10.18.2009

20 Trinitatis

SERMON JAMITA TU MINGGU 20 DUNG TRINITATIS, 25 OKTOBER 2009
Jos.1:6-9

Patujolo

Dung monding si Musa, dipabangkit Debata do si Josua manguduti ulaonna manogihon bangso Israel tu tano Kanaan.
Di tingki ni jamita on, nunga salpu be tingki ni uhum na tu bangso i, i ma na madoado di parhorsihan leleng ni 40 taon. Naeng tariparan nasida ma Jordan laho mamongoti Kanaan asa soluhonna bahen partaliannasida. Ulaon na maol do i, ai tano sibongotannasida i naung marpangisi do. Nunga leleng maringanan disi halak Het (Heti, ay.4). Heti dison, goar umum do i tu sude penduduk asli ni tano i, i ma halak Heti, Kanaani, Amori, Hevi, Jebusi (13:5), Keni, Kenisi, Kadmoni, Repaim, (1 Mus.15:19-20), Perisi, Girgasi (Jos.3:10 par.) Paima so sahat tusi, dison, dipargogoi Debata ma si Josua i, dipatogu rohana jala dipapir tondina.

Hatorangan

Di ay.5 didok Debata do: “Ndang adong manang ise na manahan jongjong di jolom saleleng ho mangolu.” Lapatanna, saleleng mangolu si Josua, holan na monang do ibana. Ndang ala ni dirina i, ala ni pandonganion ni Tuhan i do, ala ni hagogoon na nilehonNa tu ibana. Hombar tusi ma didok di ay.6 on: “Pir ma tondim (gogo, Heb. chazaq/be strong/ jadilah kuat) jala marsihohot (togu, Heb. we’emaats/a good courage/teguh)!” (Parenta on diulahi do muse di ay.7 dohot di ay.9). Maksudna hira na mandok: “Nunga Hupargogoi jala Hupatogu ho (indicatif), antong gogo jala togu ma ho (imperatif)!” Dohot hata na asing, ingkon sikapan ni si Josua do hagogoon dohot hatoguon na nilehon ni Debata tu ibana, ingkon auhonon jala hangoluhononna. Boha pe tantangan, ndang jadi mombut manang mangingking, alai ingkon tongtong porsea jala margogo di bagasan hagogoon ni Tuhan i. Boi do pos rohana di pandonganion ni Tuhan i, ai naung dipillit jala ditontuhon Debata do ingkon ibana marbagi tano i bahen partalian ni Israel. Ndang ulaon na mura i, na maol do. Maol ala ni hajungkaton ni bangso i. Nang pe songon i, ala ni pamilliton i, ndang pasombuon ni Debata ibana gagal disi. Lobi pos tahe rohana, ai naung diuarihon Debata do tu ompunasida si Abraham, tu si Isak, dohot tu si Jakob paboa na lehononNa tano i tu bangso i. Diuarihon lapatanna, dijanjihon marhite sumpa manang tolon. Nasa bagabaga ni Debata sai na pasautonNa do i (pat.4 Mus,23:19; Heb.6:13-18), ndang jadi sundat.

Di ay.7 hurang sintong do salinan Batak, ai disirang hata marsihohot (togu) sian pir (ni) tondi (gogo) jala dipadomu tu pangaradotion di patik. Sasintongna, sarupa tu na di ay.6 i, ingkon domu tu pir (ni) tondi (gogo) do marsihohot (togu) i, jala pangaradotion di patik i parenta na mangihut nama i. Songon na nidok ondeng, dison diulahi jala lam diondolhon do muse parenta na di ay.6 i. Hombar tusi ditambahon ma hata asal (Heb.raq/only/hanya) dohot situtu (Heb. ma’od/very/sunguh-sungguh). Na nidokna disi, marhamonangan do si Josua jala marhasil marbagi tano i holan marhite na margogo jala togu situtu ibana di bagasan haporseaon dohot di bagasan hagogoon ni Debata. Na tubu jala na lam tu toguna do haporseaon i di bagasan pangaradotion di patik i (pat.Rom 10:17). Ala ni i disosohon Debata do tu si Josua asa mangaradoti patik i. Patik dia? I ma patik angka na tinonahon ni ni si Musa. Maksudna, patik angka na adong pardomuanna tu si Musa. Deba sian i, isara Patik na Sampulu i dipasahat Debata do secara langsung, na deba marhite si Musa selaku partogi dohot mediator. Alai ndang holan i, dohot dope angka na masa di pardalanan i, isara panogunoguon dohot panarihonon ni Debata, paminsangon dohot panguhumionNa. Ingkon i ma na gabe pamarenta di si Josua, gabe pangguruan di sipatupaon jala sipatudu di sidalananna. Hombar tusi ma diondolhon di ay.8: “Unang meret buku ni patik on sian pamanganmu.” Ra, na ditambahon di pudi do ayat on tu. Nidok songon i, ai di tingki ni si Josua ndang adong dope buku patik i. Tutu, deba sian i, isara Patik na Sampulu i nunga disurathon di dua lei batu (2 Mus.34:1, 4, 28), jala dipamasuk tu bagasan Poti Parpadanan i (pat.2 Mus.25:16, 21; Heb.9:4). Dung i deba barita ni na angka na masa di pardalanan i diparentahon si Musa do i asa disurathon (2 Mus.17:14; 4 Mus.21:14). Mangulahi naung didok di ay.7, ingkon pahombaron ni si Josua do sandok ngoluna tu patik i. Taringot tusi, parjolo: Ingkon dipingkirpingkiri do i arian dohot borngin, dipahusorhusor, direnungkan. Songon i, ingkon pingkirpingkiranna do nang angka na masa, angka na binahen ni Debata di nasida sapanjang pardalanan i laho mambuat parsiajaran sian i. Marhite pamingkirion i jumpang do pangantusion, parsiajaran dohot hatauon manghonahon i tu praktek ni ngolu ariari. Paduahon: Ndang jadi meret patik i sian pamanganna. Songon sahalak partogi si Josua, mansai godang do ibana mamangke pamanganna. Ingkon hatahononna do rupani parenta (komando), uhuman manang haputusan taringot tu sadasada parkaro manang pangalaosion, parbagi ni partalian, dohot na asing. Angka hata na manontuhon do i jala na mengikat. Ala ni i ingkon radotanna do asa hombar saluhutna i tu patik i. Patoluhon: Ingkon radotan jala patupaonna do na hombar tu na tarsurat di patik i. Molo dung songon i, maruntung ma ibana di nasa dalanna jala marmulia di saluhut parulaonna, ai ramotan jala pasupasuon ni Debata ma ibana, jala patongononNa langkana tu hadumaon dohot hamuliaon.

Paposhon roha ni si Josua, di ay.9, didok Debata muse: “Nda nunga Hudok tu ho: Pir ma tondim jala marsihohot?” Ndang holan apoapo i manang sosososo, alai parenta do (Heb. tsiwiytiykaa/have I commanded/telah kuperintahkan). Ndang ringkot si Josua ganggu, ai ndang gaitgait parenta ni Debata; hasintongan do i, na ingkon masa. Dohot hata na asing, di bagasan pandonganion ni Debata di sandok langkana, ingkon jadi do ibana sahalak na gogo jala na togu. Ala ni i didok “Unang manonditnondit roham, jala unang tahutan.”

Sipahusorhusoron

Didok na mandok: “Parporangon do ngolu on.” Tatolopi i manang so tatolopi, na pasti gok paraloan do ngolu on, gok parjuangan. Songon halak Kristen hita, na marungkil do hita laho mamongoti paradianan sogot, i ma tano Kanaan na imbaru, na hot ro di saleleng ni lelengna. Marungkil do hita maralohon dirinta sandiri, marungkil maralohon partibi on, marungkil dohot maralohon sibolis. Lam leleng, lam tu sobuna do paraloan i. Lam samak do parsirangan ni na roa sian na denggan, parsirangan ni dosa dohot na so dosa. Lam majal panghilaan ni jolma, lam barani mangulahon angka na so dung masa. Lam barani do dohot sibolis i papatarhon dirina, mamorangi na porsea i tangkastangkas. Di angka kota na balga rupani jala na maju, marjongjongan do huria ni sibolis, gereja-gereja setan. Ndang buni be, nunga patarpatar. Parpunguan na pinatupanasida rupani laho marsomba sibolis i, sipata nunga disiarhon sian televisi. Di lante ni sada gareja setan na di California ninna, torhon ni pintu masuk, adong do sada gombaran mosaik ni Jesus Kristus. Manang ise pe na bongot sian pintu i, ingkon degeonna do gombaran i jala marsitijur tu bohiNa. Lam so porsea be jolma godangan di lapatan dohot guna ni hatigoran dohot hasintongan, alai angka dia ma dalan na ummura jala na humatop parohon paruntungan tano on, angka i nama na gumodang dipatumorosi. Asal adong kesempatanna, ndang adong be alang ni rohana mangangkali, manipu, manang korupsi, jala angka paruntungan tano on nama na dirajumi suhatsuhat ni hamuliaon. Songon dia ma hita mangadopi angka i?

Marojahan di turpuk jamita ari on, ingkon margogo do hita jala togu. Ndang hagogoon dohot hatoguon na ojak di hatauon ni hajolmaonta i, di hadirion manang di eksistensinta, di bangko manang karakterta, alai di haporseaonta di Debata do dohot di bagabagaNa na tu hita. Di bagasan haporseaon i saor jala domu do hita tu Debata gabe margogo jala togu di bagasan hagogoonNa na togu i (pat.Eps.6:10). Na tubu jala na lam tu toguna do haporseaon i di bagasan hiras dohot ringgas ni rohanta mangaradoti hata ni Debata. Molo didok mangaradoti, na marpamusatan do i di pangulahonon di hata i. Laho mangulahon i ringkot do pangantusion manang pemahaman. Ringkot antusanta, hata ni Debata ndang dipasahat tu hita di bagasan rumang naung singkop jala na ripe ulahonon di sude tingki dohot inganan dohot pangalaho, alai ingkon sipingkiran dope i jala sitimbangan manang na boha pardomuan (relevansi) dohot hahonaan (applikasi) ni i tu sadasada tingki dohot inganan dohot pangalaho (situasi dan kondisi). Hombar tusi, manang na ise pe na naeng mangulahon hata i ingkon adong do hiras dohot ringgas ni rohana laho manjahai dohot manangihon, mangguruhon dohot mamparsiajari, mangarataratai dohot patanaktanakhon, mamarrohahon dohot pahusorhusorhon, mangauhon dohot manghangoluhon. Molo dung songon i, torang ma di ibana siulahononna.

Laos i ma siparrohahononta mardomu tu ari Reformasi siingotonta di ari 31 Oktober on. Sada sian tema ni Reformasi i mandok sola scriptura, lapatanna holan na tarsurat i. Na nidokna disi, i ma hata ni Debata na tarsurat di Bibel i. Tagan so Reformasi, holan angka parhalado (klerus) do na boi manjaha Bibel, ruas ndang boi. Ala ni i, manang dia na hinatahon ni parhalado i, olat ni i ma na boi botoon ni ruas. Dialo si Luther do i, disalin do Bibel i tu hata na niantusan ni ruas, hata Jerman. Ala ni i gabe boi ma ruas manjaha dohot umboto hata ni Debata. Songon huria reformasi, ndang tingkina be di ruas ni hurianta holan na patangitangihon lumobi na mamonduti hata ni parhalado, alai ingkon lam tau do sude manjahai dohot mangguruhon Bibel i asa jumpangan parbinotoan dohot pangantusion na mendasar taringot tu hata ni Debata dohot taringot tu pangulahonna. Si Jakobus mandok: “Alai gabe siulahon hata i ma hamu, unang holan pananginangi, angka na paotootohon dirina.” (Jak.1:22)

Angkup ni i, ingkon tongtong do ingotonta paboa haporseaon dohot pangoloion tu Debata do haroroan ni paruntungan dohot hamuliaon. Molo lomo roha ni Debata marbasahon hamoraon dohot hamuliaon tu hita, na uli do i jala sihalashononhon. Alai unang ma gabe taeahi hamoraon dohot hamuliaon marhite na mangalangkai hatigoran dohot hasintongan. Tuhanta Jesus mandok: “Ai aha ma antong gunana di jolma nang liat portibi on diomo, anggo mago do tondina? Aha ma tarlehon jolma bahen tobus ni tondina?” (Mat.16:26).

jkt.22.09.2009/mvs


Tidak ada komentar:

Posting Komentar