahon, hombar tu na nidokNa i: “Na porsea jala tardidi, dapotan haluaon; alai na so porsea i, hona uhum do.” (Mrk.16:16) Ndang rancangan na muluk-muluk i manang na utopis, ai ulaon haluaon i ndang ojak i di diri ni sisean i, di Ibana naung gabe hasahatan ni nasa huaso na di banua ginjang dohot na di tano on do (Mat.28:18). Ala ni i, atik pe mansai na mura do i nian patupaonNa, ndang diuba Jesus sisean i asa gabe angka jolma na luar biasa. Tu si Paulus na hona basirbasir di sibukna i didok do: “Tuk ma asi ni rohangku di ho, ai di hagaleon do sun timbul hagogoon.” (2 Kor.12:9). Dipasombu do nasida songon i, alai dijanjihon do pandonganionNa jala digohi do i.

Ulaon parsuruon i ditorushon do tu huria di sepanjang abad, tarmasuk tu hita huria angka na mangolu di tingki on dohot di inganan on. Hombar tu hata ni turpuk on, na tarjou do hita di tingki on mamaritahon haluaon tu angka na tarhurung dohot na ginosagosa, angka na tertindas jala na agoan hak dohot martabat hajolmaonna (pat.Luk.4:19). Godang do penindasan manang pangarupaon na masa nuaeng on di tongatonga ni masyarakat dohot bangsonta. Angka na gogo rupani mangarupa na gale, na pistar mangarupa na oto, na mora mangarupa na pogos, pengusaha mangarupa parkarejona, penguasa mangarupa parripena. Turpuk on manjouhon asa tabaritahon tu nasida haluaon, jala asa tatogihon nasida ruar sian pardangolanna. Songon dia do asa tarpatupa hita i? Parjolo sahali, ingkon adong do di hita haoloon; haoloon berpihak, mangantoi, mangurupi, dohot paluahon. Songon si Musa na marhagaleon, hita pe ndang ingkon borhat sian hagogoon, boi do sian hagaleon; ndang ingkon sian na godang, boi do sian na otik. Ndang ummaol di Debata mangurupi na gale sian na mangurupi na gogo, jala ndang ummaol di Ibana manumpahi na otik sian na manumpahi na godang. Na paduahon, ingkon mangula hita di bagasan kebersamaan. Tu si Musa na so parhata i, dilehon Debata do si Aron bahen pangurupina. Songon i do hita ingkon mangolu jala mangula di bagasan kebersamaan. Dokdok jala maol do ulaon i, diigil do godang pamingkirion. Ndang tarula jala ndang haantusan sada halak i, alai ingkon na rap do sandok huria i patupahon i, masiurupan, masitungkolan, jala masitumpahan. Di bagasan kebersamaan i do huria i manimbangi manang dia do lomo ni roha ni Debata na hombar tu ulaon i. Na patoluhon, ingkon mangolu do hita di bagasan haporseaon. Tu si Musa dilehon Debata do sada partanda ni hagogoonNa na mandongani ibana, i ma tungkotna sandiri. Ganup ditiop jala dipangke tungkot i porsea ma ibana di pangurupion ni Debata gabe margogo patupa angka tanda dohot manogihon bangso i. Songon i, marbagabaga do Tuhanta Jesus Kristus paboa na dongananNa do hita tongtong. Porsea di pandonganionNa i, margogo do hita.
jkt.15.09.2009/mvs




Tidak ada komentar:

Posting Komentar